شبه وصیتنامه آیت‌الله

برخلاف تصمیم در انتخابات ۲۴ خرداد ۱۳۹۲ ریاست‌جمهوری در آخرین لحظات نام‌نویسی کردم… و دنیاطلبان از ترس آرا به بهانه کهولت سن صلاحیتم را رد کردند ولی در حقیقت تثبیت کردند

حدود ۵ ماه دیگر پنجمین سالگرد درگذشت آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی است اما هنوز که هنوز است نام آیت‌الله و شأن و مقامش در مناسبات سیاسی داخلی و خارجی اثرگذار است و همچنان شاهدیم که گاه و بی‌گاه خبری با محوریت گفتار و رفتار و کردار هاشمی‌رفسنجانی در طول حیاتش، به تیتر اصلی رسانه‌ها و مطبوعات کشور راه می‌یابد؛ اتفاقی که نه صرفا در مناسبت‌هایی خاص همچون زادروز او که دیروز بود، بلکه حتی در دوره‌های دیگر سال نیز رقم می‌خورد و اظهارنظر و اعلام موضعی له یا علیه آیت‌الله بار دیگر نام و یاد آیت‌الله را به صدر اخبار بازمی‌گرداند. چنانکه از قضا همین روزهای اخیر و در جریان بررسی صلاحیت وزیران پیشنهادی ابراهیم رییسی در صحن علنی مجلس یازدهم به ریاست محمدباقر قالیباف شاهد بودیم ادعای عجیب یک نماینده نزدیک به جبهه پایداری علیه آیت‌الله هاشمی، بار دیگر خاطرات را زنده کرد و البته شبیه به بسیاری از مدعیات مشابه تکذیب شد.
دیروز اما همزمان با هشتادوهفتمین زادروز آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی، این محسن هاشمی فرزند ارشد آیت‌الله بود که متن زندگینامه خودنوشت آیت‌الله را به ‌پیوست یادداشتی به قلم خود برای نخستین ‌نوبت منتشر کرد. دست‌نوشته‌ای که ظاهرا تابستان ۹۲ به قلم آیت‌الله تدوین شده و حاوی نکاتی مهم و تعابیری کم‌سابقه از زبان او در خصوص عملکردش در ادوار مختلف و تاریخ انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی بود. این در حالی بود که محسن هاشمی در یادداشت خود با اشاره به اینکه به ‌تازگی دست‌نوشته مورد اشاره را لابه‌لای نوشته‌های آیت‌الله پیدا کرده، تاکید دارد که این متن دستنویس «گویا آخرین زندگینامه خودنوشت ایشان بود.» نوشته‌ای که تابستان ۸ سال پیش، یعنی ۳ سال پیش از درگذشت آیت‌الله به رشته تحریر درآمد و آیت‌الله هاشمی در آن، از خطبه نماز جمعه تاریخی خود در پی حوادث پس از انتخابات ریاست‌جمهوری ۸۸ به عنوان «شبه‌وصیتنامه» خود یاد کرده است؛ خطبه‌های نمازجمعه ۲۶ تیرماه ۸۸ که آخرین حضور آیت‌الله هاشمی در قامت خطیب نمازجمعه پایتخت بود و آیت‌الله در آن بر «نقش بنیادین مردم در حکومت»، «قانون‌گرایی» و «پرهیز از اختلافات آسیب‌رسان به اصل انقلاب» تاکید کرده است.
محسن هاشمی با ارایه این توضیح که «شاید برای نگاهی گذرا و فشرده به ۸۲ سال زندگی اکبر هاشمی‌رفسنجانی، هیچ بیانی گویاتر از قلم ایشان در ۷۹ سالگی نباشد»، متن کامل آنچه «آخرین زندگینامه خودنوشت آیت‌الله» خوانده را درحالی به‌همراه تصویر صفحه نخست آن منتشر کرد که ضمنا یادآور شد: «تنها چند کلمه آن قابل انتشار نبود.» این زندگینامه خودنوشت که طبیعتا از دوران کودکی آیت‌الله آغاز می‌شود، در ادامه به دوران نوجوانی و جوانی او می‌پردازد و در یکی از مهم‌ترین فرازها، به تشریح فضای کشور در آستانه کودتای ۲۸ مرداد پرداخته و آورده است: «دولت مصدق بر اثر تفرقه ارکانش و رفتار نامناسب با آیت‌الله کاشانی و فداییان اسلام، پشتوانه مردمی را از دست داد و در ۲۸ مرداد سال ۱۳۲۸ سقوط کرد و دربار با کمک غرب سلطه خود را بسط داد و به سیاست سرکوب روی آورد و پس از رحلت آیت‌الله بروجردی به فکر تضعیف حوزه قم و ملوک‌الطوایفی کردن مرجعیت افتاد که نتیجه آن قیام امام خمینی و جذب مردم سراسر کشور و طلوع گروه جدیدی از شاگردان ایشان و آغازی بر نهضت روحانیون شد که خود من و جمعی از دوستان صمیمی‌ام در این حرکت نقش اساسی داشتیم و تا امروز ادامه دادم.» او با تاکید بر اینکه همان زمان عامل اصلی «فلاکت و عقب‌ماندگی کشورهای اسلامی» را «استبداد و استعمار» بازشناخته که همچون «دو لبه قیچی، منافع مردم و کشور» را از بین می‌برد. شناختی که زمینه‌ساز آن شد که دست به کار ترجمه کتاب «القضیه الفلسطینیه» اکرم زعیتر شود؛ کتابی که با عنوان «سرگذشت فلسطین یا کارنامه سیاه استعمار» به‌همراه یک مقدمه منتشر شد و بنابر تاکید آیت‌الله هاشمی، «مردم ده‌ها بار آن را مخفیانه چاپ و منتشر کردند و خوراک بحث‌های جلسات مبارزان شد.» او در ادامه با اشاره به پایان دوران محکومیتش درحالی که تنها ۳ ماه به پیروزی انقلاب باقی بود، می‌نویسد: «انقلاب در ۲۲ بهمن ماه ۵۷ پیروز شد و من در شورای انقلاب حزب جمهوری اسلامی و سپس در وزارت کشور و در سمت ریاست مجلس و فرماندهی ادامه جنگ و نهایتا جانشین فرماندهی نیروهای مسلح انجام وظیفه کردم و با تدبیر جنگ را با اصلاح قطعنامه ۵۹۸ و پذیرش آن تمام کردیم و در شورای امنیت سازمان ملل صدامیان را محکوم کردیم و با حکم دریافت ۱۰۰ میلیارد دلار خسارت و با تدبیر اسرای‌مان و اسرای عراقی را آزاد کردیم و صدام به فلاکت افتاد و از گور خودساخته خود بیرون کشیده شد و به سرداب رفت و من در سمت ریاست‌جمهوری، خرابی‌های جنگ را ترمیم کردم و زیربناهای کشور را در دوره ریاست‌جمهوری نسبتا ساختم.»
آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی همچنین نوشته است: «پس از رحلت امام راحل نقش اساسی در مجلس خبرگان برای ادامه یافتن راه امام در حفظ جایگاه ولایت فقیه ایفا کردم و پس از ریاست‌جمهوری در سمت ریاست مجمع تشخیص مصلحت و نایب اول ریاست خبرگان و چند سالی در سمت ریاست آن به خدمت ادامه دادم و با انتخاباتی سالم و آزاد جریان اصلاح‌طلب دولت را گرفت‌. متاسفانه با نمک‌نشناسی راه را گم کرد. متاسفانه کم‌کم احساس کردم که نیروهای در کمین نشسته با انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۸۴ دولتی از جنس خود را ساختند و چهار سال بعد نیروهای خالص انقلاب را تار و مار کردند و من با نوشتن یک نامه تاریخی به رهبری و سپس در آخرین خطبه‌های نماز جمعه که چهارصدوپنجاه‌یکمین خطبه نماز جمعه من بود در تاریخ ۲۶/۴/۱۳۸۸ نصایح خود را که شبیه وصیتنامه است در حالی که جمعیت میلیونی در خیابان‌های تهران اجتماع با شکوهی داشت و ده‌ها میلیون نفر از طریق رادیو و تلویزیون آن را شنیدند اثبات کردم که خواست اسلام و امام {و} راه انقلاب، حاکمیت مردم است و نه یک گروه و از آن به بعد در مسوولیت ریاست مجمع به خدمت ادامه می‌دهم و شاهد انحرافات دلخراشی هم هستم.» آخرین برهه مورد اشاره در این نوشته تاریخی و ماندگار، انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم است. رویدادی که آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی در همان سال ۹۲ این‌طور روایتش کرده است: «و اخیرا چون دیدم… سیاستی دیگر آغاز شده، برخلاف تصمیم در انتخابات ۲۴ خرداد ۱۳۹۲ ریاست‌جمهوری در آخرین لحظات نام‌نویسی کردم که زلزله در کشور انداخت و دنیاطلبان از ترس آرا به بهانه کهولت سن صلاحیتم را رد کردند ولی در حقیقت تثبیت کردند و با اشاره، آقای دکتر روحانی را حایز اکثریت آرا کردم و در انتظار نتایج آن هستم اگر… بگذارند.»/اعتماد