سرمایه گذاری خارجی در حوزه نفت ما سالهاست با مشکل مواجه است و ربطی به اکنون ندارد

آرمان شرق– شایان مظاهری:یکی از مهمترین تحریم های آمریکا در حوزه نفت بود،آمریکایی ها که از مدت ها قبل بنا داشتند فروش نفت ایران را به صفر برسانند اما درست در زمان آغاز دور دوم تحریم ها متوجه گزافه گویی خود شدند و برای کنترل قیمت هم که شده ۸ کشور را تا ۶ ماه

آرمان شرق– شایان مظاهری:یکی از مهمترین تحریم های آمریکا در حوزه نفت بود،آمریکایی ها که از مدت ها قبل بنا داشتند فروش نفت ایران را به صفر برسانند اما درست در زمان آغاز دور دوم تحریم ها متوجه گزافه گویی خود شدند و برای کنترل قیمت هم که شده ۸ کشور را تا ۶ ماه مجاز به خرید نفت ایران کردند.کشورهایی نظیر عربستان و امارات و گاها روسیه هم که نقشه جایگزینی بازار نفت ایران را کشیده بودند، نتوانستند کاری از پیش ببرند و در حالی که همگان بر این باور بودند که قیمت نفت به بالای ۱۰۰ دلار خواهد رسید قیمت ها سیر نزولی به خود گرفت و کاهش چشمگیری پیدا کرد.کارشناسان علت این کاهش قیمت را عرضه بیش از حد نیاز بازار می دانند امری که به سبب تلاش ناکام در جهت صفر شدن نفت ایران اتفاق افتاد.از سوی دیگر کش مکش عربستان و آمریکا هم بر سر کاهش تولید نفت نیز از عوامل تاثیر گذار بر قیمت بود،عربستان با توجه به فشار های بیرونی برای قتل خاشقچی و مشکلات داخلی درصدد بود برای کاهش بار این فشار ها خودی نشان داده و ضرب شصتی هم به آمریکا نشان دهند.به هر حال هر چه که بود ۱۳ آبان گذشت و نفت ما هم کماکان فروخته شد.امید ها بر این است که تا ۱۷۰ روز آینده سازو کار اروپا ارائه شود و بتوانیم در آمد حاصل از فروش نفت را دریافت کنیم.آرمان شرق در گفت و گویی با دکتر نرسی قربان کارشناس حوزه انرژی به عوامل کاهش قیمت این کالا ی استراتژیک پرداخته که در پی می آید.

به رغم اینکه پیش بینی می شد قیمت نفت با توجه به تحریم های ایران روند صعودی داشته باشد و حتی به ۱۰۰ دلار هم برسد به یکباره سقوط کرد،علت این کاهش قیمت را در چه می دانید؟

عرضه بیش از اندازه ای که در ۶ ماه گذشته به بازار های نفت شد یک عامل است،یعنی امریکا،روسیه،عربستان سعودی،عراق و امارات و غیره نفت زیادی به بازار عرضه کردند.از طرف دیگر بازار منتظر بود که نفت ایران به صفر برسد ولی با توجه به اینکه بنا شد ۸ کشور تا شش ماه نفت ایران را بخرند یکباره باعث وارونه شدن داستان شد و فهمیدند به صفر نمی رسد و نفت ایران هم وجود دارد و عرضه زیاد باعث شد که قیمت ها کاهش پیدا کند.
به نظر شما می شود گفت در چنین فضایی که افزایش عرضه کارساز نبوده و منافع سیاسی عربستان علیه ایران را تامین نکرده، عربستانی ها هم برای اینکه منافع اقتصادی خود را به عنوان بزرگترین فروشنده تامین کرده و از طرف دیگر به طرف های غربی ضرب شصتی نشان بدهند، با کاهش عرضه نفت، قیمت ها را بالا ببرند؟

