آرمان امروز-سرویس بین الملل: شنیده ها حاکی از این است که تبادل پیام میان ایران و آمریکا همچنان ادامه دارد و مذاکرات میان طرفین در رابطه با موضوعات مختلف با واسطه در حال انجام است.

در تازه ترین مورد و پس از آن که ایران از طریق عمان، قطر و عراق پیام هایی دریافت کرده است، یک مقام رسمی ارشد آمریکایی پس از دیدار و گفت ‌و گوی چهار ساعته «جو بایدن» رییس جمهور آمریکا و «شی جین پینگ» رییس‌جمهور چین که بحران اخیر منطقه در پی جنگ غزه نیز از محورهای آن بود، گفت که بایدن از چین خواسته است از نفوذ خود در ایران استفاده کرده و از تهران بخواهد از آنچه اقدامات تحریک‌آمیز خوانده شده پرهیز کند.

مقامات رسمی چینی به طرف آمریکایی گفتند درباره خطرات منطقه‌ای با ایران گفت ‌و گوهایی داشته ‌اند زیراچین به هیچ وجه به دنبال افزایش تنش در منطقه نیست زیرا می داند که اولین پیامد آن، افزایش قیمت انرژی است.

از سوی دیگر «علی الیوسف»، معاون وزیر خارجه عربستان در نشست امنیتی منامه تاکید کرد که برای تضمین ثبات در منطقه با ایران همکاری می‌کنیم.

وی همچنین بر لزوم ایجاد آتش‌بس فوری در غزه و پایان دادن به کشتار غیرنظامیان فلسطینی تاکید کرد. بر اساس این گزارش، نوزدهمین نشست امنیتی منامه موسوم به «گفت‌وگوی منامه» اکنون در پایتخت بحرین درحال برگزاری است که این اجلاس نیز مشخصا پیامدهایی دارد.

پیش از این نیز ایالات متحده این موضوع را با وانگ یی، وزیر امورخارجه چین در جریان سفر او به واشنگتن که شامل دیدار با جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا بود، مطرح کرد. واشنگتن نگران اقدام نظامی احتمالی ایران برای حمایت از حماس یا حزب‌الله است که می‌تواند منجر به درگیری گسترده‌تری در خاورمیانه شود.

یک مقام ارشد آمریکایی پس از دیدارهای وانگ‌یی در واشنگتن گفت: ما پکن را تحت فشار قرار دادیم تا رویکرد سازنده‌تری اتخاذ کند و البته این، شامل تعامل آن ها با ایرانی‌ها برای ایجاد آرامش می‌شود.

وی ادامه داد: واضح است که چین ارتباطاتی در منطقه دارد. ما فکر می‌کنیم که باید از این روابط خود برای دعوت به آرامش از همه طرف‌ها استفاده کند و من بر این باورم که برخی از اظهار نظرهای علنی آنها در یک جهت خاص متمرکز شده است.

با این وجود اسرائیل از چین به دلیل عدم اتخاذ موضع انتقادی علیه حماس در مورد حمله هفت اکتبر آن انتقاد کرده است. وانگ‌یی در اوایل ماه جاری به فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان سعودی گفت که عملیات نظامی اسرائیل در پاسخ به این حمله فراتر از محدوده دفاع از خود است.

وانگ و مقامات آمریکایی در مورد نشست احتمالی بایدن و شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین در مجمع همکاری اقتصادی آسیا و اقیانوسیه ماه آینده در سانفرانسیسکو گفت‌وگو کردند. این مقام آمریکایی از بیان اینکه آیا توافقی حاصل شده است یا نه، خودداری کرد اما گفت که دولت ایالات متحده در حال آماده سازی برای چنین دیداری است.

این تحولاتدر حالی رقم می خورد که چند ماه پیش نیز «شی» به رئیسی اطمینان داد که چین به مشارکت سازنده در مذاکرات برای ازسرگیری توافق هسته‌ای، حمایت از ایران در حفظ حقوق و منافع مشروع خود، و تلاش برای حل و فصل سریع‌تر این توافق ادامه خواهد داد.

سخنان شی تعجب برانگیز نیست. از سال ۲۰۱۸، موضع چین در مورد برجام تغییر چندانی نکرده است . ترکیبی از درخواست برای بازگشت به توافق و سرزنش یک‌جانبه‌گرایی ایالات متحده در حالی که در حاشیه  مذاکرات وین  باقی مانده است. اما مسئله نامشخص آن است که مقامات چینی به طور خصوصی به همتایان ایرانی خود گفته‌اند.

همچنین حضور علی باقری کنی، مذاکره‌کننده ارشد ایران در برجام، در هیئتی که به چین سفر کرده است، اگرچه با توجه به گستردگی این سفر تعجب‌آور نیست اما حکایت از تبادل نظری عمیق‌تر از لفاظی‌های تکراری دارد.

به نظر می رسد چین به اندازه کافی با وضعیت موجود راحت است، نه به این دلیل که بهترین گزینه روی میز است. این گزینه  بازگشت به برجام  است- بلکه به این دلیل که از دیدگاه پکن، این وضعیت برای تضمین منافع اصلی چین در منطقه کافی است.

به هر حال، حتی پس از خروج ترامپ از توافق با ایران، چارچوب گسترده‌تر توافق همچنان پابرجاست و کنترل حداقلی بر تشدید تنش‌های هسته‌ای ایران را تضمین می‌کند و طرف‌ها را درگیر مذاکرات نگه می‌دارد.

مرتضی مکی، تحلیلگر ارشد مسائل بین الملل در این رابطه می گوید: چین در این عرصه مشخصا براساس منافعملی خود عمل می کند.

منافع ملی چین در وهله نخست حکم می کند که هیچ جنگی در خاورمیانه رخ ندهد. در فاز دوم آن ها خواستار یک وضعیتی هستند تا بتوانند با سایر همکاران خود در جهان همکاری تجاری و اقتصادی داشته باشند و در این میان نیز بدشان نمی آید تا کارت هایی در عرصه بین الملل داشته باشند تا از طریق آن کارت ها به رقبای خود همچون آمریکا فشار وارد آورند.

بر همین اساس می توان متصور بود که چین وضعیتی آرام و نیم بند را می خواهد و در این راستا حتی ممکن است پیغام هایی میان ایران و آمریکا نیز رد و بدل کند تا به وضعیت مطلوب مورد نظر خود نزدیک تر شوند.