در آستانه سال جدید و پس از رخدادهای ریز و درشتی که در سال ۱۴۰۱ پشت سر گذاشته شد، حالا خیلی‌ها به دنبال چشم‌انداز اقتصاد ایران در سال آینده هستند تا بدانند سال ۱۴۰۲ برای اقتصاد ایران چگونه خواهد بود. اما هر ارزیابی و پیش‌بینی در مورد آینده بر مبنای اطلاعاتی هست که در حال حاضر موجود است. رفتارهایی که در اقتصاد دیده شده است و داده‌هایی که به عنوان پیشینه اقتصادی یک کشور وجود دارد راه را برای پیش‌بینی آینده نیز هموار می‌سازد.  در مورد کشور ما با توجه به فرازونشیب‌هایی که در تصمیم‌گیری‌ها در موضوع سیاست‌ها وجود داشته، تامین نقدینگی موردنیازِ اقتصادِ کشور به‌طور مشخص بیشتر از منشأ نفت بوده که به عنوان محرک در اقتصاد ما خودش را نشان داده است. با توجه به تمام این موضوعات و رفتارهای دولتی با توجه به توانمندی‌هایی که آن دولت دارد و شاخص‌های رفتاری هر دولتی کار می‌کند اگر همه اینها را کنار هم بچینیم و بگوییم در کنار دولت اینچنین و مجلس آنچنان و قوه قضاییه و این ترتیبات و گذشته‌ها را ببینیم و روند مدیریت و حاکمیت حکمرانی را در کشور کنار هم بچینیم قاعدتا به نظر می‌رسد با توجه به شرایطِ تحریم، تورم همزمان و رکودی که وجود دارد این سه عامل بسیار بزرگ موثر بر اقتصادمان نوعی بازدارندگی ایجاد می‌کنند. قاعدتا باید نگاه کنیم که آیا سال آینده چشم‌اندازی هست که این شرایط بهبود پیدا کند یا در بر همین منوال و بر همین پاشنه خواهد چرخید؟ به نظر می‌رسد فعلا تغییر چندانی متصور نیستیم؛ قاعدتا دولت همین رفتار را دارد. با توجه به ضرورت و محدودیتی که اقتصاد ما دارد انتظار می‌رفت آنچه در چنته دارند را بیاورند و به عرصه بگذارند. اما این اتفاق نیفتاده است. موضوع بعدی که حائز اهمیت است اینکه ما در بحث تحریم همچنان مشکلات سابق را تجربه می‌کنیم و وضعیت‌مان نه‌تنها بهتر نشده بلکه در بعضی از حوزه‌ها به‌طور ویژه دشوارتر هم شده است. این موضوع مستلزم تصمیم است.

موضوع بعدی که مساله رکود است قاعدتا یکسری راهکارها برای حل آن نیاز دارد، وگرنه به قول بعضی بزرگواران رکود همین است که هست و مانند وضع اقتصادمان که همین است که هست. باید برای غلبه کردن بر موضوع رکود حتما به چند متغیر در کشور باور داشته باشیم؛ تا مادامی که مردم قدرت خرید نداشته باشد، رکود ادامه خواهد داشت. تا زمانی که بازارهای جدید برای حجم کالای تولیدی فعلی کشور ایجاد نکنیم و بازارهای جدید به ظرفیت تقاضایی که برای بخش تولید مورد انتظار هست، اضافه نشوند همچنان رکود خواهیم داشت.  سال آینده با تداوم روال و رویه جاری مدیریتی نه‌تنها شرایط بهتری نخواهیم داشت بلکه شرایط سخت‌تر هم خواهد شد. این موضوعی قابل فرض هست که نمی‌شود از آن چشم‌پوشی کرد مگر اینکه معجزه‌ای رخ دهد. هماهنگی وزارتخانه‌های اقتصادی باهم و همسویی‌شان با یکدیگر به نحوی که نتیجه آن هم‌افزایی باشد بسیار مهم است. نه اینکه تصمیم در وزارتخانه‌ای باعث بی‌اثرشدن تصمیم دیگری در همان حوزه در وزارتخانه دیگری بشود. این هم جزو موضوعات مهم است که باید با هماهنگی بخش‌های اقتصادی دولت کاملا باهم تطبیق داشته باشد. من فکر می‌کنم دولت سال آینده باید یک خانه‌تکانی در حوزه مدیریت خودش انجام بدهد. اگر این کار سال آینده شکل نگیرد مشکلات بیشتری را در سال‌های بعد خواهیم داشت. خانه‌تکانی شامل این است که یک در چیدمان و تعریف ماموریت‌های دستگاه‌های دولت بازمهندسی توسط خود دولت انجام ‌شود که هرازچندی شاهد حذف یک سازمان یا وزارتخانه یا اضافه شدن یک سازمان و وزارتخانه جدیدی در ساختار دولت نباشیم. در عین حال باید برای به دست آوردن منافع بزرگ‌تر و حفظ بیشتر منافع ملی مسائل حوزه روابط اقتصادی خارجی را حل کنیم، قاعدتا باید به این موضوعات توجه ویژه داشته باشیم و هزینه بیشتری را به اقتصاد و کشور تحمیل نکنیم و لازمه آن‌هم این است که بتوانیم حوزه روابط بین‌المللی‌ را بهبود ببخشیم./اعتماد