استیضاح ربیعی از پرده برون انداخت آنچه که سال‌ها اتفاق می‌افتاد/ضعف مجلس به فیلتر شورای نگهبان باز می‌گردد/دادستان باید به ماجراهای روز استیضاح ورود کند/آچار فرانسه بودن نمایندگان مشکل ساز شده است

آرمان شرق -جواد مرشدی:در جلسه استیضاح وزیر کار نمایندگان سنگ تمام گذاشتند و هر آنچه خواستند گفتند ,تهمت های تند و عجیبی که نزدیک به آن را در مجلس نهم و رای اعتماد وزیر ورزش روحانی سراغ داریم .آن زمان با شکایت صالح امیری توکلی و نادران از وی عذر خواهی کردند ولی چه سود که آب ریخته را بازگشتی نیست.البته ربیعی هم بناست مستنداتی ارائه کند و از حق خود دفاع .شاید در راس اموری ها جمله «وای بر ما »بنیانگذار انقلاب را فراموش کرده اند .جمله ای که می گفت اگر این حرف درست است وای بر ما و اگر نادرست هم باشد وای بر ما .حالا هم اگر این اتهامات درست است وای بر ما که سال ها این وزیر عزل شده محترم در عرصه سیاست مسئولیت داشته و اگر هم نادرست است وای بر ما که چنین نمایندگانی داریم که به راحتی توهین می کنند ،مجلسیانی که  شاید با خیال راحت از متنبه نشدن این روند را در دستور کار داشته باشند.آرمان شرق در گفت و گویی با دکتر نعمت احمدی حقوق دان به بررسی ابعاد این نوع برخورد ها پرداخته که در پی می آید.

در جلسه استیضاح وزیر کار تهمت هایی زده شد و صرف نظراز خود استیضاح و حرف های درست یا غلط مطرح شده باآبروی وزیر نیز بازی شد .آیا محمل قانونی برای برخورد با این موارد داریم؟

سال هاست فعالین سیاسی داد فریاد می زنند که ما تا نتوانیم تحزب را در مملکت نهادینه کنیم مجلس فعالی نخواهیم داشت ،هیات دولت پاسخگو و جواب دهنده ای نخواهیم داشت و عملا مردم هم از زور ناچاری نمایندگان شان را مسئول همه چیز می دانند .یعنی جاده می خواهند به نماینده رجوع می کنند ،آب ،مسکن و بهداشت و همه چیز را باید به نماینده رجوع کنند ،عملا در نبود احزاب عنوان نمایندگی مجلس تبدیل به آچار فرانسه ای که مردم حوزه انتخابیه شان می خواهند؛ همه گره های زندگی شان را به وسیله آن باز کنند، تبدیل شده است .وقتی این کار کرد برای نماینده تعریف می شود، خوب نماینده از کجا باید کمک بگیرد تا خواسته های موکلین خود را انجام دهد،از وزرا .وزرا هم یک سری محدودیت هایی دارند ،اعتباری دارند و بودجه سالیانه ای هست و طبق بودجه باید مملکت اداره شود و این است که می مانند .وزرا نمی توانند عملکرد مناسبی که نماینده ها می خواهند و همچنین موکلین آنها از نمایندگان می خواهند را انجام دهند و این باعث می شود که این اتفاق بیافتد . نماینده تنها درب اتاقی را که باز می بیند، در اتاق وزیر است ،وزیر هم محدودیت دارد . وقتی که نماینده زورش به وزیر نمی رسد تنها اهرمی که در اختیار دارد (استیضاح)را به میان می کشد و این استیضاح و این اهرم باعث می شود که بین نماینده و وزیر جدال پیش بیاید .مثل اتفاقی که اخیرا در مجلس پیش آمد و یکی از بدترین روزهای مجلس بود و باعث شد آنچه که اتفاق می افتد و آنچه که پشت پرده است و ما تا به حال نمی دانستیم و بین وزرا و نمایندگان اتفاق می افتد، اینجا بر ملا شد.

