به سوی رسانه ملی و تریبون مردم؟

پیمان جبلی پس از انتصاب به ریاست صداوسیما گفت: این رسانه باید مصداق واقعی رسانه مردمی باشد
«این نکته مسلم به نظر می‌رسد که صداوسیما نیازمند تغییر و تحول در عرصه مدیریتی است.» این جمله‌ای است که ابتدای همین هفته‌ای که حالا به روزهای پایانی‌اش رسیده‌ایم، به عنوان سطر پایانی یادداشتی کوتاه از جواد نیک‌بین، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس یازدهم و با تیتر «صداوسیما؛ نیازمند تحول» در «اعتماد» به چاپ رسید. زمانی که اگرچه رایزنی‌ها و کمپین‌هایی از جانب بعضی چهره‌های منتسب به جریان اصولگرا و برخی طیف‌های خاص جناح راست در این رابطه آغاز شده و متعاقبا طیفی از رسانه‌های مکتوب و برخط نزدیک به این جریان سیاسی، عمدتا در مقام بررسی گزینه‌ها و سنجش اقبال گزینه‌های احتمالی نسبت ‌به یکدیگر و البته بعضا فراتر از این دست گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای، از احتمال تغییر صاحب قدرتمندترین کرسی ساختمان شیشه‌ای جام‌جم گفته و از «پیمان جبلی» به عنوان جانشین عبدالعلی علی‌عسگری نام می‌بردند، اما سند و مدرکی رسمی دال بر صحت این گزاره در دست نبود. جالب آنکه در شرایطی این بحث‌ها از حدود یکی، دو هفته پیش از سوی طیفی خاص از رسانه‌های اصولگرا دنبال می‌شد و حتی یک نشریه هفتگی در شماره جدید خود که شنبه همین هفته روی پیشخوان دکه‌های روزنامه‌فروشی‌ها قرار گرفت، از «قطعی شدن» انتصاب جبلی نوشته بود که پیگیری‌های «اعتماد» از چند عضو کمیسیون فرهنگی مجلس یکدست اصولگرای یازدهم در رابطه با راستی‌آزمایی ادعای این رسانه‌ها بی‌نتیجه ماند. زمانی که علاوه بر جواد نیک‌بین که به‌رغم تاکید بر لزوم تغییر رییس سازمان صداوسیما و انتقاد نسبت ‌به عملکرد ریاست پیشین این سازمان نسبت به امکان این تغییر در آینده نزدیک ابراز بی‌اطلاعی می‌کرد، امیرحسین بانکی‌پور‌فرد، دیگر عضو کمیسیون فرهنگی مجلس نیز نسبت ‌به این تغییر و تحولات ابراز بی‌اطلاعی کرده و به «اعتماد» گفته بود که دست‌کم در کمیسیون فرهنگی مجلس صحبتی در این رابطه مطرح نشده است. نکته‌ای که یک روز بعد و در ادامه پیگیری‌های خبرنگار ما، از سوی غلامرضا منتظری، نایب‌رییس کمیسیون فرهنگی مجلس نیز تایید شد. با این همه اما چنانکه اشاره شد هفته‌نامه «۹ دی» به مدیریت حمید رسایی نماینده پیشین مجلس و عضو مستعفی جبهه پایداری، یکی از تیترهای اصلی شماره جدید خود را به این موضوع اختصاص داد و در نخستین روز هفته خبر داد: «انتصاب جبلی قطعی شد».

