همه چیز درباره خرابی سنسور اکسیژن خودرو

همه چیز درباره خرابی سنسور اکسیژن خودرو

افزایش مصرف سوخت، کاهش قدرت موتور و … همگی از نشانه‌های خرابی سنسور اکسیژن در ماشین هستند. در بین انواع سنسورهایی که وظیفه جمع‌آوری و ارسال سیگنال به ایسیو را بر عهده دارند، سنسور اکسیژن جایگاه ویژه‌ای دارد. خراب شدن سنسور اکسیژن در وهله اول نسبت ترکیب سوخت و هوا در موتور را برهم می‌زند. پس از این اتفاق مشکلات ریز و درشت دیگر، یکی پس از دیگری ظاهر می‌شوند.

علت خرابی سنسور اکسیژن

سنسور اکسیژن یک قطعه مصرفی مانند فیلتر روغن نیست و عمر مفید آن دست‌کم به‌اندازه نیمی از عمر مفید یک خودرو صفر است. بنابراین در حالت عادی شما تنها یکبار نیاز به تعویض این قطعه خواهید داشت. در عین‌حال ممکن است مشکلات دیگری باعث خرابی زودهنگام سنسور اکسیژن شوند. از جمله مهم‌ترین دلایل خراب شدن سنسور اکسیژن موارد زیر هستند:

• افزایش بیش‌از حد دمای گازهای آلاینده

• تجمع رسوب و آلاینده‌ها روی سطح سنسور

• خرابی واشر منیفولد اگزوز

1. افزایش بیش از حد دمای گازهای آلاینده

سنسور اکسیژن به‌عنوان یک قطعه الکترونیکی آستانه تحمل دمای محدودی دارد. اگر به‌هردلیل دمای گازهای آلاینده خروجی از موتور از محدوده مجاز بیشتر شود، این احتمال وجود دارد که قطعات موجود در مسیر خروج آلاینده‌ها مانند سنسور اکسیژن، آسیب ببینند.

2. تجمع رسوب و آلاینده‌ها روی سطح سنسور

بی‌کیفیت بودن بنزین یا بروز نشتی در بخش‌های مختلف خودرو ممکن است باعث خرابی سنسور اکسیژن شوند. بنزین بی‌کیفیت، کربن بیش‌از حدی در خود دارد. موضوعی که باعث تجمع رسوب در سطح سنسور می‌شود. نشتی سایر مایعات و تماس آن‌ها با سنسور هم می‌تواند زمینه‌ساز خرابی این قطعه باشد. هرچند که معمولا به‌دلیل موقعیت قرارگیری سنسور اکسیژن این اتفاق کمتر رخ می‌دهد.

3. خرابی واشر منیفولد اگزوز

آلاینده‌های خروجی از موتور باید در مسیر درست به‌سمت اگزوز هدایت شوند. در غیر این‌صورت ممکن است به قطعات دیگر آسیب بزنند. خراب شدن واشر منیفولد خروجی دود یا اگزوز، باعث تماس مستقیم سنسور اکسیژن با حجم بالایی از گازهای آلاینده می‌شود. موضوعی که احتمال خرابی این قطعه را در پی دارد.

علائم خرابی سنسور اکسیژن

خرابی این قطعه الکترونیکی، روی بخش‌های مختلفی از پیشرانه خودرو تاثیر می‌گذارد. ازجمله مهم‌ترین مواردی که باید اشاره کنیم، عبارت‌اند از:

• روشن‌شدن چراغ چک موتور

• افزایش مصرف سوخت

• ریپ‌زدن ماشین

• خارج شدن دود تیره غلیظ با بوی بد از اگزوز

• سروصدای غیرعادی موتور

• آسیب‌دیدن کاتالیست به‌دلیل گرمای بیش‌از حد موتور

• گاز نخوردن خودرو

• بالابودن دور موتور در حالت درجا

روشن‌شدن چراغ چک موتور

روشن‌شدن چراغ چک موتور، اولین و جدی‌ترین نشانه‌ای است که برای خرابی هریک حسگرهای ماشین رخ می‌دهد؛ پس روشن‌شدن چراغ چک را نباید نشانه قطعی خراب‌شدن سنسور اکسیژن بدانید. در این مواقع دیاگ‌زدن کمک می‌کند تا ریشه مشکل شناسایی شود. کدهای خطای ارسالی از کامپیوتر خودرو به دستگاه دیاگ نشان می‌دهد که آیا سنسور اکسیژن خراب شده یا مشکل دیگری وجود دارد.

