هوشمند سفیدی

امروز، «روز روابط عمومی» است؛ روزی مهم، گرچه در ظاهر شاید نتوان گستره و عمق اهمیت آن را دریافت؛ چرا باید برای روابط عمومی نوشت و آن را ستود، چرا باید روزی را برای پاسداشت آن در نظر گرفت.

از یکسو باید روابط عمومی را یک فلسفه مدیریتی دانست که تلاش می کند تا در در درون سازمان ها، شرکت ها و یا هر بنگاه اقتصادی یا مرکز ارائه خدمت، وظیفه تطبیق آن ها را با دیدگاه ذی نفعان و افکارعمومی به خوبی انجام دهد و از طرف دیگر، باید آن را مهارت ترکیبی برای زندگی، نام داد.

آیا امروز بدون روابط عمومی و داشتن مهارت های ارتباطی، می توانیم در زندگی شخصی، خانوادگی و اجتماعی موفق باشیم؟ بی تردید، بسیاری از مسائل را می توان با تقویت روابط عمومی و آموزش مهارت های ارتباطی به شهروندان حل و فصل کرد، اما متأسفانه آن را انجام می دهیم و نه مسئولی برای این کار داریم، یک مسئله در شناخت وابط عمومی ، این است که آن را به «روابط عمومی سازمانی» تقلیل می دهند. گرچه در سازمان های کشور نیز هنوز روابط عمومی به معنای واقعی کلمه به رسمیت شناخته نشده است و اغلب، آن را با اطلاع رسانی صرف مساوی می گیرند، گرچه در این زمینه نیز دچار مشکل و نارسایی هستند.

در یک نگاه عمیقتر به روابط عمومی می توان آن را به «بمب اتم قرن جدید» نام داد، گرچه تصور می شد رشد تکنولوژی آن را به محاق ببرد، اما ظرفیت ذاتی روابط عمومی، این فضا را شکل داد تا با  بهره گیری از رسانه های نوظهور، ظرفیت های خود را گسترش دهد؛ به گونه‌ای که پیش‌بینی می شود روابط عمومی با استفاده از هوش مصنوعی، به رشد شگرفی در سالهای آینده دست یابد.

اما چرا روابط عمومی را به بمب اتم تشبیه می کند، زیرا این ظرفیت را دارد که از آن سوء استفاده شود و در راستای تحقق توده ها و به اصطلاح “هربرت مارکوزه” برای نادان سازی مورد استفاده قرار گیرد، چیزی که “هابرماس” آن را دستکاری افکارعمومی می‌نامد، اما در صورتی که این ظرفیت در مسیر صحیح مورد استفاده قرار گیرد، می تواند در توسعه دموکراسی، رشد جامعه مدنی، کاهش فاصله ملت – دولت، افزایش سرمایه اجتماعی و تولید قدرت نرم، نقش آفرینی کند.

آیا نباید دانش، مهارت و فلسفه مدیریتی به این مهمی را گرامی داشت و در وصف آن، و در اشکال مختلف، زبان به تمجید آن گشود و در این باره قلمفرسایی کرد. تنها کافی است به مبانی این حرفه توجه کنیم که با رد زور، تهدید، فریب و تطمیع، بر گفت و شنود و هم فهمی متقابل تأکید می کند و برای تأثیرگذاری صدای مردم که همانا صدای خداست، اهتمام می ورزد، این رسالت و منطق، قابل ستایش نیست، پس، چرا در کشور ما حرفه روابط عمومی همچنان در مظلومیت به سر می برد، از بعد حکومتی هم که نگاه کنیم انتقادهای مداوم رهبر انقلاب از ضعف گفت و گو با مردم، فقدان تبحر رسانه ای کردن دستاوردها، ضعف تبلیغات و نارسایی اطلاع رسانی، بر این نکته دلالت دارد که روابط عمومی بی صاحب مانده و فاقد مرکز سیاستگذار است و نهادهای مدنی این حرفه نیز، به بازی گرفته نمی شوند، به نظر من، این نه تنها غفلت است؛ بلکه آبستن بسیاری از مشکلات و مسائل است؛ چون، درواقع روابط عمومی را باید مدیریت حل مسائل از طریق کاربرد ارتباطات دانست و نمی توان این ظرفیت ها را نادیده انگاشت و از کنار تأثیرات منفی آن به سادگی گذشت.