سازمان مدیریت صنعتی در روزهای اخیر فهرست ۵۰۰ و ۱۰۰ شرکت برتر کشور موسوم به «IMI۵۰۰» و «IMI۱۰۰» را بر اساس صورت‌های مالی منتهی به انتهای اسفند ۱۴۰۱ اعلام کرد؛ نگاهی به این فهرست‌ها نشان می‌دهد، اقتصاد ایران بیشتر نفتی است ولی شرکت های فلزی و معدنی نیز در حال نقش‌آفرینی و افزایش سهم در اقتصاد کشور هستند.

بر اساس فهرست ۱۰۰ شرکت برتر ایران، شرکت‌های فولادی و معدنی پس از شرکت‌های پتروشیمی مهمترین بازیگران اقتصاد ایران هستند که این موضوع نشانه ای از حضور بخش فولاد در اقتصاد کشور است.

هرچند ۳۰ واحد صنعتی از یکصد شرکت اول فهرست IMI۵۰۰ در زمره صنایع فعال در بخش‌های نفت، فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی است ولی بر اساس همین فهرست ۲۷ شرکت برتر از ۱۰۰ بُنگاه تراز اول ایران، هُلدینگ‌ها و شرکت‌های فولادی و صنایع معدنی هستند.

صنعت نفت و پتروشیمی از قدمت و جایگاه ویژه ای در اقتصاد ایران برخوردار است و به دنبال سیاست‌های اقتصادی دولت سیزدهم در ۲ سال گذشته رُشد چشمگیری را تجربه کرده هرچند صنایع فلزی و معدنی بویژه در تولید آهن و فولاد نیز همپای صنعت نفت و پتروشیمی رُشد به نسبت بالایی را تجربه کرده اند.

اقتصاد کشور در حال گذر از رُکود

بر اساس اطلاعات منتشر شده سازمان مدیریت صنعتی ۵۰۰ شرکت برتر ایران در سال مالی ۱۴۰۱ موفق شده‌اند بالاتر از نرخ رُشد پنج درصدی اقتصاد حرکت کرده و ۱۸‌ درصد جهش را به ثبت برسانند که این مهم نشانه ای از عبور سریع‌تر پیشران‌های اقتصادی از دام رُکود نسبت‌ به سایر بنگاه‌های اقتصادی کشور است.

ورود پنج شرکت به فهرست ۱۰۰ شرکت برتر ایران، ایجاد بیش از ۴۷‌ درصد کل اشتغال بخش صنعت در ۵۰۰ شرکت برتر و دستیابی به نرخ رشد فروش واقعی ۱۱ درصدی از جمله موارد نشان دهنده تحرک اقتصاد ایران و گذر از رُکود است.

فروش ۱۰۰شرکت برتر کشور بیش از ۵۷ میلیون و ۸۷۰ هزار میلیارد ریال بوده که عدد قابل تاملی است و فروش آنها را به ورای ۱۵۰ میلیارد دلار بر مبنای نرخ‌ دلار در سال ۱۴۰۱ می رساند، عددی که نسبت به درآمد سال پیش این ۱۰۰ شرکت رُشد ۵۰ درصدی داشته است.

۱۲ شرکت اول فهرست با درآمدی افزون بر ۷۵ میلیارد دلار ۵۰‌ درصد کل فروش و درآمد این شرکت‌های برتر کشور در سال مالی ۱۴۰۱ را به دست آورده‌اند؛ سه بانک، پنج‌ شرکت فعال در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی، یک‌ خودروساز، ۲ شرکت سرمایه‌گذاری در معادن و صنایع فلزی و یک شرکت فعال در حوزه صنایع معدنی این درآمد قابل‌توجه را کسب کرده‌اند.

نگاهی به آمارهای دیگر این گزارش نشان می‌دهد یکصد شرکت برتر کشور ۸۶‌ درصد از سهم ارزش‌ افزوده کل، ۸۸ درصد از سهم درآمد کل و ۹۰‌ درصد از سهم دارایی کل شرکت‌های IMI۵۰۰ را در اختیار دارند و در عین حال ۸۸‌ درصد از سهم سود کل و ۷۰‌ درصد از کل کارکنان این فهرست پانصدگانه به ۱۰۰ شرکت برتر تعلق دارد.