افزایش مصرف‌سوخت

خرابی سنسور اکسیژن و مصرف سوخت ماشین را باید به‌عنوان جدی‌ترین نشانه برای تشخیص این موضوع درنظر بگیرید. اگر میزان مصرف سوخت ماشین به‌صورت ناگهانی افزایش قابل‌توجهی پیدا کند، به‌احتمال زیاد مشکل مربوط‌به خراب‌شدن سنسور اکسیژن است. خرابی این سنسور باعث می‌شود که نسبت ترکیب سوخت و هوا در محفظه احتراق به‌درستی تنظیم نشود درنتیجه ورود سوخت اضافه به موتور را شاهد خواهیم بود. اتفاقی که باعث می‌شود مصرف سوخت به‌طور قابل‌توجهی افزایش پیدا کند.

ریپ زدن ماشین

برهم خوردن نسبت ترکیب سوخت و هوا باعث می‌شود که راندمان احتراق در موتور کاهش پیدا کند. در نتیجه این اتفاق بخش قابل‌توجهی از قدرت استاندارد و عادی موتور ازدست می‌رود. گاهی اوقات این اتفاق با ریپ‌زدن ماشین حین حرکت همراه است. به‌عبارت دیگر شاهد کارکردن نامنظم موتور خواهید بود.

خارج شدن دود تیره غلیظ با بوی بد از اگزوز

ورود سوخت بیش‌از حد به موتور در پی خرابی سنسور اکسیژن، موجب می‌‌شود که بنزین بیشتری در محفظه احتراق بسوزد. در این حالت طبیعی است که حجم آلاینده‌های تولیدشده در موتور تاحدی افزایش پیدا می‌کند. این موضوع به‌شکل خروج دود سیاه غلیظ رنگ از موتور خودنمایی می‌کند. یکی دیگر از مشکلاتی که در موتور رخ می‌دهد، احتراق ناقص است. در این حالت واکنش سوختن بنزین به‌طور کامل در محفظه احتراق صورت نمی‌گیرد. در نتیجه علاوه بر دی اکسید کربن، گازهای آلاینده دیگری مانند دی‌اکسید گوگرد نیز تولید می‌شوند. این آلاینده‌ها معمولا با بوی نامطبوع شبیه به تخم مرغ گندیده همراه هستند. کافیست چند لحظه پشت ماشین و در کنار اگزوز بایستید تا این بوی نامطبوع را استشمام کنید.

سروصدای غیرعادی موتور

همه علائم خرابی سنسور اکسیژن ریشه در به‌هم خوردن نسبت ترکیب سوخت و هوا در موتور دارند. گاهی اوقات مقدار سوخت ورودی به موتور در مقایسه با هوا کمتر می‌شود. در نتیجه موتور با یک ترکیب سوخت و هوای رقیق روبه‌رو می‌شود. این موضوع علاوه بر کاهش قدرت موتور، باعث به‌گوش رسیدن صدایی شبیه به ضربه از ناحیه موتور می‌شود.

در مقابل این احتمال وجود دارد که سوخت به نسبت بیشتری از حد استاندارد با هوا ترکیب شود. در این حالت مخلوط بیش از حد غلیظ وارد موتور می‌شود. جالب است بدانید که ورود سوخت به‌میزان بیش از حد به موتور، باعث می‌شود که صدای دنگ دنگ ایجاد شود. در نهایت شل شدن اتصالات سنسور اکسیژن، هرچند به‌منزله خرابی این قطعه نیست؛ اما باز هم باعث بروز مشکل می‌شود. یکی از این مشکلات، صدای تق تق است که از موتور به‌گوش می‌رسد.

آسیب دیدن کاتالیست به‌دلیل گرمای بیش از حد موتور

سنسور اکسیژن در مسیر خروج آلاینده‌ها به‌سمت اگزوز نصب می‌شود. در واقع این قطعه میزان اکسیژن موجود در آلاینده‌های خروجی از موتور را اندازه‌گیری می‌کند. علاوه‌بر این سنسور، یکی دیگر از قطعات مهم در مسیر خروج آلاینده‌ها، کاتالیست است. قطعه‌ای که در حالت عادی چیزی در حدود ۸۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر عمر مفید دارد. وظیفه کاتالیست هم کاهش میزان آلاینده‌های مضر و خطرناک خروجی از موتور ماشین است.

خراب شدن سنسور اکسیژن می‌تواند موجب آسیب دیدن کاتالیست هم شود. در حالت عادی هم گازهای آلاینده خروجی از موتور، دمای بالایی دارند. آسیب دیدن سنسور اکسیژن باعث می‌شود که به‌یکباره دمای عملکرد موتور هم به‌طور غیرعادی افزایش پیدا کند. در این حالت دمای گازهای آلاینده نیز بیش از پیش افزایش می‌یابد. این اتفاق باعث می‌شود که احتمال آسیب دیدن کاتالیست ناشی از قرار گرفتن در معرض حرارت بیش از حد و آلایند‌ه‌های غلیظ در حجم بالا وجود داشته باشد.

