برجام در خانِ هفتم؛ چه اتفاقی رخ خواهد داد؟

نشانه‌ها موید این است که گشایش‌هایی در مذاکرات صورت گرفته و می‌توان گفت مسیری که در حال طی شدن است که می‌تواند انتهای آن به احیای برجام ختم شود، از سوی دیگر باید به این نکته اشاره کرد که ایران و آمریکا با توجه به شرایطی که در آن قرار دارند راهی به جز توافق ندارند. آمریکا در حال حاضر با مشکلات زیادی روبرو است و تحت همین مشکلات محبوبیت جو بایدن رئیس‌جمهور این کشور به پایین‌ترین حد خود یعنی حدود ۳۲ درصد رسیده که این موضوع به نوعی برای بایدن یک امتیاز منفی حساب می‌شود.

اخبار منتشرشده در ۴۸ساعت گذشته حکایت از آن دارد که مذاکرات هسته‌ای وین به مراحل نهایی خود رسیده است. پس از آنکه جمعه شب، دیپلمات‌ها از وقفه در مذاکرات با هدف «بازگشت به پایتخت‌ها و دریافت دستورالعمل از مقامات سیاسی» خبر دادند.

برجام در خانِ هفتم؛ چه اتفاقی رخ خواهد داد؟تمامی نشانه‌ها حاکی از احیای برجام است
علی بیگدلی کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه تمامی نشانه‌ها حاکی است از آن است که احتمال شکل‌گیری توافق در گفتگو‌های وین بالا است، اظهار داشت: سفر وزیر امور خارجه قطر به تهران و همچنین امیر این کشور به آمریکا از یک طرف و مواضعی که لودریان وزیر امور خارجه فرانسه گرفته و ابراز رضایت از مذاکرات کرده، با توجه به اینکه وی همواره مواضع سختی علیه برجام می‌گرفت و همچنین اظهارات رابرت مالی و انریکه مورا از طرف دیگر، همگی حاکی از آن است که مذاکرات به نقطه‌ای رسیده که دو طرف برای مشورت‌های سیاسی به پایتخت‌ها بازگشته‌اند.

وی افزود: بنابراین نشانه‌ها موید این است که گشایش‌هایی در مذاکرات صورت گرفته و می‌توان گفت مسیری که در حال طی شدن است که می‌تواند انتهای آن به احیای برجام ختم شود، از سوی دیگر باید به این نکته اشاره کرد که ایران و آمریکا با توجه به شرایطی که در آن قرار دارند راهی به جز توافق ندارند. آمریکا در حال حاضر با مشکلات زیادی روبرو است و تحت همین مشکلات محبوبیت جو بایدن رئیس‌جمهور این کشور به پایین‌ترین حد خود یعنی حدود ۳۲ درصد رسیده که این موضوع به نوعی برای بایدن یک امتیاز منفی حساب می‌شود.

بیگدلی گفت: برای دموکرات‌ها نیز که کمتر از یک سال دیگر باید در انتخابات میان دوره‌ای کنگره شرکت کنند این موضوع به نوعی در حکم به صدا درآمدن زنگ خطر است، بنابراین آن‌ها به دنبال آن هستند که از برجام یک برگ برنده برای خود دست و پا کنند. از طرف دیگر کشورمان با توجه به مشکلات اقتصادی که طی دو سال اخیر به وجود آمده، ایران با وضعیت بسیار دشوار روبرو شده، بنابراین برای سروسامان دادن به وضعیت اقتصادی راهی به جزء رفع تحریم‌ها باقی نمانده است.

این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که چه نوع توافقی بین دو طرف امضا خواهد شد، پاسخ داد: با توجه به اینکه دو طرف توافق موقت را رد کردند، باید به یک توافق جامع برسند که این موضوع مسیر را بسیار سخت می‌کند، زیرا اگر قرار باشد ایران به توافقات ۲۰۱۵ پایبند باشد، باید سطح غنی سازی را از ۶۰ و ۲۰ درصد به ۳.۶۷ درصد کاهش دهد و سانتریفیوژ‌های آی آر ۶ که در سایت کرج وجود دارد را کنار بگذارد، زیرا در برجام ایران مجاز به استفاده از سانتریفیوژ‌های آی آر ۱ است.

وی اضافه کرد: همچنین آمریکا اعلام کرده ایران باید تمام تاسیسات هسته‌ای خود را از کشور خارج کند و کارشناسان آژانس نیز به مانند گذشته نظارت‌های سفت و سخت خود را داشته باشند، این در حالیست با توجه به هزینه‌های ایران برای افزایش سطح غنی‌سازی و توسعه برنامه‌های هسته‌ای، این مسائل نیاز به گرفتن تصمیمات سخت دارد، از سوی مقابل آمریکا نیز باشد متعهد شود، تمام تحریم‌های ذیل برجام را لغو کند و به وضع سال ۲۰۱۵ بازگردد، بنابراین دو طرف باید از لحاظ سیاسی تصمیمات بسیار سخت بگیرند.

برجام در خانِ هفتم؛ چه اتفاقی رخ خواهد داد؟شانس توافق کم است
فریدون مجلسی کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه در حال حاضر با توجه به شرایطی که وجود دارد، بنده نسبت به احیای برجام خوشبین نیستم، گفت: نزدیک به دو دهه است که از آغاز مذاکرات هسته‌ای بین ایران و غرب می‌گذرد، اما این مذاکرات به نوعی به صورت فرسایشی طی همه این سال‌ها ادامه پیدا کرده و با وجودی که در سال ۲۰۱۵ نیز برجام امضا شد، اما بعد از آن مشاهده کردیم که با خروج ترامپ از توافق هسته‌ای همه چیز به نقطه صفر بازگشت.

وی افزود: در این یک سالی که از روی کار آمدن بایدن نیز می‌گذرد، مذاکرات چه در دولت روحانی و چه در دولت رئیسی ادامه پیدا کرده، اما هربار که گفتگو‌ها به یک نقطه حساس و تعیین کننده‌ای رسیده یک اتفاق باعث شده که همه چیز از بین رود و دو طرف به نقطه شروع بازگردند، به اعتقاد بنده هرچند که نشانه‌ها می‌تواند حاکی از رسیدن طرفین به توافق باشد، اما به احتمال زیاد دوباره در دقیقه ۹۰ یک اتفاق غیر منتظره باعث می‌شود که ورق به یکباره برگردد.

این کارشناس مسائل بین الملل اضافه کرد: به اعتقاد بنده مذاکرات همچنان به صورت فرسایشی و بدون نتیجه خاصی ادامه پیدا خواهد کرد، زیرا دو طرف با توجه به اختلافات عمیقی که دارند نمی‌توانند بر سر یک متن مشترک به تفاهم برسند./فرارو