گمانه‌زنی‌ها از نرخ ارز در پی مذاکرات وین و اثر ان بر بازارهای مالی ایران

نرخ دلار در روزهای گذشته به صورت ادامه‌دار در حال کاهش بوده و این کاهش نرخ، مردم و واسطه‌ها را به صف‌های فروش دلار کشانده است. دلیل ریزش قیمت دلار چیست و تا کجا ادامه خواهد داشت؟

دلار که نخستین روزهای کاری سال جدید را با قیمت‌ حدود ۲۵ هزار و ۲۰۰ تومان آغاز کرده بود، در در روزهای گذشته به‌صورت مستمر با کاهش قیمت روبه‌رو بوده و در پایان روز کاری یکشنبه ۲۹ فروردین ماه به ۲۳ هزار و ۹۰۰ تومان رسید. این کاهش قیمت موجب شده مردم و واسطه‌ها صف‌های خرید دلار را در مراکزی مانند خیابان فردوسی تهران تشکیل دهند تا با فروش دلارهای خود، زیان بیشتری را متحمل نشوند.

کارشناسان دلیل کاهش نرخ ارز در روزهای اخیر را تأثیر فضای مثبت دور جدید مذاکرات ایران و طرف‌های برجامی در وین برای احیای مجدد توافق هسته‌ای می‌دانند. رایزنی‌ هیأت‌های مذاکره‌کننده ایران و گروه ۱+۴ در وین در حال انجام است و بحث و گفت‌وگو درباره رفع تحریم‌ها و مسائل هسته‌ای ادامه دارد.

یوسف کاووسی کارشناس مسائل ارزی در گفت‌وگو با ایرناپلاس، فضای مثبت مذاکرات وین را عامل اصلی قرار گرفتن نرخ ارز در مسیر نزولی و تشکیل صف‌های دلار دانست و گفت: همیشه مسائل سیاسی مانند مذاکرات با اثر روانی خود تغییراتی را در بازار ارز به همراه داشته است.

وی افزود: به‌عنوان نمونه پس از انتخابات آمریکا و زمانی که مشخص شد ترامپ برنده این انتخابات نیست، کاهشی را در نرخ ارز تجربه کردیم. بحث بازگشت آمریکا به برجام نیز تأثیر مشابهی بر قیمت دلار گذاشت و در روزهای گذشته نیز مذاکرات به عاملی مؤثر در این بازار تبدیل شده است.

کاووسی درباره تأثیر مذاکرات وین بر نرخ ارز توضیح داد: این مذاکرات در روزهای گذشته بدون خروجی بود و بازار را تغییر نداد. با این حال پس از اعلام عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه ایران درباره شکل‌گیری یک تفاهم جدید، از روز شنبه، بازارها ریزش کردند و این موضوع نشان‌دهنده غلبه فضای روانی مذاکرات بر سیاست‌های بانک مرکزی است.

غلبه فضای روانی بر سیاست‌های بانک مرکزی
این کارشناس مسائل ارزی درباره تأثیر سیاست‌های ماه‌های اخیر بانک مرکزی در بازار ارز نیز گفت: بانک مرکزی در ماه‌های گذشته با توجه به اینکه صادرکنندگان علاقه‌ای به بازگرداندن منابع ارزی خود با نرخ‌هایی پایین‌تر از نرخ بازار نداشتند، برای تعادل‌بخشی به بازار ورود کرد تا بتواند به تقاضاهای موجود در سامانه نیما پاسخ دهد. هر چند تأثیر توافقی که ممکن است در روزها یا هفته‌های آینده شکل گیرد، از ورود بانک مرکزی به بازار، بیشتر است.

کاووسی ادامه داد: به‌عنوان نمونه قیمت جهانی در روزهای گذشته افزایشی بوده، اما قیمت طلا و سکه به‌دنبال کاهش قیمت دلار در داخل کشور، افت داشته است.

