ما گریزی از تصویب CFT نخواهیم داشت/در نهایت مسئولان نظام بر مبنای تمایلات اقلیت حرکت نخواهند کرد/ نمی‌توانیم چک سفید امضا به غربی‌ها بدهیم/در کمک به دوستان منطقه‌ای نباید کاسه داغ تر از آش شویم!

آرمان شرق– شایان مظاهری: شاید همانگونه که انتظار می رفت، شورای نگهبان بالاخره حرف آخر خود را زد و با ۲۰ ایراد مصوبه مجلس درباره لایحه CFT را رد کرد. از کم و کیف این ایرادات هنوز اطلاعی نداریم و مشخص نیست چه نکاتی از سوی اعضای شورای نگهبان محل ایراد بوده اما یک نکته قطعی است و آن اینکه حرف آخر شورای نگهبان حرف آخر و سرنوشت نهایی لوایح چهارگانه اف ای تی اف نیست. در نهایت طبق چارچوب های قانونی و با اصرار نمایندگان بر نظر خود این لوایح به مجمع تشخیص خواهد رفت اما فراتر از این فرآیندهای قانونی آنچه که واضح و مبرهن است، لزوم پیوستن ایران به گروه اقدام مالی مشترک برای ارتباط مالی با جهان پیرامونی و جلوگیری از خود تحریمی است در حالیکه همین امروز ترامپ تحریم های تازه را اعمال می کند و ما به اندازه کافی چالش و دردسر داریم و نباید گل به خودی هم در این مسیر بزنیم. هر چه هست عده ای که می توان گفت به ضرس قاطع در جامعه در اقلیت هستند، با هر گونه تعامل با جهان پیرامونی موضع دارند و عده ای نیز از شفافیت خوششان نمی آید اما با لحاظ منافع ملی چاره ای جز پذیرش هوشمندانه آنچه که منجر به اعتماد افزایی در سطح بیرونی و شفافیت در داخل می شود، نداریم. آرمان شرق در گفت و گویی با دکتر احمد شیرزاد نماینده سابق مجلس و فعال سیاسی اصلاح طلب به این موضوعات پرداخته که در ادامه می خوانید.

شورای نگهبان امروز لایحه الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون مبارزه با تأمین مالی تروریسم (CFT) را رد کرد. رد این لایحه توسط شورای نگهبان و بازگشت دوباره لایحه به مجلس از نظر سیاسی و حقوقی چه ماهیتی دارد؟

باید ابتدا استدلال‌های شورای نگهبان را نگاه کرد که بر چه اساسی CFT را رد کرده است، اما تجربه می‌گوید که معمولاً شورای نگهبان توضیح زیادی درباره رد یک لایحه نمی‌دهد فقط ممکن است بگوید با کدام موضوع قانون اساسی یا شرع مخالف است. مخالفت شورای نگهبان برای من تعجب‌آور نیست ولی اینکه این مخالفت این‌قدر شدید باشد که کار را سخت کند این یک مقدار عجیب است. ولی به هر حال روشن است که ما در کشور در زمینه همکاری‌های بین‌المللی دو نظر متضاد داریم و در این قضیه شورای نگهبان سمت افرادی است که خیلی موافق با این همکاری‌های بین‌المللی نیستند اما باید بدانیم که این رد کردن از سوی شورای نگهبان انتهای ماجرا نیست، خیلی از موارد اختلاف‌نظر بین مجلس و شورای نگهبان وجود داشته که رد و بدل صورت گرفته است. البته آن‌طور که گفته شده از نظر شورای نگهبان برخی از بندهای این لایحه قابل اصلاح نیست و در واقع با این بندها مخالفت اساسی دارند ولی در هر صورت من فکر می‌کنم به مجمع تشخیص مصلحت نظام خواهد رفت تا آنجا تصمیم‌گیری شود.

اعلام نظر منفی شورای نگهبان درباره CFT درست در روزی که ترامپ برای اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران اعلام کرده بود چه پیامی از سمت شورای نگهبان خواهد داشت؟

باید اجازه دهیم آخر ماجرا را ببینیم. به نظر می‌رسد ما گریزی از تصویب CFT نخواهیم داشت، نظام جمهوری اسلامی ایران نمی‌تواند کنار کره شمالی در لیست سیاه قرار بگیرد. ما آخرین مهلت مان چند روز پیش بود که خوشبختانه سه ماه دیگر از سوی FATF تعلیق ایران تمدید شد این یعنی اینکه سه ماه دیگر وقت داریم و باید در این مدت دولت و افرادی که از ماجرا آگاه هستند تلاش خود را انجام دهند. تصور من بر این است که مسئولان نظام به این موضوع مسئولانه نگاه خواهند کرد و صرفاً بر مبنی تمایلات و ایده‌های یک اقلیت محدود جامعه نمی‌توانند به موضوع نگاه کنند.

