«آرمان امروز» گزارش می دهد؛

آرمان امروز-سرویس دیپلماسی: کویت و عربستان سعودی در پایان سفر شیخ مشعل الاحمد الجابر الصباح، امیر کویت به ریاض بیانیه‌ مشترکی منتشر کردند که در بخشی از آن، دو کشور با تاکید بر توافق مجدد در خصوص محتوای بیانیه پیشین دو کشور، بار دیگر بر حق انحصاری دو کشور برای بهره‌ برداری از میدان نفت و گاز دُره (آرش) پافشاری کردند.

در این بیانیه آمده است: « میدان نفتی دره به صورت کامل در آب‌ های دولت کویت واقع شده است.»

کویت و عربستان همچنین از دولت ایران بار دیگر دعوت کردند در مورد منطقه شرقی آن با پادشاهی عربستان سعودی و دولت کویت مذاکره کند.

دو کشور ۶ ماه پیش نیز از ایران برای آغاز مذاکرات بر سر تعیین مرز آبی دعوت کرده بودند. ایران مدعی است، حدود چهل درصد از میدان آرش در آب‌های ایران قرار دارد، ادعایی که کویت و عربستان آن را غیرواقعی و خلاف قوانین بین‌المللی می‌دانند.

اگر چه کویت از سال ۱۹۷۵ میلادی در حال بهره‌برداری از میدان دره است اما شرکت ملی نفت ایران نیز به منظور تعیین میزان ذخائر درجا، در سال ۲۰۰۱ تنها اقدام به حفر یک حلقه چاه اکتشافی در این منطقه کرده است.

میدان گازی آرش در شمال خلیج فارس واقع است. شرکت نفتی ژاپنی «ای، او، سی» این میدان را در سال ۱۹۶۷ میلادی کشف کرد. انتظار می ‌رود این میدان بتواند روزانه یک میلیارد فوت مکعب گاز و ۸۴ هزار بشکه میعانات گازی تولید کند.

علی بیگدلی، تحلیلگر ارشد مسائل بین الملل در این رابطه می گوید: «ما یک منطقه بی طرف در میدان گازی آرش داریم که بخشی از سهم ایران نیز در همین منطقه است. اما اگر به تاریخچه طرح توسعه‌ ای این میدان توجه کنیم متوجه می ‌شویم که در دوران دولت اصلاحات، کویتی‌ها به ایران سفر کردند و مذاکراتی با ایران در خصوص منطقه بی طرف میدان گازی آرش
داشتند.

آن ‌ها انتظار داشتند ایران مرز‌ها را مشخص کند. از آن سال‌ها تا کنون به هر دلیلی این اتفاق رخ نداد و مرزبندی‌ ها مشخص نشد و کماکان میدان گازی آرش، مثل خیلی از میادین گازی و نفتی مشترک ما که تفکیک نشده به آسیب دچار شد.

وزارت امور خارجه نیز در این زمینه اقدام خاصی انجام نداد تا ابهامات را از میان بردارد. فراموش نکنیم که موضوع میدان گازی آرش به شکل مستقیم به منافع ملی ایران مرتبط است.

وی افزود: اگر ما در سیاست ‌های خارجی کمی جدی‌ تر وارد عمل می‌ شدیم، امروز این مشکلات را نداشتیم.

اگر ما مرزبندی‌ ها را در منطقه بی طرف مشخص می‌ کردیم، این اتفاقات رخ نمی ‌داد. عجیب ‌تر این که؛ همین کویت که اکنون برای ایران خط و نشان می‌ کشد و ادعای مالکیت بر میدان گازی آرش را مدام تکرار می‌ کند، در سال‌ های ریاست جمهوری رئیس دولت اصلاحات قبول داشته که ایران در این میدان گازی سهم دارد و بر اساس همین باور نیز، مقامات کویتی به ایران سفر کرده و تلاش کردند مسئله را حل کنند.

از سویی قطع روابط ۷ ساله ما با عربستان منجر به آن شد در مقاطعی دولت کویت با سو استفاده از این تنش ایران با سعودی‌ها بر سر میدان آرش، با ریاض هم پیمان شده تا توان دیپلماتیک خود را برای حل مسئله‌شان با ایران ارتقا دهند.

باید توجه داشت به لحاظ فنی و با در نظر گرفتن میزان محاسبه پهنه سواحل دریایی در مقاطع مختلف زمانی از ۳، ۶ تا ۱۲ مایل و نیز در نظر گرفتن جزیره‌ های خارک ایران و «فیکله» کویت و همچنین وجود منطقه مشترک بی طرف میان کویت و عربستان، تفاهم بر سر میدان آرش را دچار پیچیدگی‌های گسترده کرده است.

به عبارتی به گفته برخی کارشناسان پیچیده ‌ترین جغرافیای سیاسی در کل دریاهای جهان را داراست.

وجود منطقه بی ‌طرف میان کویت و عربستان در جنوب کویت و مشرف بر میدان گازی آرش که دستپختی از سوی برخی کشورها برای گذاشتن یک چوب لایه چرخ در منطقه است، منجر به افزایش مشکلات فنی در منطقه شده است.

هر چند مسلماً کشور ما که پس از ۷ سال تنش‌های خود را با سعودی‌ها کاهش داده است و نیز دولت‌های عربستان و کویت علاقه ‌ای به افزایش تنش ندارند اما این به معنای آن نیست که همه اختلافات با تنش ‌زدایی برطرف می‌شود.

مهم آن است که طرفین بتوانند مسائل خود را به شکل دیپلماتیک و دوستانه و با ادله فنی حل کنند.

از سویی برخی کشورها برای حل و فصل اختلافات خود به دادگاه بین ‌المللی یا همان دادگاه لاهه رجوع می‌کنند لیکن به نظر می ‌آید کشور ما به دلیل داشتن تاریخ و ریشه کهن در منطقه تمایل دارد دوستانه و با نگاهی برد-برد و با تشکیل کمسیون‌های مشترک فنی و کارشناسی موضوع را حل کند.