چه شد که التهاب ارزی ایجاد شد؟

محسن زنگنه، نماینده نایب رئیس کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» با اشاره به جلسه روز گذشته مجلس با وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی برای بررسی بازار ارز، گفت: کنترل قیمت ارز و بازگشت آن به زیر ۴۰ هزار تومان امکان‌پذیر است، اما معطوف به سیاست‌ها و اقدامات بانک مرکزی است. باید دید بانک مرکزی چه سیاست‌هایی را اتخاذ می‌کند. این‌طور نیست که بگوییم دولت کاری برای کاهش نرخ ارز نمی‌تواند انجام دهد. بانک مرکزی باید نگاهش را به رابطه ارز و تورم اصلاح کند و تا زمانی‌که بانک مرکزی قیمت ارز را صرفا ناشی از تورم بداند، نمی‌توانیم منتظر کاهش نرخ ارز باشیم.

او تاکید کرد: نیاز است که مجلس و دولت جلسات کارشناسی و سیاست‌گذاری در حوزه بحث‌های کلان ارز، تورم و نرخ بهره داشته باشند. در حال حاضر در خصوص این موارد با دولت اختلاف‌نظر داریم حتی در داخل دولت نیز در این خصوص اختلاف‌نظر وجود دارد. یعنی اجماعی در مجلس و دولت در خصوص رابطه میان نرخ سود بانکی، تورم و ارز وجود ندارد. لازم است که با حضور کارشناسان، دانشگاهیان و افراد خبره بحث‌های جدی در خصوص رابطه میان نرخ سود بانکی، تورم و ارز داشته باشیم. اگر برای این بحث‌ها و سیاست‌گذاری وقت نگذاریم ممکن است که مدیریت بازار ارز دچار مشکلاتی شود.  او افزود: بانک مرکزی می‌گوید که تحریم، جنگ روسیه، اقدام چین، تورم و اغتشاشات باعث افزایش قیمت ارز شد. از سوی دیگر وزیر صمت اعلام می‌کند که چون قیمت ارز بالا رفته خودرو نیز گران شده است. اما بالاخره ارز مبنای تورم است یا تورم مبنای ارز؟!  زنگنه در ادامه گفت: رئیس کل بانک مرکزی می‌گوید اجازه افزایش نرخ بهره به ۲۵ درصد را بدهید، در این شرایط قیمت ارز درست می‌شود.

اما با این بحث‌ها همه‌چیز را به گردن هم می‌اندازیم. مجلس، دولت، کارشناسان و نخبگان باید با محوریت بانک مرکزی جلساتی برای مشخص شدن اقدامات آتی در بازار ارز داشته باشند.  او تاکید کرد: وظیفه بانک مرکزی حفظ ارزش اسمی پول ملی است و این به معنای سرکوب نیست. اما زمانی‌که نرخ ارز را تابعی از تورم بدانند و تفسیر غلطی از قانون احکام دائمی در ماده ۲۰ ارائه کنند نمی‌توان افق خوبی برای قیمت ارز متصور بود.  زنگنه با اشاره به اظهارات رئیس کل بانک مرکزی‌ گفت: اظهارات صالح‌آبادی، مجلس و رئیس مجلس را قانع نکرد. وزیر اقتصاد در مورد بازار ارز صحبت نکرد و آقای خاندوزی گفت ما وظیفه تامین مالی را داریم. متولی ارز در کشور، بانک مرکزی است. بانک مرکزی زیر‌مجموعه وزارت اقتصاد است، اما همه به دنبال استقلال بانک مرکزی هستند.

بنابراین وزیر اقتصاد هم بر همین اساس ترجیح داد که مباحث ارزی را رئیس کل بانک مرکزی عنوان کند.  همچنین احمد علیرضا‌بیگی، عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها گفت: متاسفانه در جلسه روز گذشته مجلس با وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی شاهد بی‌برنامگی و بی‌مسوولیتی محض بودیم. جلسه روز گذشته مجلس نشان داد اساسا برنامه‌ای برای اداره اقتصاد کشور وجود ندارد.   او با اشاره به طرح استیضاح وزیر اقتصاد، ادامه داد: برخی می‌خواهند راننده را عوض کنند، اما ماشین خراب است و با تغییر راننده راه به جایی نمی‌بریم.

