باهنر : به دولت حسن روحانی ظلم شده است

مشروح گفتگوی باهنر را در ادامه می‌خوانید.

مجلس در حال بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه است و یکی از مباحث مهم این برنامه ماجرای قیمت‌گذاری بنزین است. به نظر می‌رسد که بنزین به معمایی حل نشدنی برای دولت تبدیل شده است. چون از یک طرف دولت خواستار افزایش قیمت بنزین است و از طرف دیگر می‌داند که جامعه پذیرای این افزایش قیمت نیست. چه باید کرد؟

قیمت نفت در دنیا تلورانس دارد اما اگر فرض کنیم نفت بشکه‌ای ۷۰ دلار باشد با این قیمت نفت در هر بشکه ما سالی بیش از ۲۲۰ میلیارد دلار انرژی مصرف می‌کنیم. این عدد در دنیا بسیار غیرطبیعی است. نه کشورهای صنعتی و نه کشورهای توسعه‌یافته و نه کشورهای عقب مانده چنین مصرفی ندارند ایران در شدت مصرف انرژی رتبه سوم یا چهارم دنیا را دارد. اگر کسی حاضر است در ایران بنزین مصرفی ماشینش را خودش از پالایشگاه بگیرد من حاضرم به او حواله بدهم تا برود و مجانی تهیه کند.

معدل قیمت حمل یک لیتر بنزین در کشور ما بیش از قیمت بنزینی است که از مردم می گیریم. یک بطری آب ۱۲ تا ۱۳ هزار تومان است یعنی آب را لیتری ۸ هزار تومان می‌خریم ولی بنزین لیتری ۳ هزار تومان است. این مساله باید مدیریت شود، در ایران حتما ۲۰ تا ۳۰ درصد از مصرف بنزین قاچاق می‌شود. با این مقدمه قیمت بنزین باید تعدیل شود.

فکر می کنید قیمت معقول برای بنزین چقدر است؟

امروز در دنیا قیمت بنزین چه در کشورهای نفتی و چه غیر نفتی لیتری ۱ دلار است. هر یک لیتری که در این کشور بنزین مصرف می شود به اندازه دویست گرم گوشت است حال بهتر است یک لیتر بنزین مصرف کنی یا دویست گرم گوشت بخری؟! امروز با پول یک لیتر بنزین یک آدامس به آدم نمی‌دهند. اگر یارانه مصرف انرژی را در کشور حذف کنیم یعنی نفتمان را به همان قیمتی که به خارج می فروشیم به داخلی ها بفروشیم، می توانیم سالیانه به هر خانواده بیش از ۱۰ میلیون تومان یارانه نقدی بدهیم.

منظور شما این است که با پرداخت یارانه به مردم می توان قیمت بنزین را افزایش داد و این راهکار شما است؟

بله، منتها به جای این یارانه ۱۰ میلیون تومانی، بنزین لیتری ۵۰ هزار تومان می‌شود.

اگر به این منوال پیش برویم احتمال تکرار حوادث سال ۹۸ که پس از گران شدن بنزین رخ داد چقدر است؟

در زمان دولت نهم هم افزایش قیمت به یکباره بالا بود اما اقدامات قبلی مردم را آماده کرده بودیم. متاسفانه در سال‌های ۹۸ برخورد دولت آقای روحانی طوری بود که ایشان به مردم خندید و گفت من صبح جمعه فهمیده‌ام که بنزین گران شده است. این برخورد برای مردم سنگین بود و نباید با مردم از موضع بالا صحبت کرد. دولت آقای روحانی خدمات زیادی داشت و من فکر می کنم به دولت ایشان ظلم شده است. با این تفاسیر در زمان هدفمندی یارانه‌ها در دولت نهم و دهم رییس جمهور سه یا چهار بار به طور زنده با مردم صحبت کرد و محاسبه کرد و توجیه کرد و حرکت هایی پیشینی انجام داد و قبل از گران شدن قیمت بنزین یارانه ها به حساب سرپرست خانوار واریز شد. مردم آماده شده بودند.