وقتی بسیاری از کشورهای جهان به FATF پیوسته‌اند و CFT را قبول دارند و بارها از سوی شورای عالی امنیت ملی و وزارت امور خارجه ایران تأکید شده است که برای پیوستن به این کنوانسیون تمام جوانب امر سنجیده شده است، چرا باز هم با آن مخالفت می‌شود؟

یک جنبه دیگر ماجرا که باید به آن توجه کرد این است که ما الآن به لحاظ سیاسی منهای رد یا قبول این موضوع به عنوان یک قانون؛ در شرایطی هستیم که اگر این لایحه به تصویب کامل برسد و از آن طرف رو دست بخوریم و جلوی حضور ایران از سمت آمریکا گرفته شود، کار برای ما خیلی دشوار خواهد شد. ما باید هم‌زمان با پیشبرد این موضوع در داخل کشور از آن طرف هم مذاکرات لازم را پیش ببریم تا طرف مقابل و به خصوص اروپایی‌ها این تصور را نداشته باشند که ایران تصویب کرده و دیگر نمی‌تواند کاری کند. تأکید می‌کنم که باید این موضوع‌ها را با هم پیش برد یعنی در حالی که برای تصویب در داخل فعالیت می‌شود مذاکرات بین‌المللی هم باید صورت بپذیرد. البته این کار فوق‌العاده دشواری است که ما از دولت انتظار انجام آن را داریم ولی چاره‌ای نیست و مدیریت خطیر این دوران همین ویژگی را دارد اما ما نمی‌توانیم چک سفید امضا به غربی‌ها بدهیم.

یکی از مواردی که مخالفان FATF مطرح کرده‌اند این است که تصویب CFT راه کمک ایران به هم پیمان‌های منطقه‌ای را محدود خواهد کرد. تصویب این لایحه تا چه اندازه روی کمک‌های ایران به این هم‌پیمان‌ها تأثیر خواهد گذاشت؟

ما برای کمک به دوستانمان در منطقه راهش را بلد هستیم و این موضوع مربوط به امروز و دیروز نیست و سال‌هاست این کار را انجام می‌دهیم. در عین حال جالب اینجاست که خود لبنان و سوریه عضو FATF هستند. ما که نمی‌توانیم کاسه داغ‌تر از آش شویم. بنابراین به نظرم می‌آید افرادی که در داخل کشور نسبت به این موضوع دلواپس هستند، خبر ندارند کجا زندگی می‌کنند و در دنیا چه خبر است؛ تصور من بر این است که مسئولان عالی نظام حواسشان هست و در مقطعی که ما مسئله‌مان حیاتی باشد؛ گریزی نخواهیم داشت که به این موافقت‌نامه بین‌المللی بپیوندیم.

در بحث جذب سرمایه‌گذار خارجی یکی از موارد مهم و تأثیرگذار شفافیت مالی است. چرا از سوی برخی در برابر این شفافیت مالی موضوع منفی وجود دارد؟

در این دنیا نمی‌شود زندگی کرد بدون اینکه شما یک مقدار آیینه بگذارید که داخل حیاط خانه در معرض دید دیگران باشد . ما نمی‌توانیم بگوییم که آنچه در خانه ما می‌گذرد کسی به آن توجه نکند. همه دنیا به این توجه دارند که آیا کشوری سلاح هسته‌ای می‌سازد یا خیر، با تروریست‌ها همکاری می‌شود یا خیر؟ این موضوع متقابل هست و برای خود ما هم مهم است که آیا همسایه‌های ما با افرادی که به ما ضربه می‌زنند همکاری می‌کنند یا خیر. همه این‌ها اصول منطقی است، این پیمان علاوه بر اینکه ما ناچاریم به آن بپیوندیم یک پیمان انسانی است و به لحاظ منطق اجتماعی درست است. حالا اینکه برخی کشورها از آن سوء استفاده می‌کنند هم حرف درستی است و باید جلوی این سوءاستفاده‌ها هم گرفته شود.