آرمان امروز- حمید رضا خالدی: انفجار مهیب و پرسروصدایی که در گرگان رخ داد از روز گذشته باعث شده است تا سناریوهای مختلفی در مورد این حادثه مطرح شود. از سقوط پهباد تا آزمایش موشکی.

ساعت ۹ صبح روز گذشته صدای انفجار مهیبی در گرگان باعث شد تا شهروندان این شهر وحشت زده از خانه ها و محل کار خود به خیابان ها بریزند. حادثه ای که ابتدا گرچه تصور می شد ناشی از زلزله یا حادثه‌ای طبیعی باشد اما، تا عصر سناریوهای مختلفی برای آن ترسیم شد. سناریوهایی که ناشی از اظهارات ضد و نقیض مسئولان بود.

گزارش‌های اولیه حکایت از آن داشت که در اثر موج انفجار سقوط ناشی این شیء شیشه منازل اطراف و اتومبیل‌های واقع در اطراف محل حادثه شکسته است.

اولین سناریو، سقوط پهباد

در نخستین سناریو،  علی مهاجر، معاون امنیتی استاندار گلستان نیز از سقوط یک «پهپاد» در گرگان، مرکز این استان، و زخمی شدن دو نفر خبر داد. او به خبرگزاری ایرنا گفت که این «پهپاد» حوالی ساعت ۹ صبح ساقط شد و تکه‌های آن در مناطقی مسکونی از شهر گرگان سقوط کرد و بر اثر آن، دو نفر مجروح شدند و افزود که نیروهای نظامی و امنیتی مشغول بررسی این حادثه هستند.

آزمایش موشکی، گام دوم

اما در دومین اظهار نظر خبرگزاری فارس از قول «یک منبع آگاه» نوشت که حادثه گرگان در فرایند آزمایش موشک وزارت دفاع رخ داده و اخبار منتشرشده درباره ساقط‌شدن پهپاد صحت ندارد. این خبر افزوده است که «در فرایند آزمایش این موشک سرجنگی منحرف می‌شود و به محلی غیر از مکان معین‌شده برخورد می‌کند. سرجنگی این موشک قابلیت چندتکه‌شدن برای اصابت به اهداف مختلف را دارد که همین امر منجر به برداشت اشتباه و تلقی ۸ انفجار را ایجاد کرده است. این حادثه تلفاتی نداشته است.»

فارس بر اساس تصاویری که منتشر کرد، نوشت: «یک شی در خیابان استاندارد گرگان و شی دیگری در بیمارستان دزیانی این شهر سقوط کرده است».

همشهری آنلاین نیز ویدئویی را منتشر کرد و مدعی شد این ویدئو «لحظه شلیک به پهپاد در آسمان گرگان» را نشان می‌دهد.

همچنین خبرگزاری برنا مدعی شد «تصاویری از سقوط یک موشک (خمپاره) در یک ساختمان مسکونی و شکافتن سقف در گرگان منتشر شده است.»

اما جالب اینجاست که در همان زمان تصویر دیگری نیز از موشکی عظیم الجثه در جنگل در فضای مجازی منتشر شد که گفته می شد، همان مسبب اصلی حادثه است!

ایرنا نیز که در اولین گام حادثه‌ای  در شهر گرگان پیش آمده را نتیجه سقوط یک پهباد عنوان کرده بود، در خبری دیگر اعلام کرد که این حادثه بر اثر تست یک سامانه موشکی مجهز به کلاهک بارشی، توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح رخ داده و وزارت دفاع به زودی طی اطلاعیه‌ای جزئیات این حادثه را تشریح خواهد کرد. بعد از این بود که وزارت دفاع از سقوط یک «سامانه» در گرگان خبر داد که در جریان «فرایند آزمایش تحقیقاتی سامانه‌های آفندی و پهپادی که در منطقه کویری بوده»، رخ داده است.