می توان این را گفت اما دلیلی اصلی آن است که آنها می خواستند بازار را تحت کنترل داشته باشند به همین دلیل سیاست عرضه زیاد به بازار را در پیش گرفتند تا همزمان دو هدف را بزنند هم بازار را در کنترل بگیرند و هم ایران را تحت فشار قرار داده و پروژه به صفر رساندن نفت ایران را عملی کنند اما این روند در نهایت باعث سقوط قیمت نفت در بازار شد و آنان برای منافع خودشان به عنوان بزرگترین تولید کننده نفت جهان باید این حجم از عرضه مازاد را از بازار خارج کنند، وگرنه قیمت ها خیلی پایین می آید.این یک طرف قضیه و طرف دیگر این بود که عربستان می خواهد به آمریکا بگوید که کنترل نفت دست من است و قیمت ها را من بالا و پایین می آورم.در این شرایطی که عربستان زیر فشار است می خواست یک اعمال قدرتی هم داشته باشد

به ۸ کشور اشاره کردید،فکر می کنید الان وضعیت ایران با توجه به وجود ۸ کشور خریدار و تحریم های ۱۸۰ روزه چگونه خواهد بود؟

من نمی توانم با این صراحت که شما خواستار هستید، پیش بینی دقیقی کنم و این نکته به مولفه های فراوانی باز می گردد، ولی آنچه که میتوانم روی آن تاکید داشته باشم این است که اگر آن ساز و کاری که قرار است اروپایی ها تدوین کنند برای اینکه فروش نفت انجام شود و پول آن هم برگردد، اجرایی شده و در میدان واقعیت جامعه حقیقت بپوشد، مشکلات زیادی را از برابر ایران مرتفع می کند و خیلی به نفع ایران است و احتمال کاهش صادرات نفت کمتر می شود و در طول شش ماه آینده نیز دشمنان ایران نمی توانند کار چندانی از پیش برده و مانع جدی برای فروش نفت ایران ایجاد کند، ولی اگر آن انجام نشود ما کاهش صادرات خواهیم داشت. در واقع همه چیز هم به عرصه دیپلماسی و مذاکرات سیاسی باز می گردد و این نکته چندان در مقوله ظرفیت ها و توانمندی های داخلی صنعت نفت یا معاملات نفتی با شرکت های خصوصی نمی گنجد و مسئله ای منوط به دیپلماسی و توافقات سیاسی است.

چرا؟

چون یک سری شرکت ها خصوصی هستند که می توانند نفت را نخرند و به زور هم نمی شود به آنها گفت باید نفت را بخرید ولی کشور ها فرق می کنند،الان یک سری کشور ها اجازه گرفتند که نفت بخرند و اگر ۶ ماه دیگر این اجازه به آنها داده نشود دیگر نمی دانم چه می شود.

به نظر شما ما در داخل این ظرفیت را داریم که میادین مشترک و صنایع بالا دستی را توسعه دهیم،آیا شرکت های داخلی این توانایی را دارند که در غیاب شرکت های بزرگ نفتی و سرمایه های هنگفت خارجی چرخ صنعت نفت را داخل بچرخانند و چه مشکلاتی در این زمینه داریم؟

فکر می کنم یکی از مشکلات عدیده ای که صنعت نفت در ۱۵ سال گذشته با آن روبرو بوده همین است که ما همیشه با کمبود مالی و گردش سرمایه برای توسعه حوزه های بالادستی صنعت نفت مواجه بوده ایم، چرا که یک نگاه منفی در داخل نسبت به حضور خارجی ها وجود دارد و ما شاهد آن بوده ایم که قرارداد های که می خواسته با خارج منعقد شود و آنان در حوزه های مختلف نفت ورود یابند، همیشه زیر فشار بوده و عده ای می گفتند اینکار را نکن و این قرارداد را نبندید و اینگونه صحبت نکنید و در نتیجه سرمایه گذار خارجی هم نیامده است .ما طی این ۱۵ سال گذشته زیر فشار بوده ایم و این چیز جدیدی نیست.

در مورد شرکت های داخلی و میزان توانایی آنها بفرمایید؟

شرکت های داخلی توانایی و تکنولوژی اینکه بتوانند همه این کار ها را کنند ندارند،توانایی یک سری مسائل و کار را دارند ولی توانایی کشور های پیشرفته را که بتوانند از منابع و ذخایر که کهنه هستند و نیاز به روش های جدیدی برای تولیدات دارند؛ ندارند چرا که این تکنولوژی را تعداد محدودی از کشورها در دنیا دارند.