گزارش «آرمان امروز» همزمان با ۱۶ نوامبر، روز جهانی «مدارا» و «تحمل»

آرمان امروز: ۱۶ نوامبر، مصادف با ۲۵ آبان روز جهانی مدارا و تحمل از سوی یونسکو نامگذاری شده است. شاید بد نباشد به بهانه این روز جهانی، دوباره فکر کنیم و به یاد بیاوریم؛ آخرین باری که دیدگاهی متفاوت از یکی از دوستانمان شنیدیم و مدارا کردیم، چه زمانی بود؟ چه اندازه در زندگی مشترک و محل کارمان مدارا و تحمل داریم؟ در برابر سختی های جامعه، سطح مدارا و تحمل ما چقدر است؟ آخرین باری که مجبور شدیم موضوعی درمورد فرهنگ شخص دیگری یاد بگیریم، چه زمانی بود؟  «درباره فرهنگ‌های مختلف بخوانید»، «به افرادی که دیدگاه متفاوتی دارند، گوش کنید»، «در رویدادهای مربوطه شرکت کنید» و… اینها از راهکارهای افزایش تحمل و مدارای اجتماعی و فردی است.

همچنین جرایم و آسیب های اجتماعی به‌ طور منظم بر بسیاری از افراد تأثیر می‌گذارند. نباید از فردی که تلفن همراه چندین ده میلیون تومانی اش به سرقت رفته، از او توقع مدارا و تحمل در محل کار، در ترافیک، در منزل و… داشت. اما نامدارایی، تهدیدی برای صلح و افزایش ستیز اجتماعی، سیاسی و فرهنگی است. در ماده پنجم که یونسکو برای کشور در نظر داشته، آمده است: «کشورهای عضو یونسکو تعهد می‌کنند مدارا و عدم خشونت را از طریق برنامه‌ها و سازمانها در سطوح آموزشی، علمی، فرهنگی و ارتباطات ترویج نمایند» و در ماده ششم با هدف بیدار کردن افکار عمومی درباره مساله مدارا، روشن کردن خطرات نامدارائی و تاکید بر تلاش عملی خود، ۱۶ نوامبر را روز جهانی مدارا اعلام می‌کنند.

چرا روز جهانی مدارا و تحمل مهم است؟

روز جهانی مدارا و تحمل منبعی آموزشی برای کمک به همه افراد برای بردبارشدن و آگاهی است. این روز همه را گرد هم می‌آورد و بر اساس این ایده که انسان‌ها باید به جای تقسیم‌شدن، دور هم جمع شوند، روز جهانی مدارا روزی است که تفاوت فرهنگ‌ها و عقاید را جشن می‌گیرد و از آنچه زندگی برایمان به ارمغان می‌آورد، قدردانی می‌کند. این روز همچنین به ما یادآوری می‌کند که تلاش برای تحمل و مدارا، تلاشی مداوم است؛ زیرا با وجود گام‌های بزرگی که برای تحمل و مدارا برداشته شده است؛ برای ریشه‌کن کردن بی‌تحملی‌ها در سراسر جهان، باید کارهای بیشتری انجام شود. همه ما می‌توانیم در این گام‌ها سهیم باشیم و با افزایش آگاهی و گسترش آموزش در چنین روزهایی، به نقشی فعال در ازبین بردن عدم تحمل کمک کنیم.

دکتر ناصر قاسم زاده نیز با تاکید بر اهمیت مدارا کردن و نقش آن در بهبود سلامت روان افراد در زندگی می گوید: مدار کردن می‌تواند در سلامت روان و بهداشت روان انسان‌ها نقش بسیار مهمی را ایفا کند، مدارا کردن تا اندازه زیادی می‌تواند در مقابله کردن افراد با استرس‌ها و با چالش‌های زندگی تأثیر مثبتی را به همراه داشته باشد، مدارا کردن سپری در برابر انسان‌ها ایجاد می‌کند تا از تنش‌ها و استرس‌ها عبور کند.

وی در گفت و گو با «آرمان امروز» با ذکر اینکه یکی از مهم‌ترین مزیت‌های مدارا کردن در زندگی رسیدن به آرامش است می گوید: وقتی انسان بپذیرد که نمی‌تواند شرایط زندگی را تغییر دهد و همیشه زندگی مطابق میل او پیش نمی‌رود، پذیرش قانون زندگی قابل هضم‌تر می‌شود.

این مشاورخانواده تصریح می کند: داشتن مهارت‌های لازم برای ایجاد خصلت مدارا کردن در زندگی پردغدغه امروزی ضروری است، مدار کردن یکی از ویژگی‌های شخصیتی است که ریشه در کودکی افراد دارد و وابسته به این است که کودک چه رفتارهایی را از پدر و مادر خود در برخورد با مسائل زندگی یاد گرفته است.

