آرمان امروز-سرویس دیپلماسی: در غیاب جایگزین های بهتر، مینی توافق فرصتی برای دولت بایدن است تا از تشدید بحران با ایران جلوگیری کند و همزمان تلاش عربستان برای افزایش قیمت نفت را خنثی کند.

گروهی از ناظران بر این باورند که ماحصل چنین تلاش هایی اندک اما مثبت بوده است. گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که اوایل سپتامبر قبل از نشست شورای حکام منتشر شد، نشان داد که تهران تولید اورانیوم ۶۰ درصد غنی‌ شده‌اش را کاهش داده است.

ایران همچنین سرعت نصب سانتریفیوژهای پیشرفته را کم کرده است. این در حالی است که ایالات متحده در آستانه زمستان اجرای تحریم‌ها با هدف کاهش صادرات نفت ایران را نادیده گرفته و این امکان را به وجود آورده که با محدود شدن بازار، حجم  عرضه افزایش یابد.

براساس گزارش ها صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران در ماه اوت به طور متوسط ۱.۹ میلیون بشکه در روز بوده که نسبت به ۱.۵ میلیون بشکه در ماه می و میانگین کل، کمتر از ۱ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۲ افزایش داشته است.

ماه ژوئن عربستان اعلام کرد که از جولای به میزان یک میلیون بشکه در روز کاهش تولید خواهد داشت، فعل و انفعال های غافلگیرکننده اوپک پلاس بالاخص ریاض بازار و قیمت ها را به شدت تحت فشار قرار داد.

بهای نفت خام بیش از ۲۵ درصد افزایش یافته و برنت بالاتر از ۹۴ دلار است و پیش بینی خود اوپک نشان می دهد کسری عرضه بزرگ ۳.۳ میلیون بشکه در روز برای سه ماهه چهارم سال ۲۰۲۳.

تمامی این رخدادها در حالی است که دولت بایدن به دنبال توافق چند وجهی برای عادی سازی روابط ریاض و تل آویو است؛ گزاره ای که می تواند روابط آمریکا و عربستان نیز بهبود بخشد.

ناظران براین باورند به واسطه نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری در ایالات متحده، دولت بایدن جهت اتخاذ سیاست سخت گیرانه تر علیه ایران، در شرایط دشواری قرار گرفته است.

دولت بایدن درگیر رایزنی های غیرمستقیم با ایران است هرچند هیچ توافقی میان طرفین حاصل نشده. ناظران می گویند توافق رسمی عامدانه حاصل نمی شود چرا که دولت بایدن ناچار است که متن آن را در اختیار کنگره قرار دهد تا براساس قانون اینارا بازنگری شود، رخدادی که برای بایدن به واسطه مخالفت‌ها پرهزینه خواهد بود.

در این میان گروهی دیگر مدعی اند آنچه روی آن توافق شده در قیاس با توافق پیشین(برجام) بسیار محدود است. تلاش‌ میانجی‌ها، بازیگرانی چون قطر و عمان، برای تقویت این توافق ادامه دارد. با این حال، بعید است که پیش از انتخابات نوامبر ۲۰۲۴ آمریکا شاهد توافق رسمی باشیم. تلاش های شایعه شده برای مهندسی رایزنی های غیرمستقیم ایالات متحده و ایران در طول نشست های مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک ظاهرا ناموفق بوده است.

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران اخیرا به احتمال آغاز دوباره مذاکرات با میانجیگری اروپا با آمریکا اشاره کرد.

با این همه گروهی مدعی اند تحقق چنین گزاره ای بعید است. ایالات متحده مدعی است که پنجره بازگشت به برجام بسته شده و با نزدیک شدن به پایان دوره اول ریاست جمهوری جو بایدن، درخواست های ایران برای دریافت «ضمانت» قابل اجرا نیست.

اگر بایدن بار دیگر در انتخابات پیروز شود، ممکن است جایی برای بحث در باب در توافق جامع وجود داشته باشد. احتمالا رئیس جمهوری آمریکا برای دور دوم، نگرانی های تهران در باب لغو مجدد توافق از جانب واشنگتن را کاهش خواهد داد.