آرمان امروز: از ابتدای امسال بود که خبرهایی مبنی‌‌بر آزادسازی یک شبکه فیلترشده از سوی مقامات دولتی و قضائی تایید شد و از آن زمان که واتس آپ و اینستاگرام فیلتر نبودند و محدودیت با اختلال روبه رو نبود. در آن زمان معاون وزیر ارتباطات و دادستان کل کشور گفته بودند: «یوتیوب و برخی سایت‌های دیگر رفع‌فیلتر خواهند شد و این آزادسازی برای برخی گروه‌ها مانند خبرنگاران، استادان دانشگاه و دانشجویان خواهد بود.» در این شرایط محمدجعفر منتظری دادستانی کل کشور نیز با اشاره به اینکه «البته این موضوع را چند ماه است که تصویب کرده‌ایم، دستگاه‌ها حسب مورد هرکدام باید نیازهای خودشان را اعلام کنند تا بعداز اینکه نیازشان به کارگروه رسید در دبیرخانه کارهای لازم انجام شود. بنابراین ما این آمادگی را داشتیم، پیگیری هم کردیم، به وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های مربوطه هم نامه زدیم تا کار انجام شود، مقدماتش فراهم شده اما دستگاه‌ها مقداری در انجام کار تاخیر دارند.»

پیش از وی یک مقام ارشد وزارت ارتباطات هم از رفع فیلتر محدود یوتیوب خبر داده بود. سجاد بنابی گفته بود: «کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه تصمیم به رفع فیلتر برخی سایت‌ها از جمله یوتیوب برای افرادی چون خبرنگاران، استادان و دانشجویان گرفته است. فعلا مشخص نیست به جز یوتیوب کدام شبکه‌های دیگر احتمالا برای اقشار تعیین‌شده رفع‌فیلتر می‌شود اما از سال ۱۳۹۶ فیلترینگ تلگرام در ایران موج بزرگی از انتقادها را ایجاد کرد.» اواخر سال گذشته مشخص شد تلگرام به‌رغم فیلتربودن پرکاربرترین پیام‌رسان برای ایرانیان است و این شبکه بیش از ۴۵ میلیون کاربر ایرانی دارد. از سوی دیگر توییتر نیز که دیگر شبکه فیلترشده است به شکل گسترده توسط مسئولان کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد و به‌رغم درخواست‌های مکرر همچنان به روی کاربران ایرانی مسدود است. حال که اینستاگرام و واتساپ با ۴۵ میلیون کاربر فیلتر شده، بار دیر دیگر به‌نظر می‌رسد ایجاد مسیری برای بازگشایی برخی شبکه‌های اجتماعی مانند یوتیوب، بر سر اجرای مدلی برای اتصال کاربران به اینترنت به تفاهم رسانده است.

وی پی ان قانونی

بحث وی‌پی‌ان قانونی حداقل برای یک دهه در فضای ارتباطی ایران وجود داشته و عمدتا از سوی مسئولان برای جایگزینی فیلترشکن‌ها مطرح شده است. با این حال مشکلات بسیاری عملا این طرح را تاکنون غیرقابل اجرا کرده است. حالا اما درحالی‌که بحث اینترنت ماهواری‌ای هم مطرح شده بار دیگر طبقه‌بندی کاربران قرار است به اجرا دربیاید.  اما همین بحث و مشخص شدن اینکه تنها برخی اقشار از یوتیوب آزاد استفاده خواهند کرد باعث انتقادات بسیاری در شبکه‌های اجتماعی شده است. کاربران معتقدند که بازگشایی محدود یک یا دو شبکه برای برخی از اقشار و ایجاد تبعیض عملا مسیر مناسبی برای استفاده از اینترنت نیست.

