«آرمان امروز» به بهانه ۲۶ آذر روز ملی حمل و نقل گزارش می دهد

آرمان امروز- آرمان امروز: چند سالی است که روز اول دی ماه روز راهدار نام‌گذاری شده است. افرادی که سربازان خط مقدم جاده‌ها و البته مظلوم‌ترین آنها نیز هستند. کسانی که کمتر از آنها نام‌برده می‌شود ولی حضورشان غیر قابل انکار است. راه یکی از سرمایه های ملی و از جمله عوامل توسعه اجتماعی و اقتصادی یک کشور می باشد، به شکلی که هرچه نسبت به گسترش شبکه راه های یک کشور اقدام گردد، در جهت توسعه آن گام برداشته شده است. بر همین اساس بهبود و توسعه شبکه راه ها در کلیه کشورها به عنوان یکی از مهمترین شاخص ها و زیرساخت های توسعه اقتصادی و اجتماعی و حتی فرهنگی محسوب می شود. ۲۶ آذر ماه هر سال، یادآور صدور فرمان امام راحل «ره» در سال ۱۳۶۲ در زمینه اعزام کامیونها به بنادر جنوبی برای تخلیه کالاهای وارداتی از مبادی دریایی کشور است پس از آن با تصویب شورای‌عالی اداری در آبان ۱۳۷۳، وظایف حمل‌ونقل جاده‌ای از وزارت راه و ترابری جدا و در شرکت سهامی خاص پایانه‌های عمومی وسایل نقلیه باربری (بنیان‌گذاری‌شده در ۱۳۶۷) ادغام گردید و بدین ترتیب «سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های کشور» تشکیل شد.

همچنین بر اساس این مصوبه، اساسنامه سازمان همان اساسنامه شرکت پایانه‌های عمومی وسایل نقلیه باربری (با اصلاحاتی) تعیین شد. و بالاخره ۱۴ سال پس از زمان صدور فرمان امام راحل « ره »، در سال ۱۳۷۶ به پیشنهاد وزارت راه و ترابری و برای آگاه سازی هر چه بیشتر جامعه با نقش و جایگاه بخش حمل ونقل، روز ۲۶ آذر ماه، از سوی شورای فرهنگ عمومی کشور به عنوان روز حمل ونقل شناخته شد. سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای یک سازمان دولتی وابسته به وزارت راه و شهرسازی است که حفظ و نگهداری شبکه راه‌ها و مدیریت حمل‌ونقل کالا و مسافر برون‌شهری و بین‌المللی را بر عهده دارد.

مدیریت پایانه‌های مرزی نیز از وظایف این سازمان است. مردان و زنانی که در روزهای گرم سال و یا در سوز و سرمای شدید زمستان و برف و کولاک، در جاده ها حاضرند تا شریان های حرکت بین شهرها را باز کنند و هیچ شهروند و باری گرفتار نشود و به سلامت به مقصد برسند. اهمیت این حرفه از جایی مشخص می شود که در کشور ما به علت ظرفیت پذیری فوق العاده شبکه راه های زمینی که بیش از ۹۰ درصد از کل حمل و نقل ملی را ساماندهی می کند نقش و جایگاه راهداری از اهمیت بیشتری برخوردار است.

سازمانی با مسئولیت های متنوع

سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای موظف به مدیریت حمل و نقل کالا و مسافر است. این سازمان یک ارگان دولتی وابسته به وزارت راه و شهرسازی است که مدیریت پایانه‌های مرزی را نیز برعهده دارد. هر چند در بسیاری از کشورهای دنیا قوانین حمل بار و جابجایی مسافر متفاوت است ولی در کشور ما قوانین و فعالیت ها حمل و نقل جاده ای که شامل حمل و نقل بار و جابه‌جایی مسافر از طریق جاده‌هاست یکسان است. سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای ایران به منظور ارتقای سطح کیفی حمل و نقل جاده‌ای دارای وظایف متنوع است و اهداف مهمی را دنبال می کند. مهم ترین این وظایف و اهداف عبارتند از:تنظیم سیاست‌ها و برنامه‌های حمل و نقل جاده‌ای هماهنگی بین بخش‌های مختلف حمل و نقل، احداث و مدیریت پایانه‌های عمومی وسائل نقلیه باربری، نظارت بر عملکرد شرکتهای مسافربری

 اهمیت فعالیت های لباس سفیدها

ارزش راه‌های ایران حدود ۴ سال قبل ۱۵۰ هزار میلیارد تومان تخمین زده شده بود که قظعا هم اینک چندین برابر آن است!. با توجه به اینکه پس از مدتی بهره‌برداری، به‌تدریج عوامل جوی و طبیعی منطقه، حجم ترافیک، بار وارده بر محور و … باعث فرسایش سریع ساختمان راه می‌شود، راهداری و نگهداری راه‌ها به عنوان سرمایه ملی هر کشور مورد توجه ویژه کارشناسان و دست‌اندرکاران است تا وسائط نقلیه بتوانند با سرعت مناسب، راحت و مطمئن عبور کنند و عمر و دوام جاده افزایش و هزینه استهلاک و مخارج عبور کاهش یابد. لذا در کشورهای پیشرفته اولویت هرگونه اجرای پروژه‌های عمرانی در بخش راه و ترابری در مرحله اول به امر نگهداری و بهسازی شبکه موجود راه‌های آن کشور است. به عنوان مثال از مجموع اعتبارات تخصیص داده شده در سال ۱۹۸۸ به بخش راه در کشور سوئد بالغ بر ۸۰ درصد آن صرف پروژه راهداری شده است. اما در کشور ما اولویت تخصیص اعتبار با ساخت و احداث پروژه‌های جدید است و باقی مانده بودجه به ناچار به راهداری اختصاص می‌یابد که این بخش را هر ساله با کمبود اعتبار مواجه می‌کند.

