آرمان امروز_گروه اقتصاد: جنگ یکی از عوامل مهم تأثیرگذار بر اقتصاد است. جنگ می تواند منجر به افزایش قیمت ها، کاهش تولید، افزایش تورم و کاهش رشد اقتصادی شود. پیامدهای جنگ اسرائیل و حماس بر اقتصاد جهانی ممکن است زمان ببرد تا مشخص شود، اما اگر درگیری به بقیه خاورمیانه، به ویژه ایران که تولیدکننده بزرگ نفت است گسترش یابد، شدیدتر خواهد شد. اقتصاد جهانی که قبلاً توسط تورم بالا متزلزل شده بود، اکنون پس از حمله غافلگیرانه حماس به اسرائیل و متعاقب آن اعلام جنگ توسط اسرائیل، با بحران ژئوپلیتیک دیگری در خاورمیانه روبرو شده است.  به گفته کارشناسان آغاز درگیری نظامی در خاورمیانه ممکن است بانک‌های مرکزی را با روندهای تورمی جدید درگیر کند و همچنین ضربه‌ای به اعتماد اقتصادی وارد کند در زمانی که آنها ابراز امیدواری فزاینده‌ای در مورد مهار افزایش قیمت ناشی از همه‌گیری جهانی و حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ کرده بودند. گسترش جنگ به کشورهای دیگر می تواند بر مسیرهای دریایی تأثیر بگذارد و هزینه های حمل و نقل و بیمه را افزایش دهد. نفت خام بالا تراز تجاری و CAD ما را مختل می کند و در نتیجه بر روپیه فشار می آورد. جنگ این پتانسیل را دارد که مجموعه‌ای از نیروهای غیرقابل پیش‌بینی را به اقتصاد جهانی اضافه کند که در حال حاضر کند شده بود و بازارهای ایالات متحده هنوز با این احتمال که فدرال رزرو نرخ‌های بهره بالا را بیش از آنچه بسیاری از سرمایه‌گذاران انتظار داشتند، تطبیق می‌دهند، سازگار هستند. هر منبع عدم اطمینان اقتصادی تصمیم‌گیری را به تأخیر می‌اندازد و حق بیمه ریسک را افزایش می‌دهد.

تاثیر جنگ بر قیمت نفت

قیمت نفت به دلیل نگرانی ها مبنی بر اینکه وضعیت اسرائیل و غزه می تواند تولید خاورمیانه را مختل کند، افزایش یافته است. نفت خام برنت، با ۲.۲۵ دلار در هر بشکه افزایش به ۸۶.۸۳ دلار رسید، در حالی که قیمت‌های آمریکا نیز افزایش یافته است. هرچند اسرائیل و سرزمین های فلسطینی تولیدکننده نفت نیستند، اما منطقه خاورمیانه تقریبا یک سوم عرضه جهانی را به خود اختصاص می دهد. حمله حماس به اسرائیل بزرگترین تنش بین دو طرف برای دهه ها بود. به گفته کارشناسان قیمت های جهانی نفت به دلیل دورنمای گسترش جنک به کشورهای دیگر خاورمیانه که تولید کنندگان بزرگ نفت هستند، می‌تواند افزایش پیدا کند. همچنین عدم اطمینان در مورد چگونگی وقوع رویدادها در روزهای آینده ممکن است سرمایه‌گذاری‌ها را در اوراق قرضه خزانه‌داری آمریکا و دلار که سرمایه‌گذاران به طور سنتی در مواقع بحران خریداری می‌کنند، سوق دهد. همچنین روز دوشنبه، بانک مرکزی اسرائیل اعلام کرد که تا ۳۰ میلیارد دلار ارز خارجی به منظور آرام کردن بازارها و حمایت از واحد پولی این کشور، شیکل، که به شدت کاهش یافته است، خواهد فروخت. پیش از این پس از حمله روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، قیمت نفت افزایش یافت و در ژوئن سال گذشته به بیش از ۱۲۰ دلار در هر بشکه رسید. قیمت ها در ماه مه امسال به کمی بیش از ۷۰ دلار در هر بشکه کاهش یافتند، اما از آن زمان به بعد به طور پیوسته افزایش یافتند زیرا تولیدکنندگان سعی کردند تولید را برای حمایت از بازار محدود کنند.

