آرمان امروز -سرویس دیپلماسی: منابع خبری بامداد سه‌شنبه گزارش دادند، وزیران خارجه قطر و آمریکا تلفنی درباره روابط دو جانبه و مسائل منطقه‌ای و بین المللی از جمله آخرین تحولات مربوط به برنامه هسته‌ای ایران گفتگو کردند.

«عبدالرحمن بن جاسم آل ثانی» نخست وزیر و وزیر خارجه قطر تلفنی با «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا گفتگو کرد.

دو طرف درباره روابط راهبردی بین دو کشور و نیز آخرین تحولات مربوط به جنگ اوکراین، تحولات افغانستان و راه‌های حمایت از مردم این کشور و نیز آخرین تحولات مربوط به برنامه هسته‌ای ایران گفتگو کردند.

جزئیات بیشتری از این گفت وگوی تلفنی گزارش نشده است.

وزیر خارجه قطر دوشنبه گذشته نیز با «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی آمریکا درخصوص مسائل مختلفی از جمله برنامه هسته‌ای ایران تلفنی گفتگو کرده بود.

این تماس ها در حالی انجام شده است که چند روز پیش قطری ها با پیغامی وارد تهران شدند و به وزیرخارجه و دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی، نامه هایی تحویل دادند.

تحلیلگران پس از سفر قطری ها به تهران بر این باور بودند که این پیغام ها از سوی آمریکا به تهران آمده و ایران نیز به تناسب پاسخ هایی خواهد داد.

پیغام هایی که پیرامون کاهش تنش و تبادل زندانیان بود و باید منتظر روزهای ایران و مشخص شدن پاسخ ایران بود.

بیش از یک سال پس از آغاز مذاکرات غیرمستقیم ایالات متحده و ایران بر سر مبادله زندانیان، تهران هنوز سیامک نمازی، عماد شرقی و مراد طاهباز، سه ایرانی‌ آمریکایی را تحت بازداشت دارد.

بر همین اساس پنج منبع آگاه به المانیتور گفتند که ایالات متحده به دنبال آزادی چهارمین فرد بازداشت ‌شده توسط تهران است. چندین منبع گفتند که فرد بازداشت ‌شده یک مرد دوتابعیتی ایرانی‌آمریکایی است و یک منبع نیز گفته که وی در اواخر سال ۲۰۲۲ دستگیر شده است.

در این میان این شائبه به وجود آمد که بازیگران داخل سیستم ایران با دستگیری یک آمریکایی دیگر سعی کرده تا در مذاکرات آزادی زندانیان خرابکاری کنند.

همچنین ممکن است مذاکره‌ کنندگان ایران پس از آزادی چهارمین آمریکایی به نام باقر نمازی در اکتبر ۲۰۲۲، به دنبال دستگیری یک شهروند آمریکایی دیگر برای بازگرداندن تعادل به مذاکرات بوده باشند.

در اواخر ژوئن، میدل ایست آی گزارش داد که مقامات آمریکایی نام چهارمی به لیست آمریکایی‌هایی که خواستار آزادیش بودند را اضافه کردند. همچنین خبرگزاری سمافور از بازداشت چهارمین آمریکایی خبر داده است.

سخنگوی شورای امنیت ملی در پاسخ به تأیید این گزارش‌ها، المانیتور را به مصاحبه روز یک‌شنبه جیک سالیوان مشاور امنیت ملی با شبکه سی‌بی‌اس ارجاع داد. سالیوان گفت: «ما بسیار تلاش کرده ‌ایم تا چهار آمریکایی بازداشت‌ شده در ایران آزاد شوند؛ از روزی که بایدن رئیس ‌جمهور آمریکا شد، این کار را انجام داده‌ایم».

ماه گذشته، به نظر می ‌رسید که واشنگتن و تهران در آستانه توافقی هستند که در ازای دسترسی محدود ایران به میلیاردها دلار دارایی مسدود‌شده خود در خارج، زندانیان آمریکایی را به خانه باز می ‌گرداند.