رییس جدید صداوسیما کیست؟
فارغ از تمامی این حواشی اما آنچه مسلم است، این است که حالا پیمان جبلی به ریاست سازمان صداوسیما رسیده و از این پس اوست که هدایت این بزرگ‌ترین رسانه مملکت را برعهده خواهد داشت. چهره‌ای که البته بیش و پیش از بحث و ویژگی به عنوان یکی از مدیران ارشد صداوسیما شناخته می‌شود و بیشترین دوران فعالیتش را نیز در همین سازمان سپری کرده اما به ‌واسطه چند سال سابقه سفارت در سال‌های پایانی دولت دوم احمدی‌نژاد و البته چند سال همکاری با دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی در دوران دبیری سعید جلیلی به عنوان چهره‌ای آشنا با مسائل سیاست بین‌الملل و دیپلماسی نیز شناخته می‌شود. در این میان البته این نکته نیز حایز اهمیت است که او زمانی که سعید جلیلی را در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی همراهی می‌کرد، معاونت رسانه‌ای این نهاد را برعهده داشت و البته از آن ‌سو بخش قابل‌ توجهی از سال‌های حضورش در سازمان صداوسیما را نیز در بخش‌های برون‌مرزی این سازمان فعالیت کرده است. سال‌هایی که او مدیریت دفتر شبکه العالم را در بیروت برعهده داشت و مهم‌تر از آن، این بازه زمانی ۵ ساله اخیر که علی‌عسکری رییس سازمان صداوسیما بود و او معاون برون‌مرزی سازمان صداوسیما. حال اگر به این مسوولیت‌ها و عناوین مدیریتی، چند سمت و منصب دیگر همچون معاونت خبر یا همان معاونت سیاسی سازمان صداوسیما، دبیر اخبار خارجی بخش شامگاهی رادیو، دبیر اخبار خارجی و داخلی تلویزیون، سردبیر اخبار سراسری شبکه دوم سیما و مدیرکلی اخبار داخلی واحد مرکزی خبر را اضافه کنیم، می‌توان گفت که به اغلب سمت‌هایی که پیمان جبلی برعهده داشته، اشاره کرده‌ایم و دست‌کم نکته مهمی را در بحث از کارنامه و رزومه کاری او از قلم نینداخته‌ایم. مدیری که به‌ لحاظ خط و ربط جناحی و گرایش سیاسی به جریان پایداری نزدیک است و سعید جلیلی و از قضا همچون جلیلی که به عنوان یکی از شاخص‌ترین چهره‌های سیاسی برآمده از دانشگاه امام صادق شناخته می‌شود، دانش‌آموخته این دانشگاه است. جبلی که در مقطع کارشناسی‌ارشد، در رشته معارف اسلامی و تبلیغ دانشگاه امام صادق تحصیل کرده، اواخر دولت اصلاحات، مدرک دکترایش را از همین دانشگاه و در رشته فرهنگ و ارتباطات دریافت کرد و هم‌اکنون عضو هیات علمی دانشگاه صداوسیمای جمهوری اسلامی است.
راهبرد رییس جدید، مردمی کردن رسانه ملی
پیمان جبلی که درست یک هفته پیش، در نشست روز پنجشنبه گذشته جمعی از فعالان جبهه فرهنگی انقلاب، نقش صداوسیما را به عنوان بزرگ‌ترین دستگاه فرهنگی کشور، در «جهت‌دهی فضای فکری جامعه» غیرقابل انکار خوانده و مهم‌ترین چالش را در این راستا در «تناسب برونداد صداوسیما با ظرفیت‌های وسیع و عمیق فرهنگ و انقلاب» عنوان کرده بود، روز گذشته در نخستین اظهارنظر پس از اعلام خبر انتصابش به عنوان رییس جدید سازمان صداوسیما از وظیفه این رسانه به عنوان تریبون مردم سخن گفته است. او که تاکید کرده «صداوسیما به عنوان مصداق واقعی رسانه مردمی، رسانه کسانی خواهد بود که صدای‌شان به جایی نمی‌رسد»، همچنین بر لزوم جذب نخبگان جوان در حوزه‌های مختلف رسانه‌ای تاکید کرد و گفته است: «تمام ظرفیت‌های ملی باید مورد استفاده قرار بگیرد؛ به ویژه ظرفیت‌های نخبگان جوان در برنامه تحولی دوره جدید صداوسیما نقش محوری خواهند داشت.» رییس جدید صداوسیما در این اظهارات همچنین گفته که این سازمان همواره به عنوان بزرگ‌ترین کنشگر اجتماعی در جامعه ایران مطرح بوده و بر این اساس تاکید کرده است: «اقتضای این جایگاه بسیار مهم کنشگری اجتماعی این است که صداوسیما گفتمان‌ساز و هم‌افزا باشد.»
جبلی همچنین با بیان اینکه «رسانه ملی امانت مردم و متعلق به آنها و منادی و مجری بازگشت به مردم است»، ملت را «صاحبان اصلی رسانه» خوانده و گفته است: «صداوسیما باید مصداق واقعی رسانه مردمی باشد؛ رسانه صدای کسانی باشد که صدای‌شان به جایی نمی‌رسد.» به گفته او، «این رسانه، باید منعکس‌کننده مطالبات، خواسته‌ها و دغدغه‌های توده مردم باشد و نباید منعکس‌کننده نظرات و منویات یک طبقه خاص، آن‌ هم طبقه خاصی باشد که جدای از مردم است.» رییس جدید سازمان صداوسیما همچنین بر لزوم توجه به مخاطبانی فراتر از مرز مخاطبان ایرانی تاکید کرده و در خصوص اقدامات بعدی سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی در تقویت رسانه‌های برون‌مرزی، این مساله را از جمله سرفصل‌های اصلی اقدامات این سازمان خوانده و گفته است: «نگاه بین‌المللی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران یک نگاه نمایشی نیست، ظرفیت‌ها و قابلیت‌های جمهوری اسلامی ایران، ظرفیت‌های جهانی است.»

صداوسیمای فردا
ابتدای این گزارش به نقل از یک نماینده عضو کمیسیون فرهنگی مجلس یکدست اصولگرای یازدهم از لزوم تحول در سازمان صداوسیما گفتیم. نکته‌ای که دست‌کم در نخستین اظهارات رییس جدید سازمان صداوسیما نیز به ‌روشنی قابل ردیابی است. تحولی که البته سال‌هاست بسیاری از کنشگران و تحلیلگران و ناظران سیاسی و مدنی از لزوم آن می‌گویند و تاکید دارند که رسانه‌ای که داعیه ملی بودن دارد، باید به ‌راستی تریبونی برای همه ملت ایران باشد که صدای تمامی سلایق و نگاه‌های متنوع ایرانیان را به همه مخابره ‌کند؛ ویژگی کلیدی و بسیار مهمی که البته تا به امروز به باور بسیاری از ناظران شاید در گفته‌های مدیران صداوسیما مورد تاکید قرار داشته اما کمتر شاهد آن بودیم که در عمل نیز رنگ واقعیت به خود بگیرد. با این همه اکنون برای اظهارنظر در رابطه با آنکه در ادامه و تحت ریاست چهره‌ای چون جبلی بر این ساختمان شیشه‌ای چه مسیری طی خواهد شد، زود است و باید منتظر بمانیم تا در آینده روشن شود، آن‌طور که رییس جدید سازمان صداوسیما در نخستین اظهارات خود مورد تاکید قرار داده، در ادامه مسیر شاهد تحولی اساسی و قابل‌ توجه در این راستا خواهیم بود یا در کماکان بر همان پاشنه سابق خواهد چرخید./اعتماد