تیم اقتصادی دولت چه باید بکند؟

غلامرضا مرحبا، نماینده آستارا و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» اقدامات وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی را مثبت اما ناکافی دانست و گفت: اقدامات وزیر اقتصاد و بانک مرکزی با وضع موجود تناسب نداشت. اقدامات دولتمردان با اقداماتی که ما برای حل مشکلات نیاز داریم، فاصله زیادی دارد. او ادامه داد: اقدامات انجام شده از سوی وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی اقدامات لازمی بود اما متناسب با نیاز روز و وضعیت اقتصادی ما نیست. برای رسیدن به اقتصاد سالم کار زیادی داریم. باید تورم و رکود کنترل شود و معیشت مردم را تامین کنیم که تا رسیدن به این نقطه فاصله زیادی داریم.

این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه روز گذشته مجلس از گزارش‌های وزیراقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی قانع نشد، تاکید کرد: دولتمردان می‌توانند مشکلات بازار ارز را حل کنند. ما الگوی صحیح علمی برای حل مشکلات موجود نداریم و هنوز در مرحله آزمون و خطا هستیم.  مرحبا با اشاره به تشتت‌آرای نمایندگان در جریان بررسی سیاست‌ها و اقدامات ارزی دولت، گفت: روز گذشته شاهد تشتت آرا در میان نمایندگان و مسوولان اجرایی بودیم و این موضوع نشان می‌دهد که ما الگوی واحدی که روی آن به توافق رسیده باشیم و بر اساس آن اقتصاد کشور را مدیریت کنیم، نداریم. بنابراین هرکسی که به مسوولیتی می‌رسد برخلاف آنچه پیشینیانش عمل می‌کرده، عمل می‌کند. این تشتت در حال تکرار است و با تغییر افراد شاهد تغییر الگوها، ایده‌ها، روش‌ها و سیاست‌ها هستیم. بنابراین نتیجه آن چیزی است که امروز شاهد آن هستیم و مردم و مسوولان را گرفتار کرده است.

همچنین جلال رشیدی‌کوچی، نماینده مرودشت و عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها در مجلس با اشاره به عملکرد وزیراقتصاد، گفت: آقای خاندوزی در تیم اقتصادی دولت از همه عالم‌تر است. اگر ما اختیار را تمام و کمال به وزیر اقتصاد می‌دادیم اوضاع به این شکل نبود. در تیم اقتصادی دولت از همه ضعیف‌تر رئیس کل بانک مرکزی است.  او با اشاره به طرح استیضاح وزیر اقتصاد در مجلس ادامه داد: در تیم اقتصادی دولت افرادی هستند که ادعا دارند، اما توانایی ندارند. اما تنها کسی که مجلس می‌تواند در خصوص مشکلات اقتصادی در مقابلش از ابزارهای نظارتی استفاده کند، وزیر اقتصاد است.

بخش اعظمی از تصمیمات اقتصادی در اختیار وزیر اقتصاد نیست و به همین دلیل شاهد این اوضاع هستیم. این نماینده مجلس در خصوص چشم‌انداز بازار ارز، گفت: نرخ ارز کاهش پیدا می‌کند و تا دو یا سه هفته آینده دلار به کانال ۳۶ تا ۳۷ هزار تومان می‌آید.  از سوی دیگر علی رضایی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» با اشاره به جلسه غیر علنی روز گذشته مجلس، گفت: نارضایتی مردم از اقتصاد کشور، کاهش ارزش پول ملی، نارضایتی از بازار سهام و برخی انتصابات درون وزارت اقتصاد از نکاتی بود که نمایندگان مجلس در جلسه غیر‌علنی روز گذشته مجلس مطرح شد. در این جلسه رئیس‌کل بانک مرکزی در خصوص پارامترهای مالی، بانکی و پولی توضیحاتی را به نمایندگان ارائه کرد.  او ادامه داد: ما به دنبال افزایش تنش در کشور نیستیم و تیم اقتصادی دولت قول دادند که برای سامان‌دهی بازار ارز فکری کنند.