آرمان امروز – سرویس دیپلماسی: شنیده‌ها حاکی از این است که آمریکا به دنبال راه حل دیپلماتیک برای چالش هسته‌ای با ایران است اما راهکار دیپلماتیکی پیشنهاد نکرده و به همین دلیل، اروپا واشنگتن را برای ارائه پیشنهادهایی در خصوص برنامه هسته‌ای ایران تحت فشار قرار داده است.

بر همین اساس به نظر می رسد که کشورهای اروپایی با توجه به پیشرفت‌های برنامه هسته‌ای ایران کاخ سفید را برای احیای دیپلماسی با ایران تحت فشار گذاشته است.

منابع اروپایی در این رابطه می گویند که کشورهای اروپایی که از پیشرفت‌های ایران در زمینه غنی‌سازی اورانیوم نگران هستند دولت بایدن را برای احیای مسیر دیپلماسی با ایران با هدف جلوگیری از بحران هسته‌ای احتمالی تحت فشار قرار داده‌اند.

در اروپا این نگرانی وجود دارد که کاخ سفید قصد دارد مسائل مربوط به برنامه هسته‌ای ایران را به بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۴ موکول کند. مقام‌های آمریکایی این گفته اروپا را رد می‌کنند اما می‌گویند در واشنگتن هیچ اجماعی در خصوص اینکه چه راهکاری کارساز است وجود ندارد.

دیپلمات‌های غربی می گویند پیشنهادهای مختلفی در دست بررسی هستند. از جمله این پیشنهادها، طرح توافق موقت است. این در حالی است که روز ۱۴ فروردین‌ماه سال جاری پایگاه آکسیوس گزارش داده بود ایران پیشنهاد واشنگتن برای توافق موقت را رد کرده است.

آکسیوس در آن گزارش به نقل از مقام‌های اسرائیلی، دیپلمات‌های غربی و کارشناسان آمریکایی که از جزئیات طرح آمریکا مطلع بودند نوشت که طرح  مد نظر کاخ سفید شامل رفع برخی تحریم‌ها در ازای توقف بخش‌هایی از برنامه هسته‌ای ایران بود. آمریکا به ویژه روی توقف غنی‌سازی ۶۰ درصدی ایران تأکید داشت.

در همین رابطه چندین منبع مطلع عنوان کرده اند که دولت بایدن از ماه ژانویه میلادی رایزنی‌های داخلی درباره توافق موقت را آغاز کرد و سرانجام در ماه فوریه مقام‌های اسرائیلی و سه کشور اروپایی را در جریان آن قرار داد.

روزنامه وال‌استریت‌ژورنال نیز در گزارش خود تأیید کرده که جمهوری اسلامی ایران طرح توافق موقت را رد کرده است.

طبق نوشته این روزنامه دیگر طرح‌هایی که آمریکایی‌ها در حال کار بر روی آن هستند طیفی از ایجاد اصلاحاتی اندک در برجام تا بازطراحی آن و رسیدن به مدلی جدید که نام برجام را یدک می‌کشد اما زمان‌های غروب آفتاب و دیگر مفاد آن تغییر یافته‌اند را شامل می‌شود.

جمهوری اسلامی پیش از این چنین پیشنهاداتی از سوی کشورهای غربی را نیز مردود خوانده و گفته آنها را نمی ‌پذیرد. ایران می‌ گوید راستی‌ آزمایی رفع تحریم‌ ها، اخذ تضمین در خصوص ماندگاری برجام و رفع ادعاهای پادمانی آژانس اتمی اصلی‌ ترین مطالبه این کشور در مذاکرات رفع تحریم‌ ها است.

جمهوری اسلامی تأکید می‌ کند تنها بازگشت به قرارداد دوجانبه‌ای که در ازای برخی محدودیت ها نفع ملموس اقتصادی برای ملت ایران به همراه داشته باشد را منطقی می‌ داند و آن را می ‌پذیرد. دیپلمات‌های اروپایی به وال‌استریت‌ژورنال گفته‌اند تا زمانی که واشنگتن ایده‌ها و ابتکارات جدیدی پیشنهاد ندهد محک زدن نیت‌ها و خط قرمزهای تهران امکان ‌پذیر نیست.

روزنامه آمریکایی همچنین می‌نویسد کشورهای اروپایی همزمان با سیگنال‌دهی به تهران درباره کلید زدن بندی در برجام برای بازگرداندن تحریم ‌های سازمان ملل علیه ایران (معروف به مکانیسم ماشه) خواستار حفظ کانال‌ های دیپلماتیک با تهران هستند.

تقوی اصل، تحلیلگر مسائل بین الملل در رابطه با این تحولات پیرامون برجام و مذاکرات می گوید: نظرها در رابطه با توافق موقت  قابل نقد جدی است. توافق موقتی که در ذیل آن روی موضوعاتی‌ توافق شود، برای مدت باقیمانده از دولت بایدن، برای ایران بهتر است. وی افزود: این یک اتفاق خوب است که در مقابل توقف مقداری از میزان غنی سازی مطابق مفاد برجام از طرف ایران، آمریکا متعهد شود همه دارایی های بلوکه شده ایران را آزاد کند، طبقه سهمیه پیش بینی شده در اوپک ایران نفت بفروشد و مبادلات بانکی ایران به روال طبیعی برگردد. در مدت اجرای این توافق موقت، بر روی توافق دائم کار کنند. در صورتی که یک رئیس جمهوری، جمهوری خواه برنده انتخابات آمریکا شود و توافقات دولت دموکرات را ملغی کند، ایران ضمن فرصت پیش آمده در دسترسی به منابع ارزی بلوکه شده خود، غنی سازی بالای هشتاد درصد را فعال کند. تقوی اصل تاکید کرد: ایران به این شکلی ضرر نمی کند. بدترین حالت برای ایران ادامه وضعیت فعلی است. هزینه های تحریم به شکل غیر متعارفی اقتصاد ایران را تحت فشار قرار داده که یا باید وارد مرحله گریز هسته ای شود و یا توافق ولو موقت انجام دهد. این حالت برزخ گونه، بهترین گزینه برای اسرائیل و آمریکاست.

بر همین اساس به نظر می رسد که با توجه به فشار اروپا و آزادی برخی زندانیان اروپایی، حرکتی دوباره برای توافق صورت گیرد. حرکتی که یا به سمت توافق موقت صورت می گیرد و یا برجام قبلی با تغییراتی احیا می شود.

احیای برجامی که مشخصا در بازه زمانی بلندتر می تواند نتیجه بخش باشد و این توافق برای یک سال و ۶ ماه مشخصا پاسخگو نیست و بر همین اساس شاید آمریکا لباسی جدید بر تن برجام کند.