تاثیر جنگ به حجم اقتصاد کشورها وابسته است

پیمان مولوی، اقتصاددان در گفت و گو با روزنامه آرمان امروز درباره تاثیر جنگ بر اقتصاد گفت: وقتی از تاثر جنگ بر اقتصاد سخن می گوییم باید ببینیم حجم اقتصادی و تاثیر کشورهای درگیر جنگ چه میزانی است. برای مثال، در جنگ اوکراین به دلیل اینکه این کشور تامین کننده بزرگ غلات در جهان است، روی این محصول تاثیر گذار خواهد بود. از سوی دیگر روسیه نیز همین وضعیت را دارد. بنابراین اولین تاثیر به وزن اقتصادی آن کشورها باز می گردد.

مولوی افزود: از سوی دیگر هر جنگی باعث تقاضای بیشتر برای کالاهی زیرمجموعه طلا می شود و شاهد افزایش طلا خواهیم بود. دلار نیز همین مسیر را طی می کند. در مورد جنگ اخیر نیز با کشورهایی مواجهیم که در این جنگ نقش بازی می کنند که مهم ترین آن ها آمریکا و روسیه هستند. اگر دامنه جنگ گسترش پیدا کند شاهد افزایش خرید طلا و دلار در این کشورها نیز خواهیم بود.

این اقتصاددان با اشاره به تاثیرات جنگ های دامنه دار و طولانی مدت بر اقتصاد گفت: دامنه دار شدن جنگ ها باعث محدودیت در منابع می شود. برای مثال، در دو جنگ جهانی گذشته ما شاهد قحطی بودیم. البته این مساله به گستردگی و زمان جنگ ها بستگی دارد. باید منتظر اتفاقات در آینده باشیم تا بتوان میزان تاثیرات را بهتر تحلیل و پیش بینی کرد. در حال حاضر شاهد تاثیراتی در کشورهای پیرامونی جنگ هستیم که مشخصا در بازار طلا دیده می شود.

جنگ غزه روی اقتصاد ایارن نیز تاثیر گذار بود. گزارش‌ها از روند بازار، شدت گرفتن صف فروش سهام را در بازار سرمایه نشان می‌دهد. به گفته کارشناسان ریزش ارزش بورس به نظر می‌رسد بیشتر مربوط به تحولات خاورمیانه به دلیل شروع جنگ حماس و اسراییل باشد. در حال حاضر بازار نسبت به اتفاقات واکنش نشان می‌دهد و در کل بازار، بورس ایران نسبت به رویدادهای بین‌المللی خیلی حساس شده است و بلافاصله اثر را روی تابلوی بورس می‌بینیم.

اقتصاد جنگی چیست؟

شرایط جنگی علاوه بر تاثیراتی که بر اقتصاد می‌گذارد، موجب بروز تغییراتی ساختاری در نظام اقتصادی کشورها می‌گردد. برای مثال می‌توان به چرخش اولویت‌های کشور از توسعه‌ زیرساخت‌های آموزش به توسعه صنایع جنگی اشاره کرد.

اقتصاد جنگی سیستمی اقتصادی است که در آن منابع اقتصادی یک کشور صرف تأمین نیازهای جنگی می‌شود. اقتصاد جنگی معمولاً منجر به کاهش رشد اقتصادی، افزایش تورم، و افزایش نابرابری می‌شود. دولت‌ها می‌توانند با اتخاذ اقدامات مناسب، تا حدی از آثار منفی اقتصاد جنگی جلوگیری کنند.

در اقتصاد جنگی، دولت نقش مهمی در تخصیص منابع اقتصادی ایفا می‌کند. دولت معمولاً بخش‌های بزرگی از اقتصاد را ملی‌سازی می‌کند و منابع خود را صرف تأمین نیازهای جنگی می‌کند.

همچنین تولید کالاهای غیرضروری کاهش می‌یابد. دولت منابع خود را صرف تولید کالاها و خدماتی می‌کند که برای جنگ ضروری هستند. قیمت‌ها معمولاً افزایش می‌یابد. این امر به دلیل افزایش هزینه‌های تولید، کاهش عرضه، و افزایش تقاضا است.

اقتصاد جنگی آثار مختلفی بر اقتصاد یک کشور دارد. اقتصاد جنگی معمولاً منجر به کاهش رشد اقتصادی می‌شود. این امر به دلیل کاهش تولید، افزایش هزینه‌ها، و کاهش سرمایه‌گذاری است. همچنین این وضعیت باعث افزایش تورم نیز خواهد شد و نابرابری های اقتصادی را نیز گسترش می دهد.