میزان استفاده مردم ایران از رسانه‌های اجتماعی

مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران برای سنجش میزان استفاده مردم از رسانه‌های اجتماعی، در روزهای ۱۶ تا ۲۰ تیرماه ۱۴۰۰ یک نظرسنجی در مقیاس ملی و با شیوه گردآوری تلفنی اطلاعات انجام داده است. به گزارش «ایسپا»، جامعه آماری این نظرسنجی همه شهروندان ۱۸سال به بالای ساکن مناطق شهری و روستایی کل کشور و تعداد نمونه آن هزار و ۵۸۵ نفر بوده است. همچنین ۱/ ۵۰درصد پاسخگویان این نظرسنجی مرد و ۹/ ۴۹درصد زن هستند. علاوه‌بر این ۷/ ۲۵درصد پاسخگویان در رده سنی ۱۸ تا ۲۹ سال، ۴/ ۴۸درصد در رده سنی ۳۰ تا ۴۹ سال و ۹/ ۲۵درصد در رده سنی ۵۰ سال و بالاتر قرار دارند. ۳/ ۲۳درصد مجرد، ۹/ ۷۲درصد متاهل و ۷/ ۳درصد بدون همسر بر اثر طلاق یا فوت همسر هستند. ۲/ ۳۹درصد پاسخگویان در مراکز استان، ۹/ ۳۵درصد در شهرهای کوچک‌تر و ۹/ ۲۴درصد در روستاها سکونت دارند.

طبق نتایج نظرسنجی «ایسپا» در آذر۱۳۹۴، ۵/ ۳۷درصد مردم ایران عضو تلگرام بوده‌اند که این میزان در فروردین ۹۷ روند صعودی پیدا کرد و به ۴/ ۵۹درصد رسید. به دلیل سیاست‌های فیلترینگ در اردیبهشت ۱۳۹۷، میزان افرادی که از این اپلیکیشن استفاده می‌کردند، در نظرسنجی خرداد ۹۷ ایسپا به ۵/ ۴۹درصد کاهش یافت. در واقع سیاست‌های فیلترینگ حدود ۱۰درصد از کاربران تلگرام را کاهش داد. به‌مرور میزان استفاده از تلگرام کاهش پیدا کرد و در بهمن ۱۳۹۹، ۳/ ۳۶درصد مردم گفتند که از تلگرام استفاده می‌کنند. اما طبق آخرین نظرسنجی ایسپا در تیر ۱۴۰۰، ۴/ ۴۰درصد مردم بیان کرده‌اند همچنان از تلگرام استفاده می‌کنند.

پیام‌رسان دیگری که در ایران با استقبال زیادی مواجه شده، واتس‌آپ است. در آذر ۹۴، ۶/ ۱۶درصد ایرانیان از این پیام‌رسان استفاده می‌کردند و طی نظرسنجی‌های ایسپا روند نوسانی را در میزان اعضا داشت. در فروردین ۹۷، قبل از اعمال سیاست ‌فیلترینگ تلگرام میزان استفاده از واتس‌آپ ۹/ ۱۱درصد بود. بعد از فیلترشدن تلگرام و کاهش ۱۰درصد کاربران آن، میزان استفاده از واتس‌آپ ۱۲درصد افزایش یافت و به ۲۵درصد رسید.
این روند صعودی ادامه پیدا کرد تا جایی که در آخرین نظرسنجی ایسپا در تیر۱۴۰۰ میزان استفاده از واتس‌آپ به ۴/ ۷۱درصد رسیده است. درواقع داده‌ها نشان می‌دهد کاربران پیام‌رسان‌های اجتماعی، واتس‌آپ را جایگزین تلگرام کرده‌اند.

پیام‌رسان دیگری که مورد استقبال مردم قرار گرفته، اینستاگرام است. در آذر ۹۴، ۵/ ۲۵درصد ایرانیان از این پیام‌رسان استفاده می‌کردند و طی نظرسنجی‌های ایسپا روند نوسانی را در میزان اعضا داشت. در فروردین ۹۷، با اعمال ‌فیلترینگ تلگرام، میزان استفاده از این پیام‌رسان افزایش یافت. در آخرین نظرسنجی ایسپا در تیر۱۴۰۰ میزان استفاده از آن به ۱/ ۵۳درصد رسیده است.
نیمی از افراد بالای ۱۸ سال از اینستاگرام استفاده می‌کنند

نتایج نشان داد، میزان استفاده از رسانه‌های اجتماعی در بین مردم ایران معنادار است. براساس نتایج به دست آمده در آخرین نظرسنجی ایسپا (تیر۱۴۰۰)، با وجود فیلتر بودن تلگرام ۲/ ۳۷درصد زنان و ۶/ ۴۳درصد مردان از تلگرام استفاده می‌کنند. ۲/ ۵۹درصد جوانان ۲۹-۱۸ سال، ۴۰ درصد افراد ۴۹-۳۰ سال و ۴/ ۲۲درصد افراد بالای ۵۰سال