به اعتقاد وی، کودک از روی رفتارهای والدین و مدارا کردن آنها با ناملایمات و موانع، زندگی را می‌آموزد و تربیت می‌شود و در نهایت کودک می‌آموزد که چگونه در برابر موانعی که نمی‌تواند در زندگی تغییر دهد، با صبر و حوصله و مهارت مناسب، وضعیت بهتری را برای آینده طراحی کند. مدارا کردن بیشتر از اینکه به نفع اطرافیان باشد به نفع خود فرد است، زیرا فرد سریع دچار سرخوردگی و پرخاشگری نمی‌شود و بهتر می‌تواند خود را با شرایط زندگی تطبیق دهد. وی با تاکید بر اینکه با تقویت خصلت مدارا کردن افراد می‌توانند با تفاوت‌های همدیگر خود را سازگار کنند، تصریح می کند: اگر افراد نتوانند با تفاوت‌های یکدیگر مدارا کنند به‌طور یقین در زندگی اجتماعی انسان تنهایی شده و در روابط عاطفی دچار شکست می‌شوند. با توجه به اینکه که انسان موجودی اجتماعی است، اگر روابط اجتماعی و عاطفی او خدشه‌دار شود و آسیب ببیند، بهداشت روانی و سلامت روان او نیز به مرور زمان به مخاطره می‌افتد. اما مدارا کردن چه تاثیری در کاهش استرس‌های زندگی دارد؟ سوالی که قاسم زاده در پاسخ به آن می گوید: با پذیرش قانون زندگی انسان بهتر به آرامش می‌رسد و مدارا کردن نقش زیادی در کاهش خشم، عصبانیت و استرس‌های زندگی دارد؛ یعنی وقتی که انسان به به مرحله پذیرش می‌رسد، برای بالا بردن کیفیت زندگی، افزایش آرامش و محافظت از خود معیارهایی را در نظر می‌گیرد و از این طریق مدارا کردن می‌تواند به کاهش استرس‌ها و خشم‌های مازاد زندگی کمک کند. این روانشناس از سویی یکی از مهمترین عوامل در کاهش مدارای اجتماعی را سیر نزولی شاخصه های اقتصادی دانسته و می‌گوید: «شرایط اقتصادی و معیشتی مردم می‌تواند از دیگر عوامل دخیل در این امر باشد. چرا که زمانی‌که جامعه‌ای مانند جامعه ما تا این حد زیر فشارهای اقتصادی و تورم است، طبیعی است که تاب آوری شهروندان نیز به شدت کاهش پیدا می کند و به هر بهانه‌ای، شاهد نزاع مردم با هم هستیم که در نتیجه یک عامل مهم در کاهش مدارای اجتماعی است. در طول سال‌های اخیر یک‌سری تغییرات عمده در مورد مفاهیم فرهنگی و اجتماعی کشور ما رخ داده که باعث شده تا مدارای اجتماعی به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کند. مثلا بخش‌هایی از جامعه و حاکمیت، سبک زندگی جوانان را قبول ندارند اما مدیران ما این مساله را رد می‌کنند. همین مساله ساده می‌تواند مدارای اجتماعی بین مسئولان و مردم را کاهش دهد. از سویی فرهنگ شادی کردن و شاد بودن از جامعه ما رخت بربسته است‌. مثلا آن‌گونه که در غم و مراسم‌ عزاداری این مراسم ها را برگزار می کنیم در مراسم شاد و اعیاد تلاشی برای شاد بودن نداریم. همه این مسایل باعث شده است تا تاب آوری جامعه کاهش پیدا کرده و در مقابل مدارای اجتماعی نیز کمرنگ تر شود.

مدارا بر مدار جامعه شناختی باکس

 محمد ذکایی- جامعه شناس: مدارا نقش بسیار موثری در زندگی اجتماعی انسان دارد، افزایش انسجام اجتماعی در میان مردم یکی از ابعاد مهم مدارا است که این امر احساس همدلی و همراهی را افزایش می‌دهد و باعث اطمینان و تعلق خاطر شهر‌وندان شود. همچنین موجب  افزایش صمیمیت و محبت در جامعه خواهد شد. کاهش و حتی از بین رفتن کینه و دشمنی و درک متقابل اعضای جامعه از دیگر آثار مدارای اجتماعی است که می‌تواند از فرسایش سرمایه‌های اجتماعی در جامعه جلوگیری کند. زمانی‌که مدارای اجتماعی در جامعه‌ای رو به زوال بگذارد می‌تواند پیامدهای مهمی را در کلونی جمعیتی به دنبال داشته باشد که از فرهنگ‌ها و اعتقادات مختلف تشکیل شده است. زمانی‌که شاخصه مدارای اجتماعی کاهش پیدا کند، بسیاری از آسیب‌های اجتماعی افزایش پیدا می‌کند. مثلا نزاع و درگیری خیابانی در جامعه افزایش پیدا کرده یا شاهد رشد صعودی پرونده‌های مربوط به انواع خشونت‎های کلامی و خشونت‌های خانگی، طلاق و تصادفات ناشی از بی‌حوصلگی یا عجله در رانندگی و فوت هزاران نفر سالانه به دلیل تصادفات خواهیم بود. و این همان شرایطی است که هم اینک در جامعه وجود دارد.