با توجه به میزان مشارکت مردم در انتخابات اخیر و التهابات اجتماعی که شاهد آن بودیم ؛ فکر می کنید دولت برای این کار سرمایه اجتماعی لازم را دارد؟

دولت باید مردم را آماده کند؛ اگر خودروی عمومی و اتوبوس و تاکسی و مترو به اندازه کافی باشد مردم کاری ندارند که دولت کیست و دولت را قبول دارند یا نه بلکه مردم به این مساله فکر می کنند که اگر از خانه خود بیرون بیایند و دم در خانه سوار وسیله حمل و نقل عمومی بشوند به موقع به محل کار خود می رسند و کاری با اینکه تصمیم‌گیر کیست ندارند اگر دولت تصمیمی بگیرد که که معدل اش به نفع مردم باشد، مردم هم همراهی می‌کنند و کاری ندارند که چه کسی این تصمیم را گرفته است؟ اینکه امروز به مردم بگوییم بنزین ۳ هزار تومانی را ۶ هزار تومان می کنیم و شاید به شما یارانه بدهیم شاید نه قطعا مردم عصبانی می شوند.

اتفاقاتی در کشور رخ داد و ماه ها التهاب آفرید و هزینه هایی برای کشور داشت چقدر احتمال می دهید این وقایع باز تکرار بشود؟ برخورد حاکمیت در موضوع اعتراضات و حجاب را پس از اعتراضات چطور ارزیابی می کنید؟

ما درباره کرسی اعتراض صحبت می کنیم اعتراض همیشه می تواند وجود داشته باشد و فرهنگی و سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و… باشد و باید یک کرسی رسمی اعتراض در کشور تاسیس شود این کار سختی است. عوام می‌گویند هر کسی اعتراضی دارد در پارک لاله اعتراض کند اما اگر ۵ هزار نفر جمع شدند و اعتراضی قانونی داشتند و به یکباره ۵ نفر در آن بین چند ترقه منفجر کردند یا سطل آشغالی را آتش زدند مساله به سرعت امنیتی می شود. حاکمیت باید مسیر را به طور کامل مشخص کند و کسی که بانی یک اجلاس یا یک همایش می شود تعهد بدهد و امنیت برقرار شود ولی به طور کلی حاکمیت باید این کار را به راه بیندازد. اگر حاکمیت این کار را نکند صورت مساله پاک شده است. اغتشاشات تمام شد ولی برخی از آن مصائب مانده است باید برای این مسائل راه حل پیدا کرد وگرنه می شود آتش زیر خاکستر و دیروز مهسا بود، فردا پروین خانم پیدا می‌شود.

می توان در این موضوع به رفراندوم تکیه کرد؟

حتی رفراندوم باید در چهارچوب قانون اساسی باشد می توانیم رفراندوم بگیریم که شما حکومت می خواهید یا نه؟! کسی چنین رفراندومی را در دنیا نمی گیرد یعنی همه کشور ها اصولی غیرقابل تغییر دارند.

اصل حجاب قابل تغییر نیست ولی سطح حجاب قابل تغییر است. یکی روی دو شاخه مو حساس می شود و دیگری روی اینکه طرف روسری نداشته باشد حساس می شود. عده ای می گویند امروز روسری نداشته باشیم و فردا پاچه شلوار بالا می آید و یواش یواش آستین ها هم بالا می رود و کم کم می شود چیزی دیگر.

به بحث بنزین بازگردیم؛ در بحث بنزین کیفیت خودروهای داخلی و البته حذف اسقاطی ها بسیار تعیین کننده است؛ در حال حاضر ارزیابی شما در مورد کیفیت خودروهای داخلی چیست؟ علاوه بر این برخی نمایندگان مجلس اذعان دارند که خودروهای داخلی از نظر کیفیت با لندکروز برابری می‌کند.

این صحبت ها طنز است و خود افراد هم می دانند که مردم به آنها می خندند و این اظهار نظرات را به سخره می‌گیرند. در زمان دولت فعلی وزیر قبلی صنعت گفت من میخواهم سالی دو میلیون خودرو در کشور تولید کنم و یک میلیونش را صادر کنیم و من همان زمان مصاحبه کردم و گفتم اگر می خواهید پراید را صادر کنید و در خارج از کشور به قیمت ۱۰ هزار دلار بفروشید که به این قیمت تویوتا می دهند و کسی پراید ما را نمی خرد ولی اگر می خواهید صادر کنید و چهل میلیون تومان بفروشید بگویید کجا می فروشید که ما هم برویم بخریم و به ایران بیاوریم و سودی ببریم چراکه این پراید و پژو نمی توانند با خودروی جهانی رقابت کنند.

با این حال هم‌چنان مسئولین و نمایندگان از مافیای خودرو می‌نالند و تاکید دارند جلوی واردات خودرو توسط آنها گرفته شده است.

اینکه بگوییم قدرتی در داخل کشور وجود دارد و می خواهد خودرو را بد تولید کند و گران بفروشد؛ این طور نیست چون امروز در حوزه خودرو همه ضرر می کنند. با این قیمت هایی که شورای رقابت تعیین کرده خودروسازان در تولید هر خودرو ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان ضرر می کنند.

ما اشتباهی سیاسی کردیم و چهل سال خودروسازان داخلی را لوس بار آوردیم. اینها رقابت نکرده‌اند و وضعیت به این شکل در آمده است. برای تقویت خودروساز داخلی ۳۰ سال است اجازه نمی دهیم خودروی خارجی آزاد وارد شود. اشتباه استراتژیک ما این بود که برای حمایت از تولیدکننده داخلی جلوی واردات خودرو را گرفتیم و تعرفه را سنگین کردیم. خودروسازان ما لوس شده‌اند. اما اگر منظور از مافیا این است که عده‌ای در کشور هستند که با تولید ۹خودروی بی کیفیت و فرسوده در کشور، سود هنگفتی به جیب می‌زنند؛ خیر باید بگویم چنین چیزی نیست.

البته در ماجرای خودرو موارد زیادی هم مطرح می‌شود و یکی هم تحریم‌هاست که هم مانع ورود خودروسازان خارجی می‌شود و هم محدودیت والردات پلتفرم خودرو. البته در این دولت گاهی اظهاراتی درباره احیای برجام شنیده می‌شود. به نظر شما حاکمیت آماده ورود دوباره به برجام است؟

ما هیچ زمانی از برجام کنار نکشیده‌ایم. هم تاریخ می گوید و هم بسیاری از شاهدان سیاسی می گویند آنکه در برجام به تعهدات قبلی عمل نکرده آمریکا بود. در دولت قبلی آمریکا رییس جمهور وقت از برجام خارج شد و ما بارها گفتیم اگر به همان شرایط قبلی و به برجام بازگردند ما مشکلی نداریم و ادامه می دهیم. اما مذاکرات ادامه دارد و همانطور که من هم در خبر ها شنیده و خوانده ام به سمت روان تر شدن حرکت می کند .
آیا تجدید روابط ایران و عربستان می تواند نشان دهنده بهبود روابط ایران در فضای بین الملل باشد؟

نزدیک به ۷۰ سال است که هیچ زمانی نقطه مثبتی از رابطه با آمریکا در حافظه ایران ثبت نشده و هیچ نفعی بر این ارتباط نمی بینیم. ولی همزیستی مسالمت آمیز با همسایگان از جمله سیاست های کلی دولت بود همچنین مساله ارتباط با مصر هم در اولویت است.

آیا این مشی در تضاد با شعارهای اولیه دولت مبنی بر گره نزدن اقتصاد با مسائل بین الملل نیست؟

متاسفانه در دولت های گذشته این مساله را داشتیم که می خواستند همه مسائل کشور را به گفت و گوی سیاسی گره بزنند. ما هیچ زمانی نگفتیم و امروز هم نمی گوییم که تحریم ها بر اقتصاد کشور اثر نداشته است. طرف های مذاکره در برجام ۵ کشور هستند ولی در دنیا ۱۹۰ کشور داریم. اگر قرار باشد همه هم و غم خود را در حوزه برجام قرار بدهیم و فقط به ارتباط با این پنج کشور بیندیشیم و ما را به این باور برسانند که اگر این مساله حل نشود هیچ مشکل اقتصادی حل نشود،نه اینطور نیست.

وضعیت ایران و روابطش را در میان همسایگان چطور ارزیابی می کنید؟

اینکه از حقوق ملت ایران دفاع کنیم، وظیفه هر حکومتی است؛ جنگ حرف آخر و آخر است موضع ایران موضع صلح است و حتی عنودترین دشمن ما رژیم اشغالگر قدس هم مستثنی نیست و اگر در آن کشور رفراندوم برگزار شود ما مشکلی نداریم.