عملیات نظامی ترکیه در خاک سوریه در حال تبدیل شدن به یک آزمون استرس برای روابط این کشور با ایران است. انتقال برخی از شهرک ها و شورشیان وفادار تحت کنترل نیروهای مسلح ترکیه، بر شعاع نفوذ تشکیلات شیعه سایه افکنده است. تهران به عنوان حامی خارجی آنها از این موضوع خوشحال نیست. اما، تضاد منافع دو قدرت منطقه ای به سوریه محدود نمی شود.

تغییر کنترل بر شهر تل رفعت، زنگ خطری است برای شیعیان. آنان به همراه ارتش دولت سوریه مسئول حفظ توازن دفاعی اطراف حلب هستند. ایرانی ها موافق حضور نیروهای شورشی سوری در نزدیکی حلب نیستند.

منطقه اطراف تل رفعت توسط نیروهای متحد دمشق به عنوان حائل امنیتی برای مرزبندی از منطقه تحت نفوذ ترکیه در نظر گرفته شده است. کارشناسان هشدار می دهند که تصرف احتمالی این شهر توسط شورشیان طرفدار ترکیه، راه خروجی مناسبی را به سوی حلب باز می کند.

در اواخر ماه گذشته، تهران در خصوص عملیات نظامی ترکیه ابراز نگرانی کرد. به گفته سعید خطیب زاده، تجربه سال های اخیر نشان می دهد که اقدامات نظامی دیگر کشورها در سوریه نه فقط کمکی به حل و فصل مشکلات موجود نکرده، بلکه پیامدهای انسانی نگران کننده ای را نیز به همراه داشته و اوضاع را در منطقه پیچیده تر کرده است.

تضاد منافع میان آنکارا و تهران فقط در سوریه حس نمی شود. در همسایگی عراق و در مناطق شمالی آن، ترکیه عملیاتی را علیه پ ک ک آغاز کرده که بر عرصه بلقوه تحت رهبری ایران تاثیر می گذارد. این رویداد در منطقه سنجار شدیدتر شده است. در سال ۲۰۲۰ میلادی، بغداد و دولت اقلیم کردستان عراق تلاش کردند از نفوذ نیروهای حامی ایران در این منطقه بکاهند.

کارشناسان مرکز عرب در واشنگتن خاطرنشان می کنند که مسیر درگیری مسلحانه در سوریه، محدودیت های همکاری ترکیه و ایران را روشن کرده است. با افزایش نفوذ مسکو، اوضاع تغییر کرد. زیرا، روسیه، ترکیه و ایران موفق شدند، ساز و کار حل و فصل سه جانبه قالب آستانه را تشکیل دهند که به طور قابل توجهی، از تنش میان آنکارا و تهران کاسته است.

کارشناسان مرکز عرب در واشنگتن معتقدند که طرح های نظامی ترکیه در شمال سوریه، نه فقط به دلیل ترس از جدایی طلبی کردها، بلکه به خاطر نفوذ بلقوه ایران بر برخی از گروه های کرد است. در صورت خروج نیروهای امریکایی، به احتمال زیاد، ایران بازیگر غالب باقی می ماند که با حمایت از گروه های شبه نظامی کُرد خلاء را پر خواهد کرد.

منبع: نزاویسیمایا گازتا (روسیه) / تحریریه دیپلماسی ایرانی/نویسنده: ایگور سوبوتین