آرمان امروز-سرویس دیپلماسی: تصور بر این بود که نشست فصلی شورای حکام در اسفند ماه فضایی تندتر از گذشته پیدا خواهد کرد، تا جایی که حتی احتمال صدور قطع‌نامه و ارسال پرونده به شورای امنیت مطرح بود. با این حال آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ضمن اذعان به افزایش میزان غنی‌سازی ایران از تند‌کردن لحن گزارش خودداری کرده است.

‌با استناد به همین ارزیابی‌ها، نشست هفته آینده شورای حکام آژانس هم اگرچه با اتهاماتی علیه تهران یا صدور بیانیه‌هایی همراه خواهد بود اما در نهایت طریقت بعید می‌داند اقدام عملی علیه تهران در دستور کار قرار گیرد؛ چرا که با توجه به شرایط کنونی در منطقه، غربی‌ها و به‌خصوص دولت بایدن اجازه باز‌شدن بحران هسته‌ ای ایران را نخواهند داد.

در‌عین‌حال تهران از رسیدن به نقطه گریز هسته‌ای هم خودداری خواهد کرد تا بتواند یک وضعیت مدیریت ‌شده را پیش ببرد.

با در‌نظر‌گرفتن این نکته که سفر مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران می‌توانست یک اقدام مثبت و سازنده در جهت کنترل و مدیریت اختلافات بین تهران و آژانس باشد.

رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، هفته گذشته برای سفر به ایران تا پیش از پایان سال جاری خورشیدی ابراز علاقه کرده بود اما محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، احتمال این سفر در اسفندماه را رد کرد و گفت که برای شرکت در برنامه ۵۰ ‌سالگی برنامه اتمی ایران در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳ از مدیر کل آژانس برای سفر به ایران دعوت خواهد شد.

با این وجود تمرکز جدی روی احتمال توافق میان اسرائیل و حماس در سایه نشست پاریس نیز وجود دارد و با استناد به این موضوع، معتقد است دولت جو بایدن در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا از ایجاد جبهه جدید بحران در منطقه و جهان خودداری می ‌کند.

بنابراین با توجه به آنکه جو بایدن اظهار امیدواری کرده است که مذاکرات پاریس تا دوشنبه هفته پیش‌رو به نتیجه برسد، سعی خواهد شد نشست فصلی شورای حکام و پرونده فعالیت‌های هسته‌ای ایران با کمترین چالش مدیریت شود».

قرار نیست این رفتار آمریکا، ترویکای اروپایی و همچنین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به معنای یک فضای بدون دردسر در هفته آینده باشد. با ‌این ‌حال با وجود آن که اخبار حکایت از توافق احتمالی در فرانسه دارد.

اما باید در نظر گرفت که اولا تهران به‌عنوان یک قدرت منطقه‌ای، هم در مذاکرات پاریس و هم در مذاکرات دوحه و قاهره یک بازیگر غایب بود و عملا نقشی در ترسیم و تعریف روند مذاکرات نداشت».

در این میان موضوع درگیری و حملات آمریکا و انگلستان با حوثی‌ها هم مطرح است. در نتیجه پرونده فعالیت‌های هسته‌ای ایران هم به تأسی از این اتفاقات می‌تواند یک روند پرتنش را پیش ‌رو داشته باشد.

همه این اتفاقات باید به صورت یک منظومه در نظر گرفته شود که غرب و به‌ویژه دولت بایدن برای مواجهه با هرکدام از آن‌ها موضع خاص خود را دارد.

پس از وقوع عملیات طوفان‌الاقصی در هفتم اکتبر سال گذشته میلادی و روند طی‌شده در جنگ غزه، یک نگاه امنیتی به ایران شکل گرفته است که پس از ژانویه سال جاری این نگاه امنیتی علیه تهران پر رنگ ‌تر از سابق شده است.

دامنه چنین نگاه امنیتی احتمالا به پرونده هسته‌ای ایران در نشست فصلی پیش ‌روی شورای حکام کشیده خواهد شد.

این نگاه امنیتی می‌تواند برای کل موضوع ایران که پرونده هسته‌ای هم بخشی از آن را شامل می‌شود، چالش‌هایی شکل دهد.

علی اصغر زرگر، تحلیلگر ارشد مسائل بین الملل در این رابطه می گوید: شنیده ها حاکی از این است که در نشست آتی شورای حکام آژانس بین‌ المللی انرژی اتمی، قطع‌نامه ‌ای علیه ایران تصویب نخواهد شد.

وی افزود: در‌ عین‌ حال به نظر می ‌رسد برخی کشورها و اسرائیل تلاش دارند فشار بر ایران را به شکل‌های مختلف حفظ کنند.

زرگر ادامه داد: ولی دولت آمریکا که درگیر بحران غزه و اوکراین و انتخابات آتی ریاست ‌جمهوری است، چندان به تشدید فضا درباره ایران تمایلی ندارد و از هرگونه تنش نظامی، دیپلماتیک و هسته‌ ای با تهران اجتناب می‌ کند.

این تحلیلگر تصریح کرد: بنابراین این احتمال می ‌رود که سه کشور اروپایی و آمریکا در نشست هفته آینده با بیانیه‌ای غیرالزام‌آور، همانند گذشته ادعا‌های خود علیه برنامه هسته‌ای ایران را تکرار کنند.

از سوی دیگر محمد اسلامی در گفت‌ و گویی درباره تأثیر گزارش‌های آژانس بین‌ المللی انرژی اتمی از فعالیت هسته‌ای ایران بر همکاری جمهوری اسلامی با این نهاد، اظهار کرد که، «گزارش آژانس انرژی اتمی معمولا در شرایط عادی به شورای حکام و شورای امنیت سازمان ملل ارائه می ‌شود و چیزی به اسم گزارش نوبه‌ای درباره فعالیت ایران نداریم.

این همان مطلبی بود که آژانس به شورای حکام گزارش داده بود». معاون رئیس‌جمهور ادامه داد که «ما ظرفیت غنی ‌سازی ۶۰ درصدی را ادامه داده و ظرفیت جدیدی ایجاد نکرده ‌ایم.