بنگاه‌های اصفهانی میان یکصد شرکت برتر ایران

سه شرکت پالایشگاه اصفهان، فولاد مبارکه و فولاد سپید فراب کویر از استان اصفهان در فهرست یکصد شرکت برتر ایران قرار دارند، البته برخی هُلدینگ‌های دیگر نیز در این فهرست حضور دارند که در استان اصفهان سرمایه‌گذاری‌هایی داشته‌اند.

«میزان فروش» مهم‌ترین شاخص رتبه‌بندی شرکت‌های برتر است و پالایشگاه اصفهان توانست فروش خود را در سال ۱۴۰۱ به سه میلیون و ۴۲۲ هزار و ۲۶۴ میلیارد ریال برساند و این در حالی است که سال پیش از آن این شرکت به فروشی معادل ۲ میلیون و ۱۵۰ هزار ۶۹ میلیارد ریال دست یافته بود.

فولاد مبارکه اصفهان به‌عنوان دومین شرکت استان توانست فروش خود را در سال ۱۴۰۱ به ۲ میلیون و ۵۹ هزار و ۱۳۶ میلیارد ریال برساند که با توجه به فروش یک میلیون و ۸۴۰ هزار و ۸۶۰ میلیارد ریالی این شرکت در سال ۱۴۰۰، رشد فروش این شرکت به ۲۱۸ هزار و ۲۷۶ میلیارد ریال رسید.

شرکت تولیدی فولاد سپید فراب کویر نیز در سال مالی ۱۴۰۱ موفق به ثبت فروش ۱۲۹ هزار و ۶۵ میلیارد ریال شد که این میزان در سال ۱۴۰۰ معادل ۱۲۴ هزار و ۱۲۴ میلیارد ریال بود.

جایگاه صنعت فولاد در اقتصاد اصفهان

۲ واحد صنعتی از میان سه شرکت برتر اصفهان که در فهرست یکصد شرکت‌ برتر ایران قرار دارند، فولادی هستند که این موضوع بیانگیر جایگاه صنعت فولاد در اقتصاد این استان است.

فولاد مبارکه امسال توانست رتبه نخست از نظر شاخص فروش در گروه فلزات آهنی، رتبه دوم در سه شاخص ارزش افزوده، سودآوری و ارزش بازار، رتبه هشتم در شاخص فروش و رتبه سوم در اشتغال‌زایی را مطابق گزارش گروه کارشناسی رتبه‌بندی IMI-۱۰۰ به خود اختصاص دهد.

شرکت فولاد مبارکه اصفهان رتبه دوم را در میان شرکت‌هایی که بالاترین ارزش افزوده را در سال گذشته خلق کردند، دریافت کرد و بنا بر اعلام سازمان مدیریت صنعتی ایران، ارزش افزوده این شرکت در سال ۱۴۰۱ معادل یک میلیون و ۱۲۹ هزار و ۹۴۴ میلیارد ریال بود که رِکورد جدیدی برای این شرکت محسوب می شود.

فولاد مبارکه بر اساس فهرست یکصد شرکت برتر ایران از نظر برخورداری از بیشترین دارایی حائز رتبه ۹ کشور شد و بنا بر اعلام سازمان مدیریت صنعتی، ارزش دارایی های این شرکت در سال ۱۴۰۱ به سه میلیون و ۲۹۸ هزار و ۷۶۰ میلیارد ریال رسید.

این بنگاه فولادی بر اساس گزارش سال ۱۴۰۱ رتبه دوم سودآوری را در میان یکصد شرکت برتر ایران کسب کرد و میزان سود آن پیش از کسر مالیات افزون بر ۹۵۶ هزار و ۸۱۸ میلیون دلار برآورد شده است.

سال‌های اخیر شاهد افزایش سهم صنعت فولاد از تولید ناخالص داخلی و سهم ۱۳ درصدی آن در صادرات کشورمان بودیم که می‌تواند نشانه‌ای از حرکت اقتصاد کشور از صنعت نفتی به فولادی باشد و استان اصفهان با تولید بیش از ۴۰ درصد فولاد کشور در این زمینه پیشران است.