آرمان امروز : رئیس سازمان هواشناسی کشور با اشاره به تغییر اقلیم زمین گفت: روند گرمایش فعلی زمین در ۱۰ هزار سال گذشته بی‌سابقه است و میانگین افزایش دمای کشور ما با سرعتی دو برابر روند جهانی پیش می‌رود. حدود یک دهه قبل رئیس سازمان هواشناسی وقت کشور با اشاره به ارائه گزارش تغییر اقلیم به مقام معظم رهبری، سران سه قوه، وزیران و … اظهار کرد: در این گزارش زنگ خطر را درباره افزایش دمای کشور و آسیب‌های ناشی از تغییر اقلیم به صدا درآورده‌ایم.

رئیس سازمان هواشناسی کشور با اشاره به ارائه گزارش تغییر اقلیم به مقام معظم رهبری، سران سه قوه، وزیران و … اظهار کرد: در این گزارش زنگ خطر را درباره افزایش دمای کشور و آسیب‌های ناشی از تغییر اقلیم به صدا درآورده‌ایم. داود پرهیزکار در نشست دفتر مجمع ملی IPPC که با حضور نمایندگان دستگاه‌های مختلف از جمله سازمان جنگل‌ها، سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت علوم و … برگزار شد،‌ اظهار کرد: در مجمع ملی IPPC (هیات بین‌الدولی تغییر اقلیم) قرار است برنامه‌هایی در ابعاد داخلی و خارجی دنبال کنیم و امیدواریم با هماهنگی که با دستگاه‌های مختلف انجام می‌شود این برنامه‌ها به بهترین شکل تنظیم شود تا هم از منافع کشور در ارتباط با این موضوع دفاع و هم جایگاه خوبی در سطح بین‌الملل کسب کنیم.. حالا بعد از ۱۰ سال ، رئیس سازمان هواشناسی کشور با تکرار این هشدار درباره تغییرات اقلیم در کره زمین و آثار آن برای ایران گفت: اقلیم زمین در حال تغییر است و احتمالا این تغییرات در طول قرن جاری و بعد از آن ادامه خواهد یافت اما درچند دهه آینده، میزان تغییرات اقلیمی به میزان انتشار جهانی گازهای گلخانه‌ای و عدم قطعیت حساسیت اقلیم زمین نسبت به انتشار این گازها بستگی دارد.

گازهای گلخانه ای و افزایش دما

سحر تاجبخش مسلمان در ادامه اظهار کرد: با کاهش قابل توجه انتشار گازهای گلخانه‌ای، دمای سالانه میانگین جهانی می‌تواند به دو درجه سانتیگراد یا کمتر محدود شود، با این حال بدون کاهش قابل توجه انتشارگازهای گلخانه‌ای، افزایش دمای سالانه میانگین جهانی نسبت به دوران قبل از صنعتی شدن (۱۸۵۰-۱۹۰۰) تا پایان این قرن می‌تواند به بیش از ۵ درجه سلسیوس برسد.  رئیس سازمان هواشناسی در ادامه اظهار کرد: در ایران؛ کشوری که شمال و جنوب آن به ترتیب در عرض‌های میانی و جنب حاره‌ای قرار داد، تغییرات اقلیمی بیش از میانگین تغییرات جهانی است.  وی افزود: دمای میانگین کشور در پنج دهه گذشته و با استفاده از درون‌یابی داده‌های دیدبانی ایستگاه‌های هواشناسی معرف افزایش دمای دهه‌ای تقریباً با شیب ۰.۴ درجه سلسیوس است که حدود دو برابر آهنگ افزایش جهانی است و بیانگر گرمایش محیط و تغییر اقلیم کشور با سرعت بیش از میانگین جهانی است.

روند نزولی بارش ها

الگوهای بارش تجمعی سالانه کشور نشان از روند کاهشی در پنج دهه گذشته داشته است. میانگین بارش تجمعی سالانه در دهه‌های ۱۹۷۳-۱۹۸۲ و ۲۰۱۳-۲۰۲۲ به ترتیب حدود ۲۵۰ و ۲۰۰ میلیمتر بود، که روند کاهشی و تفاوت ۵۰ میلیمتری بین دهه اول و پنجم را نشان می‌دهند. رئیس سازمان هواشناسی در مورد تبعات این پدیده گفت: از سوی دیگر افزایش روند دما موجب تبخیر سریع‌تر آب و کاهش فرصت‌ ترمیم منابع آب زیرزمینی می‌شود. رشد تبخیر در پنج دهه گذشته کشور نشان دهنده افزایش توان تبخیر و تشدید تبخیر آب دریاچه‌ها و سدها است که تاثیر مخرب بر منابع آب در دسترس از جمله در حوزه شرب و کشاورزی دارد. تاجبخش به خشک شدن دریاچه‌های کشور طی دهه‌های گذشته اشاره کرد و گفت: در دهه‌های اخیر دریاچه‌ها در سراسر کشور با روند خشک شدن مواجه و تعدادی نیز خشک شده‌اند، مانند دریاچه ارومیه در شمال غرب که بخش اعظمی از سطح آب خود را از دست داده است.  وی خاطرنشان کرد: شاخص استاندارد شده بارش و تبخیر (SPEI) و تغییرات آن در سه دهه گذشته (۱۹۹۳-۲۰۲۲) به عنوان یکی از شاخص‌های استاندارد برآورد خشکسالی در کشور با در نظر گرفتن هر دو عامل دما و بارش نشان می‌دهد که فراوانی و شدت خشکسالی‌ها در کشور طی دهه‌های اخیر روند صعودی داشته است.

هزینه‌های نجومی یک تغییر

تاجبخش در پایان گفت: روند خسارت‌های وارد شده کشاورزی، نتایج حاصل از شاخص‌های خشکسالی هواشناسی مانند SPEI را تأیید می‌کند بنابراین طی ۳۰ سال گذشته روند افزایش دما، کاهش بارش، افزایش تبخیر و افزایش خشکسالی در کشور به علتتغییرات اقلیمی رخ داده که متاسفانه تبعات زیست محیطی و اقتصادی – اجتماعی جبران ناپذیری را به همراه داشته است و عدم مدیریت منابع موجود به همراه ادامه این روند در کشور، علاوه بر افزایش آسیب‌پذیری جوامع و زیرساخت‌ها در برابر بلایای جوی و اقلیمی هزینه‌های بسیار سنگینی بر کشور تحمیل می‌کند. بدین ترتیب به نظر می رسد وضعیت خشکسالی و افزایش دما در جهان و بخصوص ایران به گونه ای است که دوباره زنگ خطر را برای مسئولان به صدا در آورده است. زنگ خطری که می تواند هشداری جدی برای محیط زیست ما باشد.