نرخ دلار پس از توافق چقدر می‌شود؟
این کارشناس مسائل ارزی، برای نرخ دلار در دو سناریوی خوشبینانه و بدبینانه متأثر از مذاکرات را ۲۰ هزار و ۲۵ هزار تومان پیش‌بینی کرد و توضیح داد: حتی اگر توافق انجام نشود، به‌دلایل زیادی از جمله وضعیت بازارهای داخلی و بورس، دلار از حد مشخصی پایین‌تر نمی‌آید.
کاووسی دلیل این موضوع را وضعیت شرکت‌های صادراتی در بورس تهران دانست و گفت: پیش از این شرکت‌های صادارت‌محور، دلار را با نرخ‌های ۲۶ و ۲۷هزار تومانی به کشور باز می‌گرداندند. بنابراین اگر دلار به نرخ‌های پایین‌تر از ۲۰ هزار تومان برسد، ارزش سهام این شرکت‌ها بیش از این ریزش خواهد کرد و به معضلی برای دولت تبدیل می‌شود.

وی با بیاناینکه برخی می‌خواهند بانک مرکزی ارزهای آزاد شده را به بازار وارد کند تا قیمت دلار به کمتر از ۲۰ هزار تومان برسد، گفت: بانک مرکزی در مقابل این فشارها اعلام کرد مابه‌ازای ریالی این منابع پیش از این وارد چرخه اقتصاد شده و اگر دوباره بخواهیم از آن‌ها در چرخه اقتصادی استفاده کنیم، با افزایش پایه پولی و تشدید تورم روبه‌رو خواهیم شد.

سرنوشت دلار در سناریوی بدبینانه عدم توافق
وی درباره سناریوی بدبینانه گفت: در بدترین حالت نیز اگر توافقی انجام نشود، دلار نرخ‌های بالاتر از ۲۵ هزار تومان را نخواهد دید؛ زیرا در شرایط فشار حداکثری نیز تنها برای یک یا دو روز، نرخ دلار بالای ۳۰ هزار تومان بود و در مجموع در محدوده ۳۰ هزار تومان قرار داشت. اکنون حتی اگر توافقی صورت نگیرد، از آنجایی که فشار حداکثری را پشت سر گذاشته‌ایم به‌نظر نمی‌رسد نرخ دلار به بیش از ۲۵ هزار تومان برسد.

این کارشناس مسائل ارزی درباره تشکیل صف‌های فروش دلار در روزهای گذشته گفت: برخی از افراد منتظر به‌ نتیجه رسیدن مذاکرات هستند و برخی دیگر با مشاهده روند نزولی دلار به‌صورت هیجانی در صف فروش ارز قرار گرفته‌اند. این رفتارهای هیجانی همواره موجب ضرر و زیان مردم می‌شود. منبعپپپپک ایرناپلاس-

اثر بازگشت احتمالی آمریکا به برجام بر بازارهای مالی ایران

دو تن از کارشناسان اقتصادی به بررسی وضعیت بازارهای ملک و ارز در صورت برگشت آمریکا به برجام پرداختند و گفتند: با برگشت آمریکا به برجام قیمت‌ها در بازارهای ارز و مسکن به ثبات می‌رسد.

به گزارش ایسنا، بهروز ملکی در نشست آنلاین “اثر بازگشت احتمالی آمریکا به برجام بر بازارهای مالی” درباره بازار مسکن گفت: حدود ۳۶ درصد هزینه‌های خانوار در زمینه مسکن صرف می‌شود و معادل ۷۰ درصد ثروت خانوار نیز در حوزه املاک وجود دارد که ۱۴ درصد اشتغال مستقیم هم در حوزه مسکن است.

وی با بیان اینکه سهم بخش خصوصی در سرمایه گذاری در مسکن معادل ۹۸ درصد و ارزش موجودی مسکن ۱۰ برابر نقدینگی کل کشور است، افزود: رشد نقدینگی در سال‌های اخیر شدت گرفته و در دو تا سه سال گذشته شاهد افزایش تقاضای سرمایه‌ای در بازار مسکن هستیم که افزایش نرخ ارز و تحولات بورس عامل آن بوده‌اند. همچنین، پیش بینی می‌شود که مسکن سهم بیشتری در هزینه‌های خانوار نسبت سال‌های اخیر را به خود اختصاص داده است.

نیاز سالانه ۸۰۰ هزار واحد مسکن در سال

این کارشناس بازار مسکن ادامه داد: کل نیاز مسکن در کشور سالانه معادل ۸۰۰ هزار واحد است. در صورت بازگشت آمریکا به برجام اگر بتوانیم به شرایط سال‌های ۱۳۹۴ یا ۱۳۹۵ برگردیم که خیلی خوشبینانه است، بازار مسکن با تقاضا روبرو می‌شود.

