آرمان امروز-رضا پورحسین: سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در پایان چهل و چهارمین نشست خود در دوحه قطر با انتشار بیانیه ‌ای از حق حاکمیت امارات عربی متحده بر سه جزیره تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی حمایت کردند و از ایران خواستند تا به تلاش‌ های امارات عربی متحده برای حل این موضوع از طریق مذاکره مستقیم یا توسل به دیوان بین ‌المللی دادگستری پاسخ دهد.

در بخش دیگری از این بیانیه، آمده است که کل میدان گازی دُره (آرش) در مناطق دریایی کشور کویت واقع شده و مالکیت آن مشترکاً متعلق به پادشاهی عربستان سعودی و دولت کویت است.

این بیانیه می‌افزاید« «آن ها به تنهایی و بر اساس مقررات حقوق بین ‌الملل و بر اساس توافقات موجود فی ‌مابین، از حقوق کامل بهره‌ برداری از منابع طبیعی آن منطقه برخوردارند. شورای عالی قاطعانه هرگونه ادعای حقوق طرفین دیگر در این زمینه را رد می کند.»

این بیانیه همچنین بر لزوم مشارکت کشورهای عضو شورا در تمامی مذاکرات، بحث‌ ها و نشست‌های منطقه‌ ای و بین‌ المللی مربوط به موضوع پرونده هسته ‌ای ایران تاکید و خاطرنشان کرد: «این مذاکرات باید علاوه بر برنامه هسته ‌ای ایران، تمامی نگرانی‌های امنیتی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس از جمله موشک‌ های بالستیک، موشک‌های کروز، هواپیماهای بدون سرنشین، ایمنی ناوبری بین‌ المللی و تاسیسات نفتی را نیز مورد توجه قرار دهد.»

پیش از این وزیر نفت دولت سیزدهم با اشاره به مذاکرات وزارت امور خارجه درباره موضوع توسعه میدان آرش گفت: انتظار داریم مباحث مربوط به این میدان را هم از طریق مذاکره با طرف کویتی حل و فصل کنیم؛ جمهوری اسلامی ایران از سهمش در میدان آرش نمی‌ گذرد.

جواد اوجی در حاشیه بازدید از هفدهمین نمایشگاه بین‌المللی ایران‌پلاست در جمع خبرنگاران با اشاره به تازه‌ترین اقدام‌های وزارت نفت برای توسعه میدان آرش، اظهار کرد: همان ‌طور که پیش از این نیز گفته ‌ایم و وزارت امور خارجه هم پیش از این اعلام کرده است، جمهوری اسلامی ایران از سهمی که در میدان آرش دارد نخواهد گذشت.

وی افزود: با مذاکراتی که از سوی وزارت امور خارجه انجام شده، مانند دیگر میدان ‌های مشترک که با همسایگان از مسیر مذاکره توسعه می‌ دهیم، انتظار داریم مباحث مربوط به این میدان را هم از طریق مذاکره با طرف کویتی حل و فصل کنیم.

میدان گازی آرش که در دهه ۶۰ میلادی در آب‌های خلیج فارس کشف شده و از سوی کشورهای عربی با نام الدوره شناخته می‌شود، به محل مناقشه ایران با عربستان و کویت بدل شده است.

بر اساس مرزهای آبی مورد قبول ایران ۴۰ درصد از میدان آرش در آب‌ های ایران و ۶۰ درصد آن در منطقه مشترک کویت و عربستان قرار دارد. اما کویت و عربستان که سال گذشته توافقی برای تولید گاز از این میدان به امضا رسانده‌اند، ادعا می‌ کنند که ایرانی سهمی از این میدان ندارند و برای تعیین مرزهای آبی ایران را دعوت به مذاکره می‌کنند.

این در حالی است که میدان آرش همراستا با میادینی چون فروزان و اسفندیار قرار دارد، میادینی که دهه‌ها است تولید نفت از آنها آغاز شده و مشترک بودن آنها بین ایران و عربستان اثبات شده است.

علی بیگدلی در این رابطه می گوید: «ما یک منطقه بی طرف در میدان گازی آرش داریم که بخشی از سهم ایران نیز در همین منطقه است. اما اگر به تاریخچه طرح توسعه‌ ای این میدان توجه کنیم متوجه می‌شویم که در دوران دولت آقای خاتمی، کویتی‌ها به ایران سفر کردند و مذاکراتی با ایران در خصوص منطقه بی طرف میدان گازی آرش داشتند.

آن‌ها انتظار داشتند ایران مرز‌ها را مشخص کند. از آن سال‌ها تا کنون به هر دلیلی این اتفاق رخ نداد و مرزبندی‌ ها مشخص نشد و کماکان میدان گازی آرش، مثل خیلی از میادین گازی و نفتی مشترک ما که تفکیک نشده به آسیب دچار شد.

وزارت امور خارجه نیز در این زمینه اقدام خاصی انجام نداد تا ابهامات را از میان بردارد. فراموش نکنیم که موضوع میدان گازی آرش به شکل مستقیم به منافع ملی ایران مرتبط است.

وی افزود: اگر ما در سیاست ‌های خارجی کمی جدی‌ تر وارد عمل می‌ شدیم، امروز این مشکلات را نداشتیم.

اگر ما مرزبندی‌ ها را در منطقه بی طرف مشخص می‌ کردیم، این اتفاقات رخ نمی ‌داد. عجیب ‌تر این که؛ همین کویت که اکنون برای ایران خط و نشان می‌ کشد و ادعای مالکیت بر میدان گازی آرش را مدام تکرار می‌ کند، در سال‌های ریاست جمهوری آقای خاتمی قبول داشته که ایران در این میدان گازی سهم دارد و بر اساس همین باور نیز، مقامات کویتی به ایران سفر کرده و تلاش کردند مسئله را حل کنند.

اما تغییر رویکرد کویت و توضیحی که اخیرا با کمک کشور‌های دیگر ارائه می ‌دهد نشان دهنده این است که خود عربستان و کویت نیز می‌ دانند که ایران در این میدان گازی سهم دارد.

اگر این کشور‌ها معتقدند ایران هیچ سهمی ندارد چرا مدام در این خصوص توضیح می‌ دهند؟ بنابراین فقط به دلیل ادعای ایران نیست که جواب می ‌دهند، بلکه خود نیز بر سهم ایران واقفند.