رضا طلایی‌نیک گفت که این آزمایش «امری سابقه‌دار است». او افزود که «یکی از سامانه‌ها که در فرایند آزمون و تحقیقات بوده دچار نقض فنی می‌شود و با انحراف از مسیر اصلی متلاش می‌شود و قطعاتی از این سامانه متلاشی شده در مناطقی از شهر گرگان فرود آمده است.»

آخرین نظریه

اینها ولی تنها اظهار نظرها در مورد صدای عجیب و مهیب منتشر شده در گرگان نبود. در این میان برخی از رسانه ها نیز خبر از شلیک خمپاره دادند. این سناریو زمانی مطرح شد که سید علی مهاجریتی دربخشی از سخنان خود گفت: موضوع خمپاره عمل نکرده در یک بیمارستان گلستان که همزمان با ساقط شدن یک پهپاد در محوطه این بیمارستان مشاهده شده توسط مأموران امنیتی و نظامی در حال بررسی است.

در همین زمان فیلمی نیز در فضای مجازی منتشر شد که خرابی های ساختمانی در گرگان را نشان می داد که گفته می شد در اثر برخورد خمپاره رخ داده بود. عاملی که باعث شد تا این نظریه قوت بگیرد که صدای ناشی از همین برخورد است.

در آخرین خبر منتظر شده در این زمینه، معاون سیاسی، امنیتی و انتظامی گلستان از پرداخت فوری خسارت های مالی حادثه دیدگان در گرگان خبر داد وگفت: مردم در صورت مشاهده بقایای حادثه امروز بدون دست زدن به شی مورد نظر، موضوع را بلافاصله از طریق شماره تماس ۱۱۴، ۱۱۳ و ۱۱۰ به نهادهای امنیتی، نظامی و انتظامی اطلاع دهند تا در اولین فرصت شی مورد نظر منتقل و محل پاکسازی شود.

تشکیل پرونده قضایی

اما آخرین اخبار در مورد این حادثه تا غروب دیروز حکایت از آن دارد که برای این رخداد پرونده ای تشکیل شده است. رئیس کل دادگستری استان گلستان در این زمینه گفت: پس از سقوط قطعات موشک در چندین نقطه شهرگرگان پرونده قضایی در این مورد تشکیل شد و خوشتبخانه شهرگرگان در وضعیت عادی قرار دارد.

حیدر آسیابی اظهار کرد: طبق گفته‌های وزارت دفاع یکی از سامانه‌های موشکی دچار نقص فنی شد و با انحراف از مسیر اصلی متلاشی می‌شود و در مناطقی از شهر گرگان سقوط کرد.

وی ادامه داد:  بعد از این حادثه ما در این مناطق حضور پیدا کردیم و به دادسرای نظامی استان گلستان  ماموریت دادیم که پرونده قضایی در این رابطه تشکیل دهد. همه خسارت‌های که به مردم وارد شده شناسایی و بررسی شود.مجموعه‌های عمرانی استان قول داده خسارت‌های وارده به مردم را جبران می‌کنند و شهرداری گرگان قبول کرده که خسارت‌های وارد شده را در اولین فرصت پرداخت کند.

این اخبار ضد و نقیض باعث شد تا نه تنها هنوز نتیجه قطعی علل بروز این حادثه مشخص نباشد که برعکس، پرونده ای پر از سوالات متعدد همچنان باز باشد. سوالاتی مانند اینکه چرا باید یک بی دقتی یا نقص فنی باعث بروز چنین حادثه ای شود؟ آن هم در سیستم نظامی که دقت و چک کردن ابزار و شیوه های اجرای یک مانور و عملیات جزء اصول ابتدایی و اصلی است و هر گونه اهمال و تخلفی در این زمینه باید در دادگاه نظامی بررسی شود. همچنین اهمیت این حادثه از آن جهت است که بروز هر گونه خطایی در این عرصه می تواند باعث صدمات و خسارات جبران ناپذیری شود چه بسا در مورد اخیر چنانچه این انفجار منجر به فوت شهروند یا شهروندانی می شد چگونه می شد آن را جبران کرد؟ ضمن آنکه افکار عمومی چگونه می تواند در بین این همه تناقض گویی، اخبار نهایی صحیح را تشخیص دهد.