آرمان امروز ، گروه سیاسی : «محمدباقرقالیباف»، رییس مجلس شورای اسلامی با حضور در «دوره اسلام ناب خواهران بسیج دانشجویی سراسر کشور» با انتقاد از اینکه چرا در پارلمان جمهوری اسلامی ایران باید فقط ۱۶ نماینده زن، از جمعیت زن حدود ۴۰ میلیون نفری ایران حضور یابند، بهانه‌ای شد تا وضعیت حضور زنان در مجلس شورای اسلامی را که در آستانه دوازدهمین دوره انتخاب آن که حدود ۷ ماه آینده برگزار خواهد شد، بررسی کنیم. به‌نظر می‌رسد زمان آن فرا رسیده است تا اراده واقعی هم از طرف زنان جامعه به‌عنوان رأی دهنده و از هم طرف سیاستگذاران انتخابات شکل گیرد تا جامعه زنان کشور از سهم شایسته‌ای در مجلس برخوردار شوند، شاید سهم ۵۰ درصدی در مجلس دوازدهم فعلاً توأم با واقع بینی نباشد، اما می‌توان سهم آنان را از ۶ درصد فعلی به حداقل ۳۰ درصد ارتقاء داد. بی‌تردید زنان جامعه از شایستگی لازم برای تحقق این خواسته برخوردارند، به‌شرطی که هم خودشان و هم سیاستگذاران به این حقیقت تن در دهند، این ضرورت را در گفت‌وگو با کارشناسان بررسی می‌کنیم.

وضعیت حضور زنان در ادوار مجلس

لازم به‌ذکر است که باتوجه به اطلاعات جدول‌هایی که در گزارش آمده است باید اشاره کنیم که ایران در بین کشورهای همسایه از وضعیت مناسبی در مورد حضور زنان برخوردار نیست. در این مورد باید اشاره کنیم که ایران در این زمینه از کشورهایی مانند «تایلند»، «سریلانکا»، «لبنان»، «کویت»، «مالدیو» و … وضعیت مناسب‌تری دارد ولی نسبت به کشورهایی مانند «امارات متحده عربی» با حدود ۵۰ درصد نماینده زن، «عراق» با حدود ۲۵ درصد، «ترکیه» حدود ۲۰ درصد، «پاکستان» حدود ۲۰ درصد و … وضعیت نامناسب‌تری دارد. در این گزارش باید به این موضوع هم اشاره کنیم که در طول یازده دوره گذشته مجلس شورای اسلامی تنها ۴ درصد از ۳۰۹۰ نماینده‌ای که وارد مجلس شده‌اند به زنان مروبط می‌شود. بنابراین تحقیقات تاکنون تنها ۱۱۲ نمانیده زن در مجلس شورای اسلامی داشته‌ایم. در مورد حضور زنان پارلمان تنها ۲۲ کشور در جهان هستند که کمتر از ۱۰ درصد نماینده زن دارند. در این جدول‌ها می‌خوانید که کمترین تعداد زنان حاضر در مجلس به چهار نفر در مجلس‌های اول تا سوم باز می‌گردد و بیشترین تعداد حضور خانم‌ها در پارلمان به مجلس یازدهم با ۱۷ نفر باز می‌گردد.

جامعه به افزایش تعداد «نماینده زن» نیاز دارد

«پروانه مافی»، سیاست‌مدار و نمانیده سابق مجلس شورای اسلامی که طرح «افزایش سهم زنان در مجلس» در دوره نمایندگی خود در مجلس را در دستور کار نمایندگان قرار داده بود، در مورد اهمیت حضور زنان در قوه مقننه و البته مقایسه تعداد زنان مجلس ایران و سایر کشورها به خبرنگار «آرمان امروز» می‌گوید: «هنگامی که حضور زنان در مجلس‌ ایران و سایر کشورهایی جهان، به‌خصوص کشورهای اسلامی را با یکدیگر مقایسه کردیم به اختلاف فاحشی برخورد کردیم که باعث شد با همکاری زنان و البته تعداد زیادی از مردان مجلس «طرح افزایش تعداد زنان» را به صحن ببریم. در زمان تهیه این طرح ۲۰ درصد «پارلمان عراق» در اختیار زنان بود در حالی که زنان ایرانی تنها ۶ درصد مجلس را به خود تخصیص داده بودند. در اجلاس بین‌المجالس که هر سال برگزار می‌شود جدولی را در اختیار ما گذاشتند که حضور زنان از نظر کَمی را نشان می‌داد. با ابراز تاسف مشاهده کردیم که نام ایران در بین رده‌های انتهایی جدول مشاهده می‌شود. باتوجه به پیشینه حضور زنان در جامعه و انقلاب این موضوع در شان خانم‌های ایرانی نیست. باتوجه به توان زنان ایرانی و دانش و تخصصی که در اختیار دارند می‌خواستیم درصد حضور زنان را از ۶ درصد تا ۱۲ درصد افزایش دهیم که با اختلاف ناچیز کمتر از ۱۵ رای این طرح به‌تصویب نرسید. در این طرح پیش‌بینی کرده بودیم که تعداد حضور زنان در لیست‌های شهرهای بزرگ را افزایش دهیم. برخی از مردان به این دلیل مخالف بودند که که در شهرستان‌ها و شهرهای بزرگ گنجاندن زنان متخصص که بتواند در پارلمان حضور داشته باشد کمی سخت است.»

