نویسنده ها: حمزه خادمی، مصطفی بایسته

دیپلماسی ایرانی: با حمله ۷ اکتبر، ۱۵ مهرماه، حماس به اسرائیل چارچوب های سیاسی و نظامی در سطح جهان به خصوص در منطقه تغییر محسوسی کرده و این تغییرات فرصتی استثنایی برای برخی کشور ها ایجاد کرده است. در تحلیل اوضاع پیش رو، برنامه ریزی و رویکرد کشور های مختلف نسبت به این موضوع حائز اهمیت است.

پس از آغاز جنگ روسیه – اوکراین، روابط آمریکا و اسرائیل با روسیه، به دلیل حمایت های این دو کشور از اوکراین، دست خوش تغییراتی شده است. اکنون روسیه در مقطعی که افکار عمومی جهان معطوف به فلسطین است مجال تقویت قوای خود و فشار هرچه بیشتر بر اوکراین را پیدا کرده است. از سوی دیگر، حمایت های ایالات متحده از اسرائیل باعث کاهش توانایی آمریکا در حمایت از اوکراین نیز می شود. روسیه بدون دخالت فعال در منازعه اخیر میان اسراییل و فلسطین می تواند به عنوان منجی صلح عمل کرده و فرصت های سیاسی و اقتصادی بهتری برای خود به ارمغان آورد.

در روزهایی که گذشت روسیه در سطح سازمان ملل نیز تلاش وافری کرد تا در نقش منجی و عامل فعال صلح طلب، قطعنامه ای را برای برقراری آتش بس فوری و ارسال کمک های بشر دوستانه به تصویب برساند که با وتوی ایالات متحده همراه بود. پوتین در اظهارات خود، استقرار نیروهای نظامی غرب، بخصوص ایالات متحده، در اطراف مدیترانه و اسرائیل را نمادی از دخالت های نابه‌جا و آتش افروزی غرب علیه ملت ها دانسته و در تعمیم این مقایسه به اوضاع منازعه روسیه – اوکراین سعی داشته است.

در روزهای اخیر با بالا گرفتن احتمال ورود جبهه مقاومت از لبنان برای رویارویی با اسرائیل، همچنین تهدیدهای ایران نسبت به وخیم تر شدن هرچه بیشتر اوضاع در صورت استمرار حملات اسرائیل علیه مردم بی¬دفاع غزه، بی شک دولتمردان روسیه و چین نیز با حساسیت بیشتری پیگیر منافع خود از این منازعه هستند. در صورت تشدید درگیری¬ها و ورود ایالات متحده به عرصه جنگ، هر چند به صورت محدود، روسیه و چین در سایه ابعاد رسانه ای و سیاسی این درگیری ها احتمالا موفق به کسب امتیازاتی شوند که تا پیش از این نیل به آنها برای ایشان دشوار بوده است. از آنجا که ورود هر چند محدود ایالات متحده به این منازعه، ممکن است به جهنمی منتهی شود که خارج از پیش بینی های انجام شده باشد، لذا ایالات متحده، که اکنون بیش از پیش تحت فشار لابی های صهیونیست نظیر آیپک است، تلاش دارد اوضاع را به سمت و سویی سوق دهد که با کنترل هرچند محدود اسرائیل و تهدید دیگر طرف ها، خود را گرفتار جنگی تمام عیار مانند آنچه در ویتنام، عراق و افغانستان رخ داد نکند و فرصت بی نظیر دیگری را در اختیار ابر قدرت های روسیه و چین و حتی ایران قرار ندهد.

در این مسیر البته جاه طلبی های بی حد و حصر مقامات اسرائیل در شوق به کشتار بیشتر و بالا بردن هزینه برای جبهه مقاومت عاملی است که به راحتی می تواند اوضاع را از کنترل ایالات متحده خارج کند و به معادله ای درست برعکس آنچه اسرائیل به دنبال آن است منتج شود. در حالی که اسرائیل در برخورد با جبهه مقاومت بارها و بارها در مورد برخورد قاطع با سر مار (ایران) سخن به میان آورده، در عمل این ایران است که با استفاده از گروه های نیابتی خود در حال وارد آوردن ضربات سنگین به سر مار در جبهه مقابل یعنی ایالات متحده است. در روزهای پیش رو شاهد موضع گیری ها و تصمیمات حساس در دو سوی این منازعه خواهیم بود. مواضعی که ممکن است تقسیمات قدرت و حتی ژئوپولتیک منطقه را دستخوش تغییرات اساسی کند.