بزرگترین تهدید برای منطقه بن بست رابطه امریکا با ایران است

شبح افراط گرایی اهل سنت کماکان ایران را نگران می‌کند. پیروزی طالبان موهبتی برای ستیزه جویان سنی در سراسر منطقه بود. این طیف تشیع را یک انحراف و بدعت و خارج شده از اسلام قلمداد می‌کند. اگرچه طالبان اکنون آشکارا از خصومت با تشیع حمایت نمی‌کند و با ایران رابطه برقرار کرده، اما هزاره‌های شیعه را از مشاغل دولتی پاکسازی کرده است. اگرچه حملات اخیر علیه شیعیان کار داعش شاخه خراسان است، اما ظرفیت درگیری فرقه‌ای گسترده‌تر در افغانستان وجود دارد.

ولی نصر متفکر سیاسی و مفسر مسائل بین المللی و از اساتید شناخته شده مسائل خاورمیانه در غرب است. او رئیس مدرسه مطالعات بین‌المللی پیشرفته دانشگاه جانز هاپکینز و مشاور “ریچارد هولبروک” دیپلمات ارشد امریکایی در امور پاکستان و افغانستان در کابینه اوباما بوده است. او در فارین افیرز نوشته است:

شعار دولت بایدن برای خاورمیانه ساده است:”به جنگ‌های همیشگی همه در برابر همه؛ ظهور دوباره نزاع فرقه‌ای در خاورمیانه پسا امریکایی ///پایان دهید”. کاخ سفید مشغول مدیریت چالش ایجاد شده توسط چین است و قصد دارد ایالات متحده را از درگیری‌های به ظاهر بی پایان و غیر قابل پیروزی در خاورمیانه جدا کند، اما عقب نشینی امریکا از منطقه یک خلاء سیاسی را ایجاد می‌کند که تهدیدی جدی محسوب می‌شود و با رقابت‌های فرقه‌ای ای پر می‌شود و راه را برای منطقه‌ای خشن‌تر و بی ثبات‌تر هموار می‌سازد.

امریکا نمی‌تواند تمام مخاطرات موجود در خاورمیانه را کاهش دهد، اما باید از بدتر شدن اوضاع جلوگیری کند. بهترین هدف برای واشنگتن آن است که از تشدید رقابت‌های منطقه‌ای جلوگیری کند به این امید که آرامش نسبی بتواند فرصتی برای توسعه چارچوب‌های منطقه‌ای تازه فراهم کند. به همین دلیل، تلاش‌های ایالات متحده برای خروج از منطقه باید همراه با کارزاری دیپلماتیک برای کاهش و حل مناقشات بین قدرت‌های منطقه‌ای باشد.

توافق هسته‌ای با ایران کماکان مهم‌ترین عامل بازدارنده برای بی ثباتی بیش‌تر منطقه‌ای است. بن بست یا شکست مذاکرات هسته ای، ایران و امریکا را در مسیر خطرناک رویارویی قرار می‌دهد و جهان عرب را درگیر ماجرا ساخته و به فرقه گرایی دامن می‌زند. دولت بایدن بازیگران منطقه‌ای را تشویق به گفتگو با یکدیگر کند، اما اگر تلاش برای بازگرداندن توافق هسته‌ای با شکست مواجه شود این گفتگو‌ها تداوم نخواهند یافت.

امریکا باید بداند سپردن منطقه به حال خویش یک بازی خطرناک است. بدون ترتیبات امنیتی تازه هرج و مرج و درگیری به امری عادی در منطقه تبدیل خواهد شد. درگیری آشکار بین ایران و اسرائیل و ظهور دوباره افراط گرایی مذهبی پیامد‌های فاجعه بار امنیتی و انسانی خواهند داشت. امریکا باید به این مسائل توجه کند. امریکا می‌خواهد از زیر بار فشار مشکلات خاورمیانه شانه خالی کند، اما نخست باید به دنبال جایگزینی پایدار باشد و این کار را باید با خنثی کردن درگیری و نزاع آغاز کند. بزرگترین تهدید برای منطقه بن بست رابطه امریکا با ایران است و نخست باید این مشکل را حل کرد./فرارو