روزنامه آرمان امروزنوشت : عملکرد دولت ها در دوران پس از انقلاب اسلامی بی شک یکی از مهم ترین بحث های سیاسی سال های اخیر کشور بوده زیرا هر کدام با فراز و نشیب های زیادی همراه و به شکلی در پیشبرد اهداف خود با مشکلاتی مواجه شده اند. امری که سبب شد تا عملکرد دولت سیزدهم به عنوان دولتی متفاوت با سایر دولت های گذشته بیشتر مورد رصد قرار گیرد و پس از گذشت یک سال از آغاز به کار دولت از سوی صاحب نظران نقد شود. در راستای بررسی این موضوع و عملکرد دولت ها پس از انقلاب، آرمان امروز گفت و گویی با مهدی آیتی داشته است که در ادامه می خوانید.

کابینه دولت مکتبی توانمند بود

مهدی آیتی،‌ نماینده دوره ششم مجلس شورای اسلامی و عضو سابق هیات مرکزی حزب اعتماد ملی در این خصوص معتقد است که دولت مکتبی شهید رجایی با وجود این که فقط دو ماه در حوزه اداره دولت نقش آفرینی کرد اما شروع خوبی داشت و توانست با معرفی یک کابینه اخلاق مدار و متخصص چهره ای خوب از خود نشان دهد. این نماینده پیشین مجلس بر این باور است که پس از این دوره نخست وزیری میرحسین موسوی با وجود این که در برهه ای حساس از جنگ عراق علیه ایران آغاز شد اما در مدیریت شرایط عملکرد خوبی داشت. در ان مقطع زمانی مردم با کوپن زندگی می کردند اما همین طرح سبب شد تا قحطی در کشور رخ ندهد و مردم مایحتاج خود را به خوبی دریافت کنند. انتقادی که به دولت در این دوره می شود این است که اقتصادی دولتی و سوسیالیستی داشته اما باید توجه داشت که با توجه به شرایط جنگی آن ها نمی توانستند به شکل دیگری جامعه را مدیریت کنند. پس از پایان جنگ تحمیلی شاهد بودیم که دولت سازندگی در کشور روی کار آمد و توانست بیشترین پروژه های عمرانی تاریخ کشور را در دستور کار قرار دهد و بسیاری از آن ها را به نتیجه برساند. بر همین اساس از نظر توانایی پیشبرد اهداف عمرانی کشور، دولت سازندگی موفق ترین دولت پس از انقلاب اسلامی بود اما  بزرگ ترین ضعف آن نیز هدر دادن منابع مالی کشور و در پیش گرفتن شیوه ای اشرافی بود به شکلی که هر مجموعه کوچک در دولت، چندین ساختمان مجلل به خود اختصاص داده بود و دولت از شیوه ساده زیستی گذشته فاصله گرفت.زمانی که وارد مصادیق می شویم، مشاهده می کنیم که دولت سازندگی وام های زیادی از کشورها دیگر دریافت کرد و بیشترین استقراض را به دولت بعدی خود تحمیل کرد که این نیز به عنوان یکی از نقاط ضعف دولت سازندگی قلمداد می شود. دولت سازندگی علاوه بر این ریخت و پاش های زیادی داشت و عملا اشرافی گری را در دولت باب کرد با وجود این که خدمات زیادی نیز به کشور کرد.

دوران پساسازندگی

آیتی در خصوص دوران پس از سازندگی می گوید: رویه سیاسی در کشور ادامه پیدا کرد تا این که دولت اصلاحات بر سر کار آمد که توانست از همان ابتدا در حوزه سیاست و اقتصاد، کشور را به تعادل برساند. همین امر سبب شد تا حدودی دولت اصلاحات نسبت به سایر دولت های پس از انقلاب عملکرد بهتری داشته باشد. در دوره اصلاحات، صرفه جویی ها بیشتر شد و تجملات دوره قبل تقریبا از بین رفت. در حوزه سیاست خارجی نیز دولت اصلاحات عملکرد موفقی داشت و بیشترین دوستی ها در حوزه روابط بین الملل در دوران دولت اصلاحات شکل گرفت تا جایی که گفت و گوی تمدن ها به عنوان پیشنهاد دولت اصلاحات جنبه ای بین المللی پیدا کرد و ابتکار عمل ایران به گونه ای جهانی شد که حتی زمزمه های دریافت جایزه صلح نوبل نیز برای آقای خاتمی به گوش می رسید که با برخی سیاسی بازی ها این رویه قطع شد.