به نظر شما این ناهنجاری ها و جود دارد .زمانی در مورد آقای صالح امیری این اتفاق افتاد و سپس نمایندگان عذر خواهی کردند اما علیرغم این عذر خواهی به هر حال آبروی آیشان به بازی گرفته شد .آیا نهادی  برای نظارت بر عملکرد اینها وجود دارد؟

نباید نهاد سازی کنیم ،ما که قانون اساسی داریم و قانون اساسی هم دادگاه ها را مرجع عام دانسته .عملی که نماینده انجام می دهد یا جرم است و یا جرم نیست ،مهم نیست که او نماینده یا وزیر است مهم این است که یک فرد است و آمده در مجلس یک اتهامی را وارد کرده ،اگر وجه مجرمانه دارد باید دادگستری رسیدگی کند و اگر هم ندارد که بحث آن جداست . من این را خارج از غالب دادگستری نمی بینم .حالا بخاطر اینکه  بیایند حرمت نمایندگان را نگه دارند، آمدند یک کمیسیون نظارت بر عملکرد نمایندگان را درست کردند که آن هم یک بحث جدای دیگر است .فعلی که انجام می گیرد یا مجرمانه هست و یا نه ،اگر فعل مجرمانه است باید در دادگستری به جرم رسیدگی کنند و برابر قانون اساسی هم همه مردم در برابر قانون یکسان هستند .فرق نمی کند نماینده مجلس یا وزیر باشد .جرم؛ جرم است .هیچ کس نگفته من می توانم به عنوان نماینده مجلس هر چه دلم خواست بگویم،اصل ۸۴ و۸۶ قانون اساسی می گوید نمایندگان آزادند در حدود آن مسائلی که مربوط به نمایندگی شان هست بگویند.خوب حالا جرم اتفاق افتاده ما نیاز به کمیسیون و اینها نداریم ،حاکم را داریم اگر جرم است به آن رسیدگی کنند و اگر نیست هم که هیچ.

همانطور که شما هم اشاره داشتید به  نظر می رسد در این استیضاح برخی نمایندگان در پی مسائل حاشیه ای بودند .یعنی علاوه بر مسائل سیاسی یک مقدار مسائل خصوصی هم دخیل بود .

خیلی وسیع تر از این باید در نظر بگیریم ،خوب شد که استیضاح آقای ربیعی از پرده بیرون انداخت آنچه که سال ها دارد اتفاق می افتد و ما نمی دیدیم و مطلع نمی شدیم .ما وقتی که می بینیم برای استیضاح فلان وزیر امضا جمع می کنند و نماینده جمع کننده امضا می آید خبر می دهد که آقا ما برای استیضاح وزیر فلان ۶۰ نفر امضا کردند ،در خواست استیضاح می رود و تقدیم هیات رئیسه مجلس می شود ،هیات رئیسه طبق قانون باید مهلت هایی را در نظر بگیرد ،می بینیم بعد از این درخواست ها امضا ها را پس می گیرند ،یا قبل از اینکه تقدیم هیات رئیسه شود و یا قبل ازاینکه در جلسه علنی بیاید .باید در نظر بگیریم چه اتفاقی افتاده که اینها امضای خود را پس گرفته اند ،به واقع در پشت پرده چه اتفاقی می افتد که اینگونه می شود .من الان اگر مسئول باشم کلیه استیضاح هایی که طی مجلس قیلی و مجلس فعلی اتفاق افتاده را از همان مرحله ای که شروع به امضا جمع کردن؛ کردند تا مرحله ای که به هیات رئیسه داده شد و مرحله ای که در صحن علنی بیاید، مورد بررسی قرار می دادم تا ببینیم کسانی که امضا ها را پس گرفته اند حتما به مقصودشان رسیده اند .آقای ربیعی حرف جالبی زد و پرده از یک حقیقت تلخی برداشت ،گفت به من گفته اگر فلان کار را نکنی استیضاحت می کنم ،خوب این استیضاح تبدیل شده به یک اهرم و وسیله ای که متاسفانه نمایندگان دارند از آن سو استفاده می کنند .خنده دار است ۶۰ امضا برای استیضاح فلان وزیر جمع می شود و یکباره در روزنامه ها می خوانیم که ۱۰ نفر امضای شان را پس گرفتند.این به چه معنی است ؟اگر وزیر عملکرد ضعیفی داشته و باعث شده نمایندگان احساس وظیفه کنند و امضا جمع کنند برای استیضاح ،حالا در این مدت وزیر چکار کرده که اینها می آیند و امضای شان را پس می گیرند .یا وقتی دادند به هیات رئیسه بعدا از هیات رئیسه امضا را پس می گیرد و یا اصلا دیدیم که خود هیات رئیسه آمده و می گوید رایزنی کردیم امضاها یشان را پس می گیرند . چه اتفاقی در این حد واسط افتاده ؟ من بر این باورم که استیضاح متاسفانه با این شیوه چه آنها که امضا جمع می کنند و سر راه می رود به هیات رئیسه می رسد و چه آنها که به هیات رئیسه می دهند و آبستن استیضاح می شود چه قبل از آن امضا ها پس گرفته می شود .این مهم است و وقتی که وزرا به خواسته ها تن نمی دهند و مقاومت می کنند، می شود حادثه استیضاح آقای ربیعی .که اگر این حرف ها واقعیت داشته باشد اینها گرو کشی بوده و یا خلاف است که امیدوارم خلاف باشد .یا اگر که گفتند فی الواقع بیا ۴۰۰ میلیون تومان ماهیانه به این حساب بریز و ما شما را استیضاح نمی کنیم، خوب این گرو کشی  است .جرم یا جنبه عمومی دارد و یا جنبه خصوصی و این مسئله به باور من جنبه خصوصی دارد و به باور من الان باید آقای دادستان ورود پیدا کند و وقایع بین آقای ربیعی و استیضاح کنندگان را بررسی کند .اگر آقای ربیعی درست می گوید که لابد اسنادی دارد که فردی آمده و گفته این خانم را در سبزوار به پست بگمار و ماهی ۴۰۰ میلیون تومان بده و اگر این کار را نکنی من می روم استیضاحت می کنم .اگر صورت مسئله این است خوب این جرم است اما اگر صورت مسئله آن گونه است که آقای پور ابراهیمی می گوید باز آن هم جرم است .استیضاح وسیله گرو کشی نیست .