این نماینده پیشین مجلس در همین مورد و با اشاره به تلاش‌ها برای تصویب این طرح همچنان ادامه دارد اضافه می‌کند: «در واقع ما آغازگر این جریان بودیم و امیدواریم که در آینده نزدیک این طرح مجدد در دستور کار قرار بگیرد. البته ناگفته نماند که با نمانیده‌های مجلس یازدهم در این مورد گفت‌وگو کردیم که آنها نیز استقبال کردند. باتوجه به وضعیت جامعه در سال گذشته که با مطالبه‌گری زنان همراه بود، باید با قاطعیت بگوییم که افزایش حضور زنان در مجلس به‌نوعی می‌تواند باعث کاهش فاصله جنسی در سطوح مختلف حاکمیتی شود تا به‌دنبال آن شهروندان هم کاملا محسوس این حضور را مشاهده کنند. در واقع باید بگوییم که یکی از مطالبات زنان ایران افزایش تعداد نماینده‌ها در مجلس شورای اسلامی است. توجه داشته باشید که تجربه نشان داده هنگامی که از حضور زنان در سیستم حکمرانی استفاده می‌شود با تنگ‌نظری و البته سیاسی‌بازی و جناح‌بازی‌های کمتری روبه‌رو خواهیم شد. در دستور کار قرار گرفتن چنین طرح‌هایی می‌تواند به نقش شهروندان در حکمرانی و همچنین افزایش میزان مشارکت در انتخابات کمک بسیاری کند.»

سهمیه۳۰ درصدی برای زنان

«مهرداد لاهوتی»، نمانیده ادوار مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سوال که چه اهمیتی وجود دارد که در سیستم حکم‌رانی از حضور زنان در سطوح مختلف استفاده کنیم، به‌خبرنگار «آرمان امروز» می‌گوید: «باتوجه به اینکه انتخاب نمایندگان مجلس شورای اسلامی را نمی‌توان برای شهروندان ترسیم کرد و به اجبار بگوییم که به تعدادی از خانم‌های رای دهند جایی در قانون ندارد. در این مورد باید جامعه زنان تلاش کنند تا تعداد خانم‌های نماینده در مجلس را افزایش دهند. در همین رابطه باید بگوییم که به‌صورت عرفی هنگامی که نیمی از جامعه را زنان تشکیل می‌دهند، باید تعداد نمایندگان‌شان هم به همین میزان افزایش داشته باشد. در این زمینه در مجلس دهم دولت را مکلف کردیم که در مسوولیت‌های دولتی باید ۳۰ درصد از مناصب را به زنان واگذار کنند زیرا طبق تحقیقات انجام شده با حضور زنان در حکمرانی سطح فساد کاهش پیدا می‌کند. به‌نظر حضور ۳۰ درصدی بانوان در سیستم اجرایی رقم به حقی است. باتوجه به ظرفیت زنان در ایران چه اشکالی دارد که تعدادی از وزارتخانه‌ها را به آنها واگذار کنند تا در کشور شاهد تعادل جنسیتی باشیم. همچنین می‌توانیم از ظرفیت خانم‌ها در مسوولیت‌های اجرایی مانند استانداری‌های، فرمانداری‌ها و … استفاده کنیم. این موضوع می‌تواند باعث کاهش فاصله زنان با دولت‌ها شود و درصد مشارکت پذیری را هم افزایش خواهد داد.»