جامعه نیازمند دریافت پیام های روشن است و اصلاحات نباید در انفعال بماند/سخنان خاتمی هر چند دیر اما اقدام خوبی بود/اگر به راه‌های برون رفت توجه نشود همه ضرر می‌کنند/باید فضایی ایجاد شود تا همه دلسوزان کشور بتوانند فعالیت کنند

آرمان شرق-اشکان شریعتی: در روزهای اخیر شاهد بودیم که سید محمد خاتمی ۱۵ راهکار برای خارج شدن کشور از وضعیت ناخوشایند فعلی را اعلام و به نقد برخی رویکردها و عملکردها و لزوم اصلاح آنها پرداخت . این موضع گیری و این بیان نظرات به نفسه کار بسیار خوبی است . بعدتر نیز شاهد بودیم که محمدرضا عارف نیز  به عنوان یکی دیگر از شخصیت های جبهه اصلاحات به نقد برخی رویکردها و عملکردها پرداخت اما نکته ای که اینجا مورد توجه قرار می گیرد این است که احساس می شود این نظرات و سیاست ها و موضع گیری ها گویا در حد حرف و صحبت و سخنرانی باقی می ماند و عملا شاهد خروجی از این صحبت ها نیستیم امری که اثرات خوبی نخواهد داشت و نگاه ها را نسبت به جبهه اصلاحات اندکی مخدوش خواهد کرد. در راستای بررسی این مسئله آرمان شرق گفت و گویی با غلامرضا ظریفیان ،معاون وزیر علوم دولت اصلاحات داشته است که در ادامه می خوانید.

صحبت های اخیر آقای خاتمی برای عبور از مسائل پیش رو را چگونه ارزیابی می کنید ؟

برای خارج شدن جبهه اصلاحات از انفعال این نخستین گام بود و کاملا همچین موضع گیری نیاز بود. در زمانی که جامعه پیام های روشن را می خواهد دریافت کند نباید اصلاحات در انفعال باقی ماند. مخصوصا در زمانی که جامعه در عرصه های اقتصادی ،سیاسی و فرهنگی با گره هایی رو به رو است این نیاز بیشتر می شود. جامعه نیاز دارد این پیام ها را از جاهایی بشنود که به آن ها اطمینان دارد . در دنیایی که ادبیات و دانش زیادی تولید می شود و فضای مجازی وارد فرهنگ جامعه شده است ،انسان ها تلاش می کنند تا از میان این حجم عظیم انتخاب کنند . به نظر من صحبت های آقای خاتمی دیر بود اما در سطح رهبری اصلاحات این اقدام به خوبی صورت گرفت . این ۱۵ مولفه رمزگشایی از نیازها و خواسته های جامعه ما است. اگر به این مولفه ها دقت شود جامعه می تواند از نظر ذهنی تقویت شده و این مشکلات و مسائل را پشت سر گذارد.

چگونه می توان این موضع گیری ها و اعلام نظرات را به نحوی عملی کرد و شاهد خروجی آن ها باشیم ؟

طبیعی است که این ها بیشتر یک راهبرد هستند و باید تبدیل به سیاست شوند، سپس تبدیل به طرح های عملیاتی شوند تا به مقصود نزدیک شده و مشکلات جامعه را حل کند و خروجی داشته باشد. لازمه اجرایی شدن این مولفه ها گفت و گوی جدی تر با نیروهای تاثیر گذار در عرصه سیاسی و دولت است. با توجه به چارچوب های اعلام شده در ابتدا باید با دولت وارد گفت و گو شد. باید دولت را متقاعد کرد و آن ها را متوجه شرایط حساس کنونی کرد. بخش دیگر این امر وارد گفت و گو شدن با گروه های رقیب است. کشور در شرایطی قرار دارد که اگر به راه های برون رفت از این بحران ها توجه نشود همه گروه ها و همه جریانات متعلق به جمهوری اسلامی آسیب می بینند . اعم روحانیت ،اعم از احزاب و روشنفکران و همه کسانی که دل در گرو کشور دارند همه ضرر می کنند. شاهد هستیم کسانی که نظام را قبول ندارند اما دلسوز کشور هستند امروز نگران این وضعیت هستند و مباحثی را عنوان می کنند تا کشور بتواند این مسائل را پشت سر بگذارد. در وهله بعد باید با نهادهای موثر ،بزرگان نظام و مراجع تقلید وارد گفت و گو شد تا بتوان این مولفه ها را به اجرا نزدیک تر کرد. مشکلات کشور به نحوی است که انسجام ملی و عزم عمومی را می طلبد و طبیعتا باید عرصه هایی را برای گفت و گو با مردم نیز ایجاد کرد. اگر این شرایط مهیا شود قطعا می توانیم شاهد اجرایی شدن این صحبت ها باشیم. جامعه ما به شدت منتظر این است که در میان بزرگان کشور و نخبگان وفاقی ایجاد شود تا گام های موثرتری برای حل این مشکلات برداشته شود.

استراتژی امروز اصلاح طلبان در بحث نظری و البته عملکردشان چگونه باید باشد تا منجر به بهبود اوضاع کشور شود ؟

اصلاح طلبان باید تاکید و اصرار داشته باشند بر اینکه باید برگردیم به خواسته های اصیل ایرانیان و باید به این مسئله دقت داشته باشند که مردم خواسته هایی همچون عدالت اجتماعی را از قدیم دنبال می کرده اند. ایران خواستگاه عدالت اجتماعی بوده است و از قدیم این یکی از مطالبات مردم بوده است. در این بخش اصلاح طلبان باید تاکید جدی داشته باشند و باید سیاست های جدی اقتصادی را عملی کنند تا شاهد کاهش فاصله طبقاتی در جامعه باشیم و این باید در دستور کار تمام قوا قرار گیرد . اصلاح طلبان باید به آزادی های مدنی توجه ویژه ای کند. جامعه ما از این مقوله رنج می برد. ما در این عرصه با کاستی های زیادی رو به رو هستیم. جامعه نسبت به کسانی که از این ارزش ها دفاع می کنند حساسیت مثبت دارد. به نظر من باید به سمت عرصه ای برویم که فضایی ایجاد شود تا همه دلسوزان کشور بتوانند فعالیت کنند. جامعه ما نیازمند این است که اقداماتی در زمینه رفع حصر و اقداماتی در مورد روشنفکران و نخبگان صورت گیرد. اصلاح طلبان به مسئله اخلاق عمومی توجه بیشتری کنند . ما که همیشه جامعه ای اخلاق محور بوده ایم امروزه اخلاق یکی از چالش های اصلی جامعه ما است. پس باید به اخلاق عمومی و فرهنگ عمومی و مقولاتی همچون ایثار و از خودگذشتگی و ترویج این ها در جامعه توجه بیشتری کند. در عین حال اصلاح طلبان باید خیلی مراقب خودشان باشند . جامعه ما این روزها به شدت از بدعهدی آسیب می بیند. خودمحوری و سو استفاده از امکانات عمومی نیز ضربه زیادی به جامعه وارد کرده است. اصلاح طلبان که امید مردم هستند نباید به نحوی عمل کنند که امید از جامعه سلب شود. اصلاح طلبان باید مراقب باشند که گرفتار این آسیب ها نشوند.