همواره شنیده ایم که مجلس در هر دوره نسبت به دور قبل ضعیف تر شده ،در این دوره هم همینطور .به نظر شما مجلس دهم عصاره فضائل چیست؟

وقتی که دایره نظارت و عدم احراز صلاحیت ها در شورای نگهبان به یک بندی می رسد که در حال پاره شدن است خروجی اش این خواهد شد ،الان نماینده های ما در دو مرحله دارند انتخاب می شوند ،یک مرحله شورای نگهبان آنها را انتخاب می کند که به قول خودشان احراز صلاحیت می کند و یک مرحله هم مردم رای می دهند .شما ببینید نمایندگانی که آمدند در این مجلس از فیلتر شورای نگهبان رد شده اند ،این فیلتر شورای نگهبان چه چیز هایی را می گیرد ،چه ناخالصی ها و چه خالصی هایی از این فیلتر رد می شوند .من بحث ضعیف شدن مجالس را هر مجلس نسبت به مجلس بعدی ناشی از نوع نظارتی شورای نگهبان و آن غربیلکی که شورای نگهبان دارد و می آید افرادی را احراز صلاحیت می کند که خروجی اش این می شود، می دانم. اینها افرادی هستند که شورای نگهبان آنها را باورمندانه پذیرفته.یعنی شورای نگهبان از بین عصاره های کاندیدا ها اینها رادر آورده و وقتی عصاره هایی که شورای نگهبان درآورده به این صورت رسیده اند، قطعا بر می گردد به مسئله ضعیف شدن مجالس و تنگ شدن فضای نظارتی شورای نگهبان .شورای نگهبان افرادی را از فیلتر های خود رد می کند که خروجی اش این خواهد شد ،مثلا همین آقای پور ابراهیمی در کرمان .لیست کاندیداهای کرمان را که نگاه کنیم، می بینیم چه کسانی اسم نوشته اند و چه کسانی احراز صلاحیت شده اند ،این افرادی که احراز صلاحیت شدند و افرادی که رد صلاحیت شدند را بگذاریم کنار هم ،کرمان شهر من است و من حسایت روی شهر خودم دارم  و یا شهر های دیگر .لیست را کنارهم بگذارید و خروجی شورای نگهبان را ببینید .ما باید یک فکری برای نوع آن نظارتی بکنیم ،ببینیم که چه چیز مبنای نظارت قرار می گیرد و آیا نمی شود برای نظارت تعریف دیگری کرد  و از آن خروجی تعریف افراد بیشتری با دایره وسیع تری داخل بروند و این تنگ نظری در رد صلاحیت ها نباشد .