مهدی آیتی در خصوص نقاط ضعف دولت اصلاحات عنوان کرد که با وجود این که یک ابرپروژه در دوران دولت اصلاحات به نام عسلویه آغاز شد اما در سایر حوزه های عمرانی، دولت اصلاحات نتوانست همچون دولت سازندگی عملکرد موفقی داشته باشد و روند ساخت پروژه ها کند شد. نباید فراموش کرد که پروژه عسلویه شاهکار دولت اصلاحات بود و امروز همچنان از تلاش های آن دوران بهره برداری می شود.

ضربه هایی که احمدی نژاد بر کشور وارد کرد

در چنین وضعیتی احمدی نژاد در سال ۸۴ به قدرت رسید که با شعارهایی که می داد توانست به قدرت برسد و این رویه شعار دادن تا پایان کار دولت نیز ادامه پیدا کرد بدون آن که عملی انجام شود. داغ هایی که در آن برهه زمانی بر بدن کشور گذاشته شده است، هنوز آن ها را احساس می کنیم و صدها میلیارد دلار از منابع کشور در آن مقطع هدر رفت و نهادهای نظارتی کشور را نیز از میان برد و به تنهایی تصمیم گیری می کرد و به نظرات هیچکس توجه نمی کرد. دولت بهار ادعا می کرد که پول نفت را بر سر سفره مردم آورده است در حالی که این اقدام آن ها سبب شد تا نقدینگی چند برابر شود و کشور در یک تورم عظیم گرفتار شود. این رویه در دولت احمدی نژاد هم زمان شد با یک رانت عظیم در سیستم دولت که به نزدیکان او اعطا شد. همین تخلفات سبب شد تا تمامی اطرافیان احمدی نژاد دستگیر شوند. بیشترین فروش نفت در دوران احمدی نژاد صورت گرفت اما کشور روز خوشی به خود ندید. احمدی نژاد یک نفره تصمیم می گرفت و به تنهایی عمل می کرد و با عوام فریبی امور خود را پیش می برد.

شروع طوفانی دولت روحانی

این نماینده پیشین مجلس در خصوص دولت تدبیر و امید گفت: دولت آقای روحانی شروع بسیار خوبی داشت و توانست با امضای برجام شرایط کشور را به خوبی مدیریت کند و در دوره اول ایشان، شرایط اقتصادی کشور نیز در شرایط خوبی قرارداشت. این موفقیت ها در حالی بود که ده ها هیات دیپلماتیک و تجاری عازم ایران شدند و ایران در مسیر توسعه قرار گرفت. ایران در دوران روحانی توانست نوسازی ناوگان هوایی را پس از سال ها تجربه کند و در یک قرارداد ایران صرفا توانست ده ها هواپیمای مسافری از ایرباس و بوئینگ خریداری کند اما با روی کارآمدن ترامپ این روند متوقف شد. همین امر سبب شد تا معایب دولت اعتدال در عرصه مدیریتی با مشکلاتی مواجه شود و ایشان به دنبال ایجاد چالش ها، هیچ تغییری در ترکیب تیم خود ایجاد نکرد و سبب شد تا فسادهای مالی و تخلفات اداری زیادی در دولت آقای روحانی شکل گیرد. ساختار مدیریتی دولت آقای روحانی کارآمد نبود و از همین نقطه نیز ضربه خوردند. آقای روحانی با شعار حمایت از حقوق مردم بر سر کار آمد اما حتی به اندازه قانون اساسی نیز از حقوق مردم و آزادی بیان حمایت نشد.

یک سال با دولت مردمی

مهدی آیتی ادامه داد: از سال گذشته نیز شاهد روی کارآمدن دولت مردمی در کشور بودیم که با وجود این که شروع خوبی داشت و توانست در حوزه سلامت اقدامات خوبی انجام دهد اما در حوزه معیشت مردم بدترین عملکرد را داشت به شکلی که در حوزه اشتغال، کنترل تورم و سایر شاخص های اقتصادی، عملکرد خوبی نداشت. در حوزه سیاست خارجی با وجود این که شعارهای زیادی داده شد اما روابط ایران با هیچ کشوری بهتر نشده است و پس از یک سال مذاکره نیز هنوز برجام امضا نشده است و اگر امضا نیز بشود، دست آورد کم تری نسبت به توافق دوره روحانی خواهد داشت. وقتی گفته می شود اقتصاد کشور بزرگ شده است باید دولت با آمار دقیق این را عنوان کرد. اگر دولت مدعی مردمی بودن است، باید نشان دهد که با چه ویژگی هایی مردمی است. بدنه دولت آقای رئیسی کاملا سازمانی است و از بدنه مردم در تشکیل دولت استفاده نکرده است. دولت آقای رئیسی حقوق شهروندی را عملا زیر پاگذاشته و مردم در شرایط سختی قرار گرفته اند.