«آرمان امروز» در گفت و گو با فرجی راد بررسی می‌کند؛

آرمــان امـــــروز-سرویس دیپلماسی: جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا می ‌گوید سه پیام اصلی این اتحادیه را در زمینه بازداشت اتباع اروپایی، بحران هسته ‌ای و حمایت نظامی تهران از روسیه در جنگ اوکراین به وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی منتقل کرده است.

بنا به اعلام دفتر مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا وی در دیدار با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در نیویورک بازداشت اتباع اروپایی در ایران را محکوم کرد.

او همچنین خواستار آزادی اتباع اروپایی بازداشت شده در ایران از جمله زندانی‌های دوتابعیتی شد. دیدار جوزپ بورل با وزیر امور خارجه دولت ابراهیم رئیسی، رئیس ‌جمهوری ایران در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد انجام شد. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در گفت و گو با حسین امیرعبداللهیان همچنین بر لزوم دستیابی به راه‌حل دیپلماتیک برای بحران هسته‌ای ایران در چهارچوب برجام تاکید کرد. او در همین راستا به طور خاص به پیگیری روند کاهش تنش اشاره کرد. جوزپ بورل از وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی خواست که همکاری‌ های تهران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ویژه در زمینه شماری از بازرسان با تجربه این نهاد وابسته به سازمان ملل بهبود پیدا کند.

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تاکید کرد که بروکسل قویا از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و فعالیت‌هایش حمایت می‌ کند.

جوزپ بورل همچنین گفت که موضع اتحادیه اروپا در قبال شرایط بسیار نگران کننده حقوق بشر در ایران تغییر نکرده است.

او علاوه بر این با اشاره به حمایت نظامی جمهوری اسلامی از روسیه در جنگ اوکراین خواستار توقف همکاری نظامی تهران با مسکو برای حمایت از تهاجم نظامی به خاک اوکراین شد.

این اظهارات در حالی مطرح شد که مقامات جمهوری اسلامی عنوان کرده اند که هیچ حمایتی از روسیه در حمله به اوکراین نداشته اند و همچنان بر این موضع تاکید می کنند. عبدالرضا فرجی راد، سفیر پیشین ایران در نروژ در این رابطه می گوید: جوزف بورل یکی از محتاط ترین مسئولین اروپایی بوده که این گفته های اخیر نشان می دهد تا چه میزان نگاهش نسبت به ایران منفی شده است. وی افزود: بورل در گذشته یکی به میخ می زد و یکی به نعل و اگر درخواستی از ایران داشت، آن را با لحنی خوب مطرح می کرد و در مقابل نسبت به حقوق ایران نیز اعلام نظر می کرد و لغو تحریم ها برای او مهم بود.

فرجی راد تصریح کرد: این تغییر رفتار اروپایی ها از زمان جنگ اوکراین رقم خورد و آن ها نسبت به ایران تغییر موضع دادند. تغییر موضعی که باید مورد توجه باشد و نیاز است ایران در این رابطه هوشمندانه عمل کند.

وی افزود: این فرصت وجود دارد تا سوتفاهم ها کنار گذاشته شود و فصل جدیدی از مذاکرات در دستور کار قرار گیرد. این زمینه وجود دارد و باید از فرصت های ایجاد شده در سیاست خارجی به بهترین شکل استفاده کرد.

فارغ از این تحلیل به نظر می رسد که باید توجه داشت که برای اروپایی‌ ها این مسئله که ایران به روسیه کمک می ‌کند، خیلی غیرقابل قبول است.

با این وجود برخلاف همیشه و برخلاف آمریکا، این اروپایی‌ ها هستند که در قبال ایران تندرو شده ‌اند. از نظر اروپایی ‌ها، ایران در حال حمایت از جنگی است که بعد از جنگ جهانی دوم، بزرگترین جنگی است که در اروپا رخ داده است.

این مسئله برای اروپایی‌ها غیرقابل قبول است. مورد دیگر این است که در جریان مذاکرات احیای برجام، چند ماه پیش توافقی روی میز بود و ایران آن را امضا نکرد و به نظر من یک سرخوردگی بیشتری در اروپا ایجاد شد.

یعنی دو موضوع مهم جنگ اوکراین و داستان احیا نشدن برجام سرخوردگی زیادی در اروپا ایجاد کرده است. تاکید اصلی من این است که حمایت ایران از روسیه اروپایی‌ها را به‌شدت گله‌ مند کرده و در قبال ایران بسیار عصبانی هستند.

این موضوع دقیقا در صحبت های اخیر بورل نیز مطرح شده است و مشخصا برای آن ها مهم است.

از سوی دیگر اروپا با بیشتر جنبه‌های سیاست خارجی از جمله مواضع ایران درباره مسائل مربوط به خاورمیانه مشکل دارد. نزدیک‌تر شدن روابط ایران و روسیه و کمک‌های ایران فقط یک‌جنبه دیگری به نارضایتی اروپایی‌ها افزوده است. پس از به بن ‌بست رسیدن مذاکرات برای احیای برجام و بحران اوکراین، مواضع اروپا به‌شدت به ایالات متحده نزدیک شده است و مانند پیش از سال ۲۰۱۵ شاهد ائتلاف علیه ایران هستیم. مهم ترین ابزاری که اروپا در دست دارد، همانطوری که در خبرها آمده بود، این است که سه کشور اروپایی گفته‌اند قصد دارند، به اصطلاح خودشان، برای اولین بار برجام را نقض کنند و تحریم‌ های موشکی ایران را حفظ کنند.

از سوی دیگر دولت معتقد است که با روابط تجاری با کشورهای منطقه و معاملات پایاپای، فعلاً می ‌تواند روی پای خودش بایستد و اقتصاد ایران دچار فروپاشی نشود. این دیدی است که در تهران وجود دارد و این نیز سبب شده تا ایران خیلی در مذاکرات از خود انعطاف نشان ندهد.