ملکی با بیان اینکه عمده تاثیر مسکن از دلار خواهد بود، گفت: سه سال پیاپی است که بازار مسکن به رشد قیمت خود ادامه می‌دهد. در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ قیمت مسکن به اشباع رسیده و به صورت غیر عادی رشد زیادی داشته است.

شرط موفقیت اخذ مالیات از خانه‌های خالی

وی تاکید کرد: باید منتظر دوره ثبات قیمت مسکن تا دو سال آینده باشیم که اگر توافق ایران و آمریکا محقق شود، می‌توان به این ثبات قیمت در مسکن امیدوار بود.

ملکی ادامه داد: عمده تعدیل قیمت در مسکن به صورت فرسایشی و زمانی است. موفقیت در اخذ مالیات از خانه‌های خالی به عملکرد سامانه املاک و اسکان بستگی دارد که خیلی به آن امیدوار نیستم.

ثبات در بازار ارز پس از بازگشت آمریکا به برجام

در ادامه این نشست، مجید شاکری درباره بازار ارز گفت: چشم انداز نرخ ارز به دسترسی بانک مرکزی به منابع ارزی خود بستگی دارد. در دوره اولیه برگشت آمریکا به برجام تقاضا در بازار زیاد می‌شود که نرخ دلار را کاهش می‌دهد اما این کاهش به ۱۵ هزار تومان نمی‌رسد.

وی افزود: بعد از گذر از دوران اولیه توافق، کاهش قیمت در بازار ارز صورت می‌گیرد اما ثبات بلند مدت در این کاهش به سیاست‌های اقتصادی کشور چون تغییرات سایر نرخ‌ها چون نرخ بهره اسمی بستگی دارد.

بازار به دلار ۱۵ هزار تومانی نزدیک شد

روند متغیرهای سیاسی موثر بر بازار نشان می دهد که دلار تا رسیدن به قیمت های زیر ۲۰ هزار تومان فاصله چندانی ندارد.

به گزارش تحریریه، قیمت دلار به آرامی در حال کاهش است و مهمترین متغیر اثرگذار بر قیمت ارز که در مقطع کنونی مذاکرات احیای برجام در وین است به گونه ای پیش می رود که ایران کلیه شرایط آمریکا را پذیرفته و به قراردادی جدید تن می دهد.

دولت دو بازار بورس و ارز را به مذاکرات گره زده و به محض امضای توافق جدید و آزاد شدن باقی منابع مسدود شده ایران در کشورهای مختلف ریزش قیمت ها تشدید خواهد شد.

قیمت انتظاری برای دلار آمریکا که مهمترین ارز خارجی مورد استفاده در ایران به شمار می رود در بدترین سناریو هم زیر ۲۰ هزار تومان است و در سناریوهای خوش بینانه به حدود ۱۵ هزار تومان خواهد رسید.

این رقم غیرمنطقی بار سنگینی بر دوش دولت بعد است زیرا نمی تواند در همان سال نخست به ارز دست بزند و آنرا افزایش دهد و در تمام سالهای دور اول ریاست جمهوری رئیس جمهور آینده، شمشیر داموکلس حفظ سرکوب ارزی را بالای سر خود احساس خواهد کرد که معنایی جز رانتی شدن ریال و کاهش مزیت های تولید و توان رقابت محصولات تولید داخل ندارد.

افزایش امکان توافق در وین تا رسیدن به توافق نهایی باعث حفظ روند کاهشی در بازار ارز می شود و آزادسازی منابع مسدود شده ایران به ریزش دلار و آغاز بازی اقتصادی سیاسی دولت برای انتخابات می انجامد که با تبلیغات سنگین نشر داده خواهد شد.

ترجیع بند این بازی انتخاباتی و تبلیغاتی این است که وضعیت اقتصادی نه به دلیل مدیریت فاجعه بار مدیران فرتوت؛ که به دلیل خروج ترامپ از برجام روی داده است. و اما بر سر سفره کارگران ایرانی؛ کاهش قیمت دلار یعنی بیکار شدن بخش بیشتری از کارگران و افزایش فقر ناشی از بالا رفتن نرخ بیکاری.

تا زمان سقوط قیمت دلار زمان زیادی باقی نمانده است.