علی میرزامحمدی /  جامعه‌شناس

آرمان امروز : چند روزی از حادثه تروریستی کرمان سپری شده است. حادثه تلخی که چهره کریه و زشت خشونت کور و ترور را دوباره به رخ جهانیان کشید؛ حادثه ای که خون جمعی از شهروندان بیگناه در آن به زمین ریخته شده و باید آن را به شدت محکوم کرد. در این میان لازم است با بازخوانی و تامل در ابعاد مختلف این حادثه تلخ، تدابیری اندیشید تا شاهد تکرار حوادث مشابه نباشیم.  اظهار نظر برخی مقامات امنیتی و قضایی کشور به ویژه مقامات استانی در کرمان نشان می‌دهد که این مقامات امنیتی از پیش، وقوع حملات تروریستی را محتمل می دانستند و حتی چند نفر را در این میان دستگیر کرده بودند. اما با وجود محتمل بودن وقوع این حملات، باید پرسید چرا تدابیر لازم نتوانست جلوی حملات تروریستی را بگیرد.

اجازه دهید از منظری دیگر به این مساله نگاه کنیم. اگر مقامات امنیتی کشور، احتمال وقوع حملات تروریستی در یکی از فرودگاه های کشور را می دادند، چگونه عمل می کردند؟ چه تفاوتی بین سطح شهر و فرودگاه وجود دارد که آنچه در یک تهدید امنیتی محتمل و حتی ضعیف برای یک فرودگاه،آن را کامل به طور تعطیل می‌کنند و همه نیروها را برای کنترل اوضاع بسیج می کنند، اما در یک برنامه مهم مناسبتی که در سطح شهر قرار است برگزار شود تدابیری به شدت تهدید فرودگاهی اتخاذ نمی شود؟!

آیا بهتر نبود تدبیری که در برگزاری مراسم خاکسپاری شهدای حادثه تروریستی، به کار گرفته شد و مانع از حضور دیگر شهروندان به جزء منسوبین و خانواده خود شهدا در این مراسم شد، در مراسم بزرگداشت سردار شهید سلیمانی به کار گرفته می شد و مراسم را با حضور افراد کمتر و به صورت کاملا کنترل شده برگزار می‌کردند؟

به احتمال، یکی از تفکراتی که در ذهنیت برخی از مسئولان وجود دارد این است که تعطیلی برنامه و یا برگزاری آن در مکانی کنترل شده و کوچک تر، همان خواسته دشمنان نظام بود که با ایجاد هراس، ابهت برنامه بزرگداشت سردار سلیمانی را زیر سوال ببرند. در پاسخ به این تفکر، و لزوم اصلاح این ذهنیت نادرست، موارد زیر قابل ذکر است:

– در تفکر اسلامی، دفع خطر احتمالی عقلا و شرعا واجب است. با مرور تاریخ اسلام، موارد متعددی را می‌توان یافت که معصومین و یاران آنها با اطلاع یافتن از احتمال ترور خود و یاران خود، تدابیری اتخاذ کرده بودند. برای نمونه، حضرت امام حسین(ع) فریضه حج عمره مفرده را برای دفع خطر ترور کور خود ناتمام رها کرده بودند.  وقتی احتمال وقوع حملات انتحاری و تروریستی برای مقامات امنیتی کشور تا این حد بالا بود که چندین نفر را قبل از حادثه دستگیر کرده بودند، بر مبنای این اصل مهم اسلامی باید عمل می‌شد و حتی با تعطیلی مصلحتی برنامه و کنترل امنیتی، برنامه را به محلی دیگر متنقل می کردند.

– واقعیت این است که برای این سردار بزرگ، امنیت جان مردم، بسیار مهم تر و اولویت اصلی ایشان بوده است و در تحقق این آرمان بزرگ بود که این شهید والا مقام، جان بر کف گرفته بود تا امنیت کشور را در دفاع از دشمنان نظام به ویژه گروه های تکفیری حفظ نماید. در نتیجه بزرگی سردار شهید منوط به برگزاری آیین و برنامه نیست. کنترل و ایجاد محدودیت در برنامه های بزرگداشت ایشان و حتی برنامه های مشابه دیگر،  نه تنها تامین کننده اهداف دشمنان در کمرنگ کردن جایگاه رفیع ایشان نیست؛ بلکه نشان دهنده اهمیت تامین امنیت جان مردم از همه آحاد است. عمل به این شیوه و منش نشان خواهد داد که برای مقامات امنیتی کشور، جان مردم، هم ارز و حتی گاهی، مهم تر از  مسئولان دارای اولویت است.

– در تفکر امنیتی و سیاستگذاری امنیتی، خیابان و تجمع های مردمی اگر اهمیتی بیشتر از فرودگاه و ساختمان‌های دولتی و جلسات حکومتی نداشته باشد، اهمیتی هم ارز باید داشته باشد؛ چراکه اعتماد مردم به حاکمیت، سرمایه اجتماعی را -که لازمه بقا و رشد هر نظامی است- ارتقا خواهد بخشید.

– ذکر این نکته نیز ضرورت دارد نباید در حسن نیست مسئولان برگزار کننده مراسم تردید کرد، لیکن اتتخذ تدابیر صحیح امنیتی- علی رغم میل باطنی- شایسته تر و بایسته تر بود.