اظهارات آقای یزدی الزام شرعی و قانونی ندارد/کاش آقای یزدی با توجه به جایگاه‌شان دقت بیش‌تری فرموده و با سعه صدر نگاه کنند/گسترش دامن حلال و حرام جایگاه روحانیت را متزلزل می‌کند/باید ببینیم چرا با ریزش شدید حضور مردم در نماز جمعه مواجهیم

آرمان شرق -عبدالرضا کنی:روز گذشته آیت الله یزدی، عضو شورای نگهبان گفت: «خانم‌ها نقش و جایگاه بسیار عظیمی در اسلام دارند و حق بزرگی بر انسان دارند ولی همین خانم ها هم می توانند با برخی کیدها روی روند قضایی تاثیرگذار باشند؛ حقوق‌دانان نباید زنان را در محل کارشان به تنهایی راه دهید تا بتوانید این روابط را کنترل کنید.» سخنانی که از سر دلسوزی و البته با نگرش های سنتی بیان شده است. نگرش هایی که در ابتدای انقلاب هم در قالب تفکیک سازی میان دختران و پسران دانشجو و یا در قالب های اینچنینی بیان می شد و البته که با دیدگاه مترقی امام راحل و خوانش ایشان نسبت به انطباق شرع مبین و احکام اسلامی با مقتضیات زمانه و اداره جامعه اسلامی تفاوت فاحشی داشت و از اساس رمز ماندگاری و جذابیت نظام جمهوری اسلامی به عنوان یگانه سیستم حکومت داری شاکله گرفته از مذهب شیعه و آئین اسلامی همین خوانش روزآمد حضرت امام (ره) و شاگردان ایشان از فقه پویا و در برگیرنده مسائل روز بود. حال البته نشانه هایی از  رواج خوانش های قدیمی و غیر روزآمد به فقه و احکام اسلامی در میان برخی از سیاسیون و نحله های مختلف دیده می شود، به بهانه اظهارات آیت الله یزدی آرمان شرق  در گفت‌و‌گو با دکتر نعمت احمدی به این اظهارات و تفکرات پس زمینه آن پرداخته که در ادامه می خوانید.

آیت الله یزدی در جمع طلاب حقوقدان سراسر کشور گفته اند که حقوق دانان نباید زنان رادر محل کارشان به تنهایی راه دهند تا بتوانند این روابط را کنترل کنند ،چنین ادبیاتی چه نکات مثبت و منفی دارد ؟

این یک توصیه شخصی است ،توصیه آقای یزدی توصیه مشفقانه پدرانه است ولی مبنای اجرایی ندارد و نمی توانیم آن را بعنوان یک دستوالعملی برای همه تلقی کنیم . ما در قانون مجازات اسلامی یک محدودیت هایی در فصل هجدهم ذیل مواد ۶۳۷به بعد داریم ،بغیر از آن نداریم که بیاییم اینها را بعنوان تکلیف قانونی داشته باشیم . باور من بر این است که آقای یزدی خواسته اند یک پند اخلاقی دهند و گر نه این نه الزام شرعی دارد و نه الزام قانونی .

به نظر شمااین صحبت ها منجر به واکنش های منفی و سوء استفاده و تبلیغات منفی در خصوص نظام اسلامی و رویکردهای اجتماعی آن نمی شود؟

ما یک مطالبی داریم تحت عنوان موازین اسلامی ،موازین اسلامی آن بخش از نظریات فقهی مجتهدین است که بعضی های شان شاز است و خوب خیلی محدودیت قائل می شوند، بعضی هایشان نه به آن کیفیت نیست . به هر حال دنیا هم به قانون ما نگاه می کند و نه به نظریات افراد ،البته باید این را در نظر داشته باشیم، جایگاه آقای یزدی جایگاه بالایی است .ایشان بعنوان عضوی از فقهای شورای نگهبان فرق می کند کاش یک سعه صدر بیشتری داشته باشند و با آن سعه صدر نگاه شان را فرا فکر شخصی کنند .ایشان تنها به عنوان آقای یزدی صحبت نمی کنند بلکه ایشان بعنوان دبیر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و  بعد از آن هم بعنوان یکی از اعضا و فقهای شورای نگهبان و کسی که ده سال رئیس قوه قضاییه بوده نگاه میکنند .به باور من ایشان اتفاقا باید بیشتر دقت کنند در فرمایشاتی که می فرمایند ودر دستورالعمل های اخلاقی که می دهند، باید ببینند اگر بعنوان یک شخصی باشد که تاثیری ندارد و کسی که توجهی به صحبت هایش نمی کند اگر به آن صورت بود مثل هر عالم و فرد دیگر صحبتی می کرد عیب نداشت، ولی ایشان که ده سال رئیس قوه قضاییه هم بوده اند کاش دقت بیشتری را بکنند .