سید بدر البوسعیدی، وزیر خارجه عمان که کشورش به تسهیل مذاکرات زندانیان کمک کرده است، در مصاحبه‌ای در ۱۴ ژوئن به المانیتور گفت که دو طرف به توافق نزدیک شده‌ اند.

با این وجود به نظر می رسد هنوز طرفین به توافق نزدیک نشده اند و گره ای باز نشده است. مگر این که در این گفت و گوی تلفنی پیام خاصی رد و بدل شده باشد.

از سوی دیگرسخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در نشستی در واشنگتن در پاسخ به سوالی درباره نقش عمان و قطر در بازپرداخت بدهی های ایران از سوی عراق افزود: می توانم علاقه مندی و تمایل عمان برای دریافت بخشی از این پول ایران را تایید کنم و ما انتظار داریم این انتقال انجام شود.

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اظهار کرد: ما معتقدیم این یک گام مهم برای خروج این پول از عراق است زیرا ایران از این پول به عنوان یک اهرم علیه کشور همسایه خود استفاده می کند.

میلر اضافه کرد: بنابراین این پول در عمان نگهداری خواهد شد اما محدودیت های عراق بر این پول در عمان نیز اعمال خواهد شد. از این پول تنها در اهداف غیر تحریمی و بشر دوستانه می شود استفاده کرد و هر انتقالی باید از سوی وزارت خزانه داری آمریکا تایید شود.

پیش از این، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا ۲۸ تیرماه معافیت تحریمی جدید عراق برای پرداخت بهای برق وارداتی از ایران را تایید و اعلام کرد که واشنگتن برای بیستمین بار این معافیت برق را تجدید کرده است.

مت میلر درباره معافیت جدید تحریمی ۱۲۰ روزه به عراق گفت: معافیت برق عراق را برای بیستمین بار تجدید کردیم و دوباره به این کشور اجازه دادیم که برای پرداخت بهای واردات برق به حساب های محدود ایران در بانک تجارت عراق اقدام کند.

اما تفاوت این معافیت این است که پول سپرده شده در حساب بانکی محدود عراق می تواند به حساب های مشخص بانک های ثالث با دسترسی محدود منتقل شود.

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در عین حال گفت: سایر شرایط مانند گذشته است، مبنی بر اینکه پول سپرده شده تنها برای فعالیت های غیر تحریمی قابل استفاده است و هر انتقال پول که از سوی وزارت خزانه داری تایید می شود.

ما همچنان در حال بررسی پیشنهاد عراق، گاز در مقابل نفت هستیم و از استقلال عراق در زمینه انرژی حمایت می کنیم.

روزنامه آمریکایی وال استریت در همین روز اعلام کرد که واشنگتن ۱۴ بانک عراقی را به اتهام انجام معاملات دلاری با ایران تحریم کرده است.

این بیم و امیدها در حالی رسانه ای شد که بسیاری این اتفاقات را سیگنال هایی از طرف آمریکا برای اعتمادسازی می دانند و در مقابل نیز در این روزها نیروهای آمریکایی با خیال راحت تری در خاورمیانه تردد دارند.

عبدالرضا فرجی راد در مصاحبه ای در این رابطه گفته بود، در وضعیتی قرار گرفته ایم که باید توافق‌ها به صورت مرحله به مرحله شکل گیرد و مشخصا اگر تبادل زندانیان با موفقیت انجام شود، می‌توان امیدوار بود تا در مراحل دیگر در خصوص مسائل دیگر نیز توافقی شکل گیرد.

بر همین اساس تحلیلگران بر این باورند که فرمتی جدید از برجام شاید بعد از پیروزی بایدن و انتخابات آمریکا مورد توجه قرار گیرد و نباید تا ابتدای سال ۲۰۲۵ امیدی به شکل گیری یک برجام جدید داشت.