آرمان امروز-سرویس دیپلماسی: در تازه ترین اتفاقات پیرامون مذاکرات ایران و آمریکا، سخنگوی وزارت خارجه قطر با اشاره به استقبال جهانی از وساطت دوحه میان ایران و آمریکا در توافق تبادل زندانیان، تاکید کرد که در سطح بین ‌المللی این خوشبینی وجود دارد که این توافق منجر به وساطت‌های بیشتر میان تهران و واشنگتن شود.

«ماجد الانصاری» سخنگوی وزارت خارجه قطر در اظهاراتی گفت که دوحه شاهد استقبال گسترده بین‌المللی از موفقیت قطر در ایجاد توافق تبادل زندانیان میان تهران و واشنگتن بود؛ به ‌ویژه که این اتفاق در آغاز نشست‌های مجمع عمومی سازمان ملل رخ داد.

الانصاری همچنین گفت که در جریان دیدار «محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» نخست ‌وزیر و وزیر خارجه قطر با «حسین امیرعبداللهیان» وزیر خارجه ایران در نیویورک از نقش دوحه در این مسئله تمجید شد و وزیر خارجه ایران از نقش‌آفرینی قطر تقدیر و تشکر کرد.

سخنگوی وزارت خارجه قطر همچنین افزود که مسئولان آمریکایی نیز در دیدار‌های دوجانبه از نقش قطر در این مسئله تمجید کردند.

الانصاری خاطرنشان کرد: ما استقبال گسترده را لمس کردیم و در سطح بین ‌المللی نیز این خوشبینی وجود دارد که این توافق منجر به وساطت‌های بیشتر میان ایران و آمریکا می‌شود.

وی در ادامه تاکید کرد که قطر بر پایبندی خود در این روند دیپلماتیک برای رسیدن به توافقات بیشتر در آینده میان تهران و واشنگتن از جمله در زمینه برنامه هسته‌ای ایران و مجموعه ۱+۵ پافشاری دارد.

اخیرا نیز حسین امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران در گفتگو با خبرگزاری کیودو خاطرنشان کرد، ژاپن ابتکاری را برای از سرگیری مذاکرات هسته‌ای را ارائه داده است.

وی در ادامه تاکید کرد که هرگونه ابتکار ژاپن که با «منافع ایران» همسو باشد، از سوی تهران مثبت تلقی خواهد شد.

امیرعبداللهیان تصریح کرد: ما از نقش سازنده ژاپن در احیای توافق هسته‌ ای حمایت می ‌کنیم.

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی جزئیاتی از این ابتکار را ارائه نکرد اما گفت، زمانی که در ماه اوت به توکیو سفر و با فومیو کیشیدا، نخست وزیر و سپس یوشیماسا هایاشی، وزیر امورخارجه ژاپن دیدار کرده بود، این پیشنهاد را از دولت ژاپن دریافت کرد.

باید توجه داشت که مبادله‌ زندانیان و آزادسازی پول‌های بلوکه شده‌ ایران یک مانع جدی طولانی مدت را در راه بهبود روابط ایران و آمریکا از بین برده است. تعاملات کشورها برای مدت طولانی بسیار پر تنش بوده است که تشدید آن‌ها و رسیدنشان به مرحله‌ی درگیری نظامی کاملا امکان پذیر بود.

مبادله‌ زندانیان به دولت ایران این پیام را می‌رساند که آمریکا یک شریک مذاکره‌ قابل اعتماد است. این مبنایی حیاتی برای از سرگیری مذاکرات رسمی هسته ‌ای است که اتحادیه‌ی اروپا قصد دارد تا چند ماه آینده آن را آغاز کند.

در توافق هسته‌ای ایران در سال ۲۰۱۵، دولت ایران موافقت کرد که در ازای لغو تحریم‌ های اقتصادی، بمب هسته‌ای تولید نکند. اما از زمانی که دولت ترامپ از توافق خارج شد، ایران غنی ‌سازی اورانیوم خود را افزایش داد و تمام تلاش‌ ها برای احیای برجام تا کنون بی نتیجه مانده است. در سال ۲۰۲۲ مذاکرات قبل از اینکه شروع شود به پایان رسید.

ایران می‌خواست تعهدی از آمریکا بگیرد که هیچ رییس‌جمهوری نتواند آن را لغو کند. دولت بایدن در شرایطی نبود که چنین تعهدی به ایران بدهد.

به طور رسمی، هم دولت بایدن و هم رهبران ایران در مورد دستیابی به یک توافق غیر رسمی اختلاف نظر دارند. هر یک از طرفین از واکنش جریان‌ های سیاسی داخلی می ‌ترسند.

مبادله‌ زندانیان فراتر از آزادسازی زندانیان آمریکا در ایران و آزادسازی پول ‌های نفت ایران به دلایل بشردوستانه خواهد بود. از همه مهم ‌تر مبادله‌ زندانیان ممکن است گامی تعیین کننده برای غرب در دستیابی به یک توافقنامه‌ جدید غیر رسمی در راستای محدود کردن برنامه‌ هسته ‌ای ایران باشد.

مجموعه این فراز و نشیب ها همزمان با آن رخ می دهد که برخی رسانه ها عنوان کردند که مجوز مذاکره مستقیم ایران و آمریکا صادر شده و این مذاکرات بزودی در حاشیه خلیج فارس آغاز می شود.

گفته هایی که سبب شد تا وزارت خارجه آن را تکذیب کند. تکذیبی که با اما و اگرهایی همراه است.

دکتر تقوی اصل، تحلیلگر مسائل بین الملل در این رابطه می گوید: مشخص است که چنین اخباری تکذیب می شود. در گذشته نیز مذاکرات عمان تکذیب می شد اما مشخص شد که مذاکرات به شکل جدی در دستور کار قرار گرفته بود.

وی افزود: باید توجه داشت که سیاست خارجی غیررسمی، غیراعلامی و محرمانه همیشه بخش مهم سیاست خارجی کشورهاست و به همین علت نمی توان در این رابطه نظر قطعی داد.

آن چه مشخص است این اراده وجود دارد تا توافق شکل گیرد و ممکن است بزودی در این عرصه گام های جدی برداشته شود.