درحالیکه طبق استانداردهای جهانی ۴ تا ۶ درصد ارزش راه‌های هر کشور سالانه برای نگهداری آنها اختصاص می‌یابد که در کشور ما کمتر از این میزان اعتبار در نظر گرفته می‌شود. رییس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای که راهداران را گمنام‌ترین نیروهای وزارت راه و ترابری می‌داند، می‌گوید: سالانه ۳ هزار میلیارد تومان برای نگهداری راه‌ها لازم است تنها ۸۰۰ میلیارد تومان یعنی ۲۵ درصد بودجه مورد نیاز، برای راهداری در نظر گرفته می‌شود که به ناچار بهسازی راه‌ها با اولویت‌بندی صورت می‌گیرد و این امر عمر مفید راه‌ها را کاهش و هزینه‌ها را دو چندان می‌کند. این درحالیست که فعالان این بخش تاکید دارند راهداری کارشناسی‌تر از راهسازی است و راهسازی بدون نگهداری آن کاری بیهوده و هدر رفت اعتبارات و سرمایه‌های کلان و میلیاردی کشور خواهد بود و هرچه برای راهسازی و ساخت هزینه شود با از نگهداری نادرست راه‌های قبلی از بین می‌رود اما راهداری طی سال‌های اخیر مغفول مانده است.

هرچند بیش از ۱۴ هزار نیروی راهدار در طول جاده‌های کشور در ایام خاصی همچون نوروز و زمستان به طور شبانه‌روزی آماده به کارند و بهسازی و ایمن سازی، بهبود روش‌های نگهداری شبکه راه‌های کشور با اولویت ۲۴ هزار و ۹۹۰ کیلومتر راه‌های شریانی، بهسازی و روکش ۱۱ هزار و ۲۰۰ کیلومتر آسفالت راه‌های کشور و تعمیرات اساسی ۱۹۳ پل بزرگ و پنج هزار و ۸۰۰ دستگاه پل کوچک و به‌کارگیری استانداردهای راهداری و انطباق آن با استانداردهای بین‌المللی از اقدامات انجام شده در زمینه راهداری کشور محسوب می‌شود، اما کارشناسان امر بر این باورند که راهداری در ایران بسیار گمنام است و در مقایسه با اهمیتش به آن بها و اعتبار داده نمی‌شود؛ البته به‌تازگی این بخش مورد توجه قرار گرفته و با آهنگی کند و ملایم در حال حرکت است.

با توجه به اینکه راه‌ها به عنوان شریان حیاتی یک کشور محسوب می‌شوند و راهسازی هزینه‌های بسیار سنگین و زحمات زیادی دارد، چنانچه بخواهیم کشوری سالم و نیرومند داشته باشیم باید به این اساسی‌ترین خشت‌های زیربنایی مملکت ارج و اهمیت فراوانی دهیم؛ چراکه یک شبکه ارتباطی سالم استهلاک کمتر ماشین‌آلات و در نتیجه کمتر شدن وابستگی و جلوگیری از خروج ارز، تعدیل مصرف سوخت، تسریع در حمل و نقل کالا و … را در بر دارد که باعث پایین‌ آمدن نرخ حمل و نقل می‌شود. چندی قبل داریوش امانی معاون وزیر راه و شهرسازی و رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای گفته بود: با وجود امکانات کم حوزه حمل و نقل جاده‌ای، در بازه زمانی یک ماهه در مجموع، ۱۴ میلیون جابه‌جایی زائران اربعین حسینی و زائران حرم رضوی انجام شده است. امسال عملکرد حوزه راهداری از جمله روکش آسفالت، درزگیری، لکه‌گیری در جاده‌های کشور نسبت به سال گذشته دو برابر افزایش داشته است.

وی با بیان اینکه فعالیت‌های راهداری زمستانی آغاز شده است، تأکید کرد: سازمان باید منابعی از درآمدهای خود را افزایش دهد تا بتواند بخشی از هزینه‌های نگهداری راه‌ها را از محل درآمدهای سازمان تأمین کند. با این حال به نظر می رسد وضعیت معیشتی این قشر فداکار چندان دلچسب و مناسب نباشد. کمااینکه چندی قبل نیز رئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی گفته بود: انتظار می رود سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کشور راهکاری برای بهبود وضعیت شغلی و معیشتی پرسنل بیندیشد و کمیسیون عمران مجلس نیز این موضوع را از وزارت راه و شهرسازی دنبال خواهد کرد. محمدرضا رضایی کوچی تاکید کرد: نیروی انسانی مهمترین مولفه و نیروی محرکه در یک سازمان است و نباید از آن غافل شد. برای موفقیت سازمان باید نیروی انسانی را دریابیم. البته بسیاری از کارشناسان معتقدند که وقتی در کشورمان راهسازی بر راهداری اولویت دارد و در تقسیم اعتبارات، باقی‌مانده بودجه به راهداری اختصاص می‌یابد؛ راهداران نیز گمنام‌ترین نیروهای وزارت راه و ترابری نامیده می‌شوند.