پیش‌بینی المانیتور از آینده مذاکرات ایران و آمریکا: نشانه‌های خوبی دیده نمی‌شود!

امیرعبداللهیان گفت که ایران «خیلی زود» به مذاکرات وین باز می گردد اما در سخنان او هیچ نشانه ای از اینکه بازگشت به میز گفتگو به معنای بازگشت به مذاکرات واقعی درباره احیای برجام باشد، وجود نداشت.

به گزارش تازه نیوز، ایران و آمریکا حالا محور تحلیل‌های سیاسی دنیا هستند. بسیاری از تحلیل‌گران ایران و آمریکا را عامل اصلی به نتیجه رسیدن یا نرسیدن توافقات وین می‌دانند. علاوه بر ایران، کشورهای امضاکننده برجام نیز، نگران و منتظر آینده مذاکرات هستند. «ایران نسخه «فشار حداکثری» خودش را دنبال می‌کند» عنوان مقاله‌ای است که مارک فیتزپاتریک در المانیتور نوشته است. او معتقد است: منتظران پیشرفت سریع در گفتگوهای احیای برجام هیچ نشانه‌ای از امیدواری در موضع وزیر خارجه ایران نمی بینند. از دید آمریکایی‌ها، حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران، در نشست هفته پیش خود با روزنامه‌نگاران در نیویورک، مطالبات زیادی را مطرح کرد بدون اینکه امتیاز چندانی ارائه کند.

امیرعبداللهیان گفت که ایران «خیلی زود» به مذاکرات وین باز می گردد اما در سخنان او هیچ نشانه ای از اینکه بازگشت به میز گفتگو به معنای بازگشت به مذاکرات واقعی درباره احیای برجام باشد، وجود نداشت. سخنان او حاوی این پیام بود که ایران خواهان رفع تمام تحریم‌هاست و اگر آمریکا به شرایط پیش از خروج از برجام بازگردد دیگر نیازی به گفتگوهای بیشتر نخواهد بود. ایران شاید در چند هفته آتی به میز گفتگو بازگردد اما همچنان منتظر امتیازدهی آمریکا خواهد ماند. ایران مستقیما با ایالات متحده توافق نخواهد کرد و دیپلماسی ناخوشایند مبتنی بر میانجی‌گری‌ها بین دو طرف ادامه خواهد داشت.

ایران خواهان رفع تمام تحریم‌های اعمال شده توسط دولت ترامپ پیش از بازگشت به تعهدات برجام است. دولت بایدن مصمم به لغو تمام تحریم‌هایی است که در دوران ترامپ و خارج از چارچوب برجام علیه ایران وضع شده‌اند، اما مطالبه ایران برای لغو تمام یک هزار و ۶۰۰ مورد تحریم‌ها شرایط برجام را تغییر خواهد داد. به‌علاوه، ایران درخواست آمریکا برای مذاکرات بعدی در راستای رسیدن به توافقی «بلندمدت و قوی‌تر» را رد می‌کند.

از سوی دیگر سیاست «فشار حداکثری» دولت آمریکا شکست خورده است و به نظر می‌رسد که ایران نسخه «فشار حداکثری» خودش را دنبال می‌کند. در عرصه هسته‌ای، ایران به توانمندی تولید تسلیحات هسته‌ای بیش از پیش نزدیک شده است.

نگران‌کننده‌ترین نکته غنی‌سازی ۶۰ درصدی اورانیوم، تولید فلز اورانیوم و استفاده از سانتریفیوژهایی سریع‌تر از سانتریفیوژهای مجاز در برجام است. تمام این اقدامات در راستای پیشبرد یک راهبرد ریسک هسته‌ای برای تحت فشار گذاشتن آمریکا انجام می‌شود. همزمان، تهران به مانع‌تراشی در مسیر تلاش‌های آژانس بین المللی انرژی اتمی برای بازرسی از فعالیت های گزارش نشده ایران ادامه می دهد.

در سایر زمینه ها، ایران همچنان چهار شهروند آمریکایی ایرانی تبار را به اتهام جرم های اثبات نشده در بازداشت نگه داشته است. امیرعبداللهیان از آمادگی ایران برای تبادل زندانیان خبر داد اما نکته سربسته این است که تهران فقط خواهان تبادل زندانیان نیست بلکه آزادسازی بخشی از دارایی‌های مسدودشده‌ ایران را هم مطالبه می‌کند.

چه بسا تنها راه پیشرفت در این مسیر اقدامات بشردوستانه باشد. تبادل زندانیان را می توان بر پایه دلایل بشردوستانه انجام داد. ایالات متحده باید در اقدامی یک جانبه در زمینه مسائل بشر دوستانه به بررسی این نکته بپردازد که آیا معافیت های تجهیزات پزشکی از تحریم ها عملا قابل اجرا هستند یا خیر. بی ترددید، خزانه داری آمریکا می تواند راهی برای تسهیل خدمات مالی بین الملی پیدا کند تا ایران بتواند از طریق آنها تجهیزات پزشکی مورد نیاز مردم ایران را وارد کند.
مهم ترین نکته مطرح شده در سخنان امیرعبداللهیان در نیویورک نقش آمریکا در بحران سلامت ایران بود. آزادسازی بخشی از داراهایی مسدود شده ایران با هدف خرید تجهزات پزشکی، که از سوی جناح های مختلف پیشنهاد شده، می تواند حسن نیت آمریکا را نشان بدهد. خنثی کردن اتهامات وارد شده به آمریکا در این زمینه نیز می تواند به نفع دیپلماسی عمومی ایالات متحده باشد و تصویر جهانی این کشور را بهبود ببخشد.
هرچند به نظر نمی رسد که در آینده نزدیک نتیجه مثبتی از گفتگوهای وین به دست آید اما پیشرفت در مقیاس کوچکتر امکان پذیر است. اگر ایران حاضر به گفتگوی مستقیم با آمریکا بود، پرداختن به تجارت بشردوستانه نیز آسان تر می شد. دیپلماسی مستلزم انعطاف پذیری دوجانبه است.