اطمینان از تغییر می‌تواند آرامش ایجاد کند

آرمان‌امروز: اعتراض‌های مردمی و انتقاد به برخی از روش‌های رایج در جامعه در حال نزدیک‌ شدن به روز پنجاهم است. این تداوم در حالی است که هنوز تعاملی بین جامعه و تصمیم‌گیران حاصل نشده است تا این سئوال مطرح شود که «تحرکات انتقادانه چه زمانی به پایان خواهد رسید» مخصوصا اینکه رخداد‌های دی ماه ۹۶ و آبان ۹۸ حتی به‌یک هفته نرسیدند تا مشخص شود، ماهیت مساله ۱۴۰۱ با تحرکات اعتراضی پیشین تفاوت دارد.

احمد زید آبادی، تحلیلگر مسایل سیاسی در همین رابطه به پرسش‌های «آرمان‌امروز» پاسخ داده است:
از شروع اعتراض‌ها نزدیک به ۵۰ روز گذشته است. این سئوال به وجود می‌آید که این رویداد چه تفاوتی با اتفاق‌های دی‌ماه ۹۶ و آبان ۹۸ که به یک هفته هم نکشیدند،‌ دارد؟
حوادث ۹۶ و ۹۸ مشخصا با انگیزه اقتصادی بود و مردم به دلیل مسائل و فشارهای اقتصادی اعتراض خود را علنی کردند. یعنی بالا رفتن قمیت بنزین زمینه‌ای را ایجاد کرد که مردم در حاشیه شهرها اعتراض کنند. با این توضیح که در آن‌روزها عمدتا صدای اعتراضی طبقات پایین و حاشیه‌نشین‌ها بلند شد. الان گرچه محدودیت‌های معیشتی هم بی‌تاثیر نیستند، اما جنبه فرهنگی و سبک‌زندگی انگیزه اصلی به‌شمار می‌رود. در واقع اعمال فشار همینطور اجحاف‌ها و محدودیت‌هایی که وجود دارد، عوامل اعتراض‌های اخیر هستند. با این توضیح که تحرکات این‌روزها متمرکز نیست و به صورت پراکنده در همه ابعاد کشور مشاهده می‌شود.
اعتراض‌های فعلی را نسبت به رویدادهای مشابه گذشته جدی‌تر گرفت؟
در سال‌های ۹۶ و ۹۸ نیروهای حاکمیتی وارد عمل شده و سر و صدا را  ساکت کردند. در واقع  ماهیت و وسعت معترضین فعلی و البته درسی که نیروهای رسمی از گذشته گرفته‌اند، باعث این می‌شود این مساله به سادگی حل نشود. مگر اینکه در سیاست‌ها تغییری به وجود بیاید.
توقف‌های چند روزه و شروع دوباره حرکت‌های اعتراضی چه دلیلی دارد؟
این نوع حرکات انرژی زیادی می‌خواهد و‌ مردم نمی‌توانند هر روز بیایند و صدای‌شان را بلند کنند. ممکن است احساس خالی‌شدن بکنند و دوباره بروند خودشان را به آمادگی لازم برسانند. بنابراین شاهدیم که هر چند روز یک‌بار حرکات اعتراضی انجام می‌شوند.
پیش‌بینی شما از مدت ادامه‌دار بودن اعتراض‌ها چطور است؟
اینکه این مساله کِی ختم شود، به نوع واکنش سیستم بستگی دارد. در واقع تصمیم‌گیران باید روشن کنند که قصدشان تداوم سیاست‌های گذشته است یا اینکه می‌خواهد گشایشی ایجاد کند. به‌هرحال موضوع، موضوعی وسیع و عمیق است و فقط با سیگنال‌های مثبت و کاربرد روشن می‌‌تواند طبقه‌های اجتماعی را، که اتفاقا نگران آینده اعتراض‌ها هستندآرام خواهند کند. یعنی مردم باید به تغییر امیدواری واقعی داشته باشند.
این‌روزها شاهد جولان تندروها هستیم. با این توضیح که ادبیاتی به‌کار می‌گیرند،  در سخیف‌ترین حالت ممکن قرار دارد. چطور شده است که معتدلین کنار نشسته‌اند و افراطیون میدان‌داری می‌کنند؟
در درون سیاست‌گذاران، تشتت و اختلاف‌نظر خیلی پررنگ شده است و به‌همین دلیل تصمیم‌گیری قاطع مشکل شده است که این منجر به تعلل در تعیین‌تکلیف می‌شود. درباره تندروها و اظهارنظرهای‌شان باید گفت این روزها دست‌شان را باز می‌بینند. چون خیال‌شان راحت است که سیستم نمی‌تواند با آنها مقابله کرده و ساکت‌شان کند. همچنین باید در نظر گرفت، افراطیون معمولا آدم‌هایی جسور هستند در شرایط اینچنینی فرصت را برای هدایت فضا به‌سمت رادیکالیزه‌کردن جامعه فراهم می‌بینند. چون اساسا نفع‌شان را در  ناامنی و هرج و مرج می‌بینند تا ابتکار عمل را در دست گیرند.