ما نشانه هایی دادیم که برخی افراد که حتی در قدرت هم هستند خوانش های عجیب و متحجرانه ای ارائه می دهند که با آنچه امام (ره) فرمودند و دیدگاه های ایشان و فقه پویا همخوانی ندارد .امام نسخه ای از اسلام  ارائه دادند که در هزاره سوم می تواند مشکل گشا بوده و جذابیت دارد و آیا سخنان دیگرگونه و سخت نگرانه، باعث دلسردی جوانان و ایجاد دافعه نمی‌شود؟

متاسفانه ظرف ۴۰ سال گذشته همین تند روی ها باعث شده که جایگاه روحانیت تا اندازه ای بین مردم  آن حرمتی که در سابق داشته و تاثیری که در سابق داشت را نداشته باشد . در گذشته حرف یک مجتهد مثلا صحبت و کلام روحانی محل مان انقدر برای ما حرمت داشت که کافی بود  ایشان یک صحبت عادی کند، خوب مردم بیشترین تاثیر را از او می پذیرفتند .الان اگر کسی بیاید صحبت هایی بشود و این صحبت ها سخت باشد، قابلیت جمع را نداشته باشد؛ مثلا برگردد به یک حقوق دان بگوید شما اجازه ندهید خانمی به داخل دفتر شما بیاید ،خوب من وکیل دادگستری چطوری می توانم محدود کنم و بگویم خانمی به دفتر من نیاید؟  من استاد دانشگاه که دانشجوی دختر هم دارم وقتی به اتاقم آمده ام چطوری می توانم بگویم که می خواهم از فرمایشات آقای یزدی استفاده کنم و خانمی به اتاقم نیاید ؟ در عمل نمی توانیم اینها را پیاده کنیم و مشکل است ،من یادم هست یک زمانی در همین دانشگاه آزاد راهروی دختران و راهروی پسران را جدا کرده بودند ،آبخوری دختران را از پسران جدا کرده بودند و این نتیجه معکوس داد و نتیجه مثبتی به بار نیاورد .یعنی  ما با یک مرز بندی که شارع هم آن را تایید نکرده و آن را در نظر نگرفته و شارع هم به آن توجه نکرده و جزءماهیات نیست ،ببینید حلال محمد حلال الی یوم القیامه و حرام محمد هم حرام الی یوم القیامه است و کسی نمی تواند حلال و حرام اسلام را تغییر دهد . دامن حلال و حرام اسلامی را ما گسترش وسیع دهیم؛ باعث می شود قابلیت اجرا و اعمال نداشته باشد و این عدم قابلیت اجرا و اعمالش جایگاه آن روحانیت و جایگاه آن روحانی که آن سرمنشا را گذاشته متزلزل می کند .وقتی جایگاه او متزلزل شود این فرمایشاتی که فی الواقع امر به معروفی و نهی از منکر آن  لازم است و گفته شود، دیگر کسی به آن نیز توجه نمی کند .می خواهم ببینیم شارع یا قانون گذار ما تا کجا پیش رفته ، در تبصره ذیل ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی قانونی که خود آقای یزدی ده سال رئیس قوه قضائیه اش بوده می گوید زنانی که بدون حجاب شرعی در معابر و انظار عمومی ظاهر شوند به حبس از ده روز تا دو ماه و یا از۷۰ هزار ریال تا ۵۰۰ هزار ریال جزای نقدی محکوم می شوند .خود قانون گذار گفته اگر در انظار عمومی حجاب شرعی نداشته باشند ۷ تومان تا ۵۰ هزار تومان جریمه نقدی می کنند .حالا ما بیاییم  فراتر از قوانین بگوییم و افراد را راه ندهیم به دفاتر حقوقی و  ۵۰ درصد از جامعه را کنار بگذاریم و بجای اینکه آن کرامت انسانی که دو طرف داشته باشند، ما از آن کرامت انسانی خارج شویم و بیاییم به دیده یک موضوعی که می شود به گونه ای دیگر برخورد کرد، برخورد کنیم، باعث شویم که آن قداست کلام و آن استحکام کلام روحانیت از بین برود! .ما یک زمانی در نماز جمعه هایی که برگزار می شد تا چهارراه ولیعصر (محل دفتر وکالت بنده) صف های نماز جمعه به هم پیوسته می شد، خوب نوع صحبت های متفاوت صحبت آقای یزدی صورت می گرفت (ایشان هم ده سال امام جمعه موقت تهران بودند )و در نماز جمعه می گفتند عصبانی می شد و می گفت به من می گویند عصبانی نشو، نباید عصبانی شوی (خوب ما احادیثی و صحبت هایی داریم که در عصبانیت نباید اصلا اقدام به نماز خواندن بصورت حتی پیش نماز کرد) خوب ایشان می آمد؛ توی نماز جمعه این حرف ها را می گفت. در طول این سال ها با این نوع سخنان، ما شاهد بودیم که کم کم محدود شد به دانشگاه تهران و دانشگاه تهران الان محدود شده به زمین چمن دانشگاه تهران و این چمن دانشگاه تهران یک زمین صد متر در صد متراست یعنی ده هزار متراست ،ما باید بیاییم ببینیم چرا و چگونه شد که آن جمعیت میلیونی که می آمدند نماز جمعه را می خواندند و به سخنان ائمه جمعه گوش می دادند، تبدیل شده به یک نمازجمعه ای که در زمین چمن دانشگاه شکل می گیرد. کاش ادبیات بهتری داشتیم . همین زبان را ایت الله طالقانی در اول انقلاب داشت ،آیت الله منتظری در اول انقلاب داشت و دانشگاه تهران حدود اربعه وسیع بالای صد هزار دویست هزار نفری الان تبدیل شده به این جمعیت کم و باید فکری کنیم چرا به این صورت شده است.