ایده «اینترنت طبقاتی» در مجلس

این گفته ها در شرایطی مطرح می شود که در اوایل دهه ۸۰ بود که مسئولان به دنبال مجوز استفاده از ماهواره، برای اقشار خاص همچون اساتید دانشگاه، روزنامه نگاران، پزشکان و… بودند. طرحی که فقط اسم آن فقط جنجال آفرید و هیچ زمان به سرانجام نرسید. با این حال مجلس به دنبال این طرح برای اقشار خاص و استفاده آنها از اینترنت است. روز گذشته  سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس بار دیگر اعلام کرد: «حتما آن فردی که تجارت بین‌المللی انجام می‌دهد، نیاز دارد که سطح دسترسی مشخصی برای مبادلات تجاری در اختیارش قرار گیرد. همینطور استاد دانشگاهی که باید از ظرفیت‌های کتابخانه‌های دیجیتال سراسر دنیا، پژوهشکده‌ها و وبگاه‌های آماری در دنیا استفاده کند، نمی‌توانیم سطح دسترسی‌اش را محدود کنیم.  » راستینه از احتمال خرید یک نرم‌افزار خارجی برای تامین نیاز مردم در صورت عدم توسعه و تقویت نرم‌افزار‌های داخلی در زمان مقرر خبر داد و گفت: «در تمام دنیا سطوح دسترسی تعریف شده است، من فکر می‌کنم هیچ‌کس نمی‌پذیرد که اگر کسی کار بازرگانی و تجارت بین‌المللی انجام می‌دهد، سطح دسترسی‌اش به فضای مجازی و اینترنت محدود باشد. حتما آن فردی که تجارت بین‌المللی انجام می‌دهد، نیاز دارد که سطح دسترسی مشخصی برای مبادلات تجاری در اختیارش قرار گیرد. همینطور استاد دانشگاهی که باید از ظرفیت‌های کتابخانه‌های دیجیتال سراسر دنیا، پژوهشکده‌ها و وبگاه‌های آماری در دنیا استفاده کند، نمی‌توانیم سطح دسترسی‌اش را محدود کنیم. اما دانش‌آموزی که نیازمند این سطح از دسترسی نیست و به یک سری از داده‌ها در سطح ملی نیاز دارد، خب سطح دسترسی برای دانش آموز باید مشخص باشد.»

وی ادامه داد: «کسی که قرار است در عرصه بین‌المللی با نخبگان، روشنفکران و در یک دیپلماسی عمومی با توده‌های جهانی برای تبیین مبانی انقلاب، ظرفیت‌های درون کشور، سبک زندگی ایران- اسلامی و ظرفیت‌های علمی و پژوهشی ما صحبت کند، حتما باید نخبه باشد. اینکه ما بگوییم سطح دسترسی برای همه آحاد جامعه یکسان باشد تا جهاد تببین اتفاق بیفتد این مطلب غلطی است. اما ما حتما باید در یک بستر مناسب فضا را برای نخبگان و ظرفیت‌هایی که می‌توانند در دیپلماسی بین‌المللی و جهاد تبیین در عرصه جهانی به کمک بیایند، فراهم کنیم.»

اطمینان می دهیم پلتفرم های داخلی امن است!

سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس در پاسخ به این مساله که «مردم در استفاده از نرم‌افزار‌های داخلی با دو مساله مواجه هستند؛ اول ضعف‌های فنی و زیرساختی این نرم‌افزار‌ها و مساله دوم نگرانی شهروندان نسبت به امنیت اطلاعات و رصد این فضای داخلی است»، ابراز کرد: «من می‌خواهم به مردم اطمینان دهم که براساس همین قانون موجود یعنی قانون مجازات اسلامی که در سال ۱۳۸۸ تصویب شد، هرگونه دسترسی به داده‌ها و اطلاعات شخصی افراد جرم است و حتما بر اساس قانون با کسانی که در این خصوص ورود غیر مجاز داشته باشند، برخورد جدی خواهد شد؛ لذا مردم از این جهت باید به دستگاه‌ها و سیستم‌های داخلی کشور اطمینان کنند. ما هم به عنوان مجلس حتما اجازه نمی‌دهیم که داده‌ها و اطلاعات اشخاص در حریم خصوصی مورد دست اندازی برخی سودجویان قرار گیرد و حتما باز هم تاکید می‌کنم قانونی نیاز است تدوین شود، البته قانون موجود هم این ظرفیت را دارد.