گاز نخوردن خودرو

برهم خوردن نسبت ترکیب سوخت و هوا در پی خرابی سنسور اکسیژن، باعث می‌شود که ایسیو در تنظیم زمان دقیق عملیات احتراق در موتور هم دچار مشکل شود. وقتی شما پدال گاز را فشار می‌دهید، در حالت عادی فاصله زمانی بین هر چه احتراق کوتاه‌تر می‌شود. در نتیجه امکان تولید قدرت بیشتر برای افزایش شتاب ماشین فراهم می‌شود. این در حالی است که با خرابی سنسور اکسیژن عملا تنظیم زمان جرقه‌زنی به‌هم می‌ریزد. در نتیجه ممکن است با فشار دادن پدال گاز، شاهد افزایش سرعت ماشین نباشید. به این اتفاق اصطلاحا، گاز نخوردن ماشین می‌گویند.

بالا بودن دور موتور در حالت درجا

در حالت عادی وقتی ماشین روشن است و حرکت نمی‌کند، باید دور موتور در محدوده ۱۰۰۰ RPM باشد. خراب شدن سنسور اکسیژن باعث می‌شود که ایسیو در تشخیص وضعیت قرارگیری ماشین با مشکل روبه‌رو شود. به‌همین دلیل ممکن است با فرض اینکه ماشین در حال حرکت است، دور موتور را بالاتر نگه دارد.

پیامدهای خرابی سنسور اکسیژن

یکی از جدی‌ترین دلایل رد شدن رانندگان در فرآیند دریافت معاینه فنی، خرابی سنسور اکسیژن است. موضوع مهم دیگری که باید روی آن تاکید کنیم این است که خرابی شدن این قطعه باعث افزایش ۴۰ درصدی مصرف سوخت در یک خودرو می‌شود. موضوعی که نباید به‌سادگی از کنار آن رد شد. سایر پیامدهای خراب شدن سنسور اکسیژن خودرو عبارت‌اند از:

• آسیب دیدن کاتالیست

• خرابی قطعات داخلی موتور

سوال دیگر این است که آیا می‌توان جلوی خرابی سنسور اکسیژن را گرفت؟ واقعیت از این قرار است که رفتارهای رانندگی خیلی تاثیر زیادی روی عملکرد سنسور اکسیژن ندارند. در عین حال توصیه می‌کنیم که نکات زیر را برای جلوگیری از خراب شدن سنسور اکسیژن رعایت کنید:

• خودرو را در حالت درجا برای مدت طولانی روشن نگه ندارید.

• از سلامت سیستم خنک کننده موتور خودرو مطمئن شوید.

• روغن موتور خودرو را به‌موقع تعویض کنید.

بهترین زمان تعویض

سنسور اکسیژن به‌عنوان یک قطعه الکترونیکی قابلیت تعمیر ندارد. تنها در صورتی که مشکل مربوط به شل شدن اتصالات آن باشد، امکان تعمیر وجود دارد. در صورت تشخیص خرابی سنسور اکسیژن، راهی به‌جز تعویض آن وجود ندارد. برای یک ماشین صفر، معمولا این قطعه بین ۱۰۰ تا ۱۶۰ هزار کیلومتر کار می‌کند. اما برای خودروهای مدل پایین که مسافت زیادی را هم طی می‌کنند، معمولا حدود ۵۰ تا ۸۰ هزار کیلومتر عمر مفید سنسور اکسیژن است.

این قطعه معمولا در مسیر اگزوز خودرو قرار دارد. به‌همین دلیل برای تعویض باید ماشین روی چاله تعمیرگاه مکانیکی قرار بگیرد.

کلام آخر

در اینجا به بررسی نشانه‌ها و دلایل خرابی سنسور اکسیژن خودرو پرداختیم. هرچند این قطعه چندان گران قیمت نیست و تعویض آن هم چالش زیادی در پی ندارد؛ اما همان‌طور که خواندید، نقش کلیدی در عملکرد صحیح و سالم موتور دارد. افزایش مصرف سوخت در پی خراب شدن سنسور اکسیژن، بخشی از هزینه‌های جانبی شما را افزایش می‌دهد. ضمن اینکه می‌تواند به‌صورت مشکلات دیگری را برای موتور خودرو در پی داشته باشد. لطفا به‌محض مشاهده علائم خرابی سنسور اکسیژن، به تعمیرگاه مراجعه کنید.