آزمایش بزرگترین موشک ایران

موشک خیبرشکن با برد ۱۴۵۰ کیلومتر رونمایی شد؛ موشکی که چابکی و سرعت فوق‌العاده در اصابت به اهداف در برد و شعاع ۱۴۵۰کیلومتری ازجمله ویژگی‌ها و توانمندی‌هایش است و روز گذشته در آستانه فرارسیدن سالروز پیروزی انقلاب اسلامی و مراسم گرامیداشت ۲۲ بهمن، از آن به عنوان جدیدترین دستاورد نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی رونمایی شد. این درحالی است که خبرگزاری تسنیم در گزارش کوتاهی که عصر دیروز به منظور اعلام این خبر روی خروجی فرستاد، آورده است: «همزمان با گرامیداشت چهل‌وسومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و در آستانه برپایی جشن ملی ۱۴۰۰ در ۲۲ بهمن‌ماه، سردار سرلشکر پاسدار محمد باقری رییس ستاد کل نیروهای مسلح و سردار سرتیپ پاسدار امیرعلی حاجی‌زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ضمن بازدید از یکی از پایگاه‌های موشکی زمین به زمین نیروی هوافضای سپاه از موشک دوربرد و نقطه‌زن «خیبرشکن» به عنوان جدیدترین دستاورد راهبردی این نیرو رونمایی کردند.» بنابر این گزارش، موشک راهبردی خیبرشکن که از نسل سوم موشک‌های دوربرد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است، از ویژگی‌های منحصر به فردی برخوردار بوده که ازجمله آن می‌توان به وزن کمتر و سبک بودن موشک، امکان آماده‌سازی سریع آن جهت شلیک، چابکی و سرعت بالایی که پس از شلیک و در مسیر برخورد به هدف به آن می‌رسد و نیز بُرد بالای آن و در مجموع طراحی ویژه این موشک بالستیک اشاره کرد؛ موشکی که بنابر این گزارش، دارای سوخت جامد است و در فاز فرود نیز برای عبور از سپر موشکی مانورپذیری دارد. این درحالی است که موشک خیبرشکن که جدیدترین دستاورد نیروی هوافضای سپاه پاسداران در ساخت و تولید تسلیحات موشکی از این دست است، به‌دلیل طراحی بهینه از مزیت نسبی برخوردار است. طراحی بهینه‌ای که باعث شده وزن آن نسبت به نمونه‌های مشابه، یک‌سوم کاهش یابد و این درحالی است که به‌دلیل همان طراحی، مدت آماده‌سازی و شلیک آن نیز تا یک‌ششم تقلیل پیدا کرده است. علاوه بر این ویژگی‌ها، چابکی و سرعت فوق‌العاده در اصابت به اهداف در برد و شعاع ۱۴۵۰کیلومتری از دیگر توانمندی‌های این موشک بالستیک است؛ سامانه‌ای تمام‌ایرانی که از ایده تا محصول، توسط دانشمندان سختکوش نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی طراحی و ساخته شده و دیروز از آن رونمایی به عمل آمد.اما درحالی امروز از موشک «خیبرشکن» به عنوان جدیدترین موشک بالستیک ایرانی نام می‌بریم که اگر بخواهیم تنها مروری داشته باشیم به مسیری که تا به امروز در مسیر توسعه توان موشکی جمهوری اسلامی طی شد، باید از چندین و چند موشک بالستیک نام ببریم که صحبت از هر کدام و توضیح توانایی‌ها و ویژگی‌های‌شان، مثنوی هفتاد من کاغذ است. آ‌نچه در ادامه به اختصار مورداشاره قرار خواهد‌ گرفت، فرازهایی است از این روایت طولانی و پر‌فراز‌و‌نشیب.

خانواده شهاب؛ نخستین تولیدات جدی موشکی ایران
شهاب-۱ نخستین موشک بالستیک سوخت مایع ساخت ایران بود که دقیقا نمونه مهندسی معکوس‌شده موشک اسکاد B بود. این توضیحی است که ایرنا در گزارشی که به منظور روایت سیر پیشرفت توان موشکی جمهوری اسلامی روی خروجی خود قرار داده، در ارتباط با موشک شهاب-۱ به دست داده و این درحالی است که در ادامه این گزارش با اشاره به ساخت موشک شهاب-۲ که کمی پس از شهاب-۱ ساخته شد، تاکید کرده که موشک شهاب-۲ نمونه‌ای از همان موشک قبلی است که البته این‌بار با ۲۰۰ کیلومتر بُرد بیشتر طراحی و ساخته شده است؛ موشکی با برد ۵۰۰ کیلومتر! بنابر این گزارش، دانشمندان موشکی اما همچنان به‌دنبال پیشرفت بیشتر بودند و در این مسیر، موشک شهاب-۳ با برد ۱۱۵۰ کیلومتر طراحی و ساخته شد. اما درحالی که عده‌ای دستیابی جمهوری اسلامی به موشک شهاب-۳ را پایان کار توسعه موشکی ایران می‌دانستند، این پایان ماجرا نبود و جمهوری اسلامی از اینجا سعی کرد ضمن افزایش کیفیت موشک‌ها، توان موشکی را با حرکت به سوی موشک‌های سوخت جامد و تاکتیکی با قابلیت تحرک بالا و از همه مهم‌تر رسیدن به توان نقطه‌زنی ارتقا دهد.

فاتح ۱۱۰ و جهش موشکی
برنامه توسعه موشک‌های بالستیک تاکتیکی سوخت جامد با توسعه راکت‌های زلزال و نازعات و افزودن سامانه‌های هدایت و کنترل به این موشک‌ها آغاز شد و محصول آن موشکی سوخت جامد و تاکتیکی با برد ۳۰۰ کیلومتر شد که فاتح-۱۱۰ نام گرفت که مشتقات دیگری از آن چون موشک خلیج‌فارس برای هدف قرار دادن شناورهای نظامی دشمن نیز تولید شد. همچنین در مسیر توسعه موشک‌های سوخت جامد، درحالی‌که دستیابی به موشک سوخت جامد با برد بیشتر ازجمله اهداف ایران بود، پروژه‌ای بزرگ با نام «عاشورا» شکل گرفت؛ پروژه‌ای که پس از چند سال و تلاش دانشمندان موشکی، به نتیجه رسیده و محصولش، موشک سوخت جامد و دو مرحله‌ای به ‌نام «سجیل» است!
سجیل با برد ۲۰۰۰ کیلومتر به‌دلیل ویژگی‌های ذاتی موشک‌های سوخت جامد، این قابلیت را داشت که عملیات آماده‌سازی را در کمترین زمان ممکن طی نموده و به سمت هدف شلیک شود.از سوی دیگر در حوزه موشک‌های بالستیک سوخت جامد میان‌برد نیز، رسیدن به پلتفرم موفقی مانند موشک فاتح-۱۱۰ مسیر دستیابی به طیف متنوعی از موشک‌های بالستیک سوخت جامد تاکتیکی را هموار کرد؛ به گونه‌ای که بعدها و با توسعه این خانواده، موشک‌های فاتح-۳۱۳ و فاتح مبین با برد ۵۰۰ کیلومتر تولید شد. همچنین افزایش ابعاد موشک فاتح، سبب تولد موشک ذوالفقار با برد ۷۰۰ کیلومتر، ذوالفقار بصیر به ‌منظور هدف قرار دادن شناورهای دشمن در دریا و پس از آن موشک دزفول با برد ۱۰۰۰ کیلومتر شد که از موشک‌های ذوالفقار و فاتح-۳۱۳ در هدف قرار دادن تروریست‌های تکفیری در سوریه و همچنین پایگاه امریکایی عین‌الاسد نیز استفاده شد.

خرمشهر؛ مهلک‌ترین موشک ایرانی
روند توسعه موشک‌های سوخت مایع نیز پس از دستیابی به موشک شهاب متوقف نشد. «قیام» از جمله موشک‌های سوخت مایع بود؛ موشکی با برد ۸۰۰ کیلومتر که اخیرا به ۱۰۰۰ کیلومتر ارتقا یافته و از کلاهک‌های هدایت‌شونده تا پایان مسیر برخوردار است که به بهبود دقت و نقطه‌زنی آن کمک می‌کند. همچنین با تولد خانواده موشک‌های قدر شامل قدرS، قدرF و قدرH و البته موشک عماد، بالاخره موشک‌های خانواده شهاب بازنشسته شدند و اکنون موشک‌های خانواده قدر و همچنین «عماد» را می‌توان ستون فقرات توان موشکی در حوزه سوخت مایع برشمرد؛ چراکه بیشترین شلیک موشک طی سال‌های اخیر و در خلال رزمایش‌هایی که رسانه‌ای شده‌اند مربوط به این موشک‌ها بوده است. کنار قدر و قیام، یک سرباز دیگر هم در سال‌های گذشته به داشته‌های موشکی ایران اضافه شده که از آن با تعبیر «مهلک‌ترین موشک ایرانی» یاد می‌کنند؛ «خرمشهر»، موشک سوخت مایع با فناوری پیشرانش جدید با برد ۲۰۰۰ کیلومتر و وزن سرجنگی ۱۸۰۰ کیلوگرمی که می‌تواند به صورت همزمان یک یا چند سرجنگی را به سوی اهداف مختلف روانه کند.
از «شهید حاج‌قاسم» تا «زهیر»
طی سال‌های اخیر کیفی‌سازی قدرت موشکی کشورمان با رویکردهای نو و تازه‌ای در مجموعه نیروی هوافضای سپاه و سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع دنبال شده است که از جمله آنها می‌توان به تولید موشک بالستیک تاکتیکی سوخت جامد «شهید حاج قاسم» توسط وزارت دفاع با برد ۱۴۰۰ تا ۱۷۰۰ کیلومتر اشاره کرد. در مجموعه نیروی هوافضای سپاه نیز تمرکز به سمت استفاده از بدنه و موتورهای کامپوزیتی سوخت جامد رفته که نمونه‌های بارز آن موشک «زهیر»، موتورهای فضایی سلمان، رافع و… است. علاوه بر حوزه تحقیق و توسعه و ساخت، در حوزه عملیات موشکی نیز این روند کیفی‌سازی به وضوح قابل مشاهده است. حرکت به سمت گسترش شهرهای موشکی زیرزمینی و همچنین خلاقیت‌های عملیاتی چون به‌کارگیری سامانه‌هایی مثل رگبار موشکی یا مزرعه موشکی از جمله روندهای موثر در کیفی‌سازی قدرت موشکی در کشور است و جدیدترین دستاورد در راستای کیفی‌سازی قدرت موشکی جمهوری اسلامی نیز که در رزمایش اخیر سپاه عملیاتی شد، مانورپذیر کردن موشک‌های بالستیک برای خنثی‌سازی اثر سامانه‌های سپر دفاع موشکی دشمن و عبور موشک‌های ایرانی از این سد است. حال در شرایطی از جدیدترین موشک تولیدشده توسط نیروی هوافضای سپاه پاسداران رونمایی شده که به نظر نمی‌رسد این داستان به صفحه پایانی رسیده باشد و این‌طور که پیداست حکایت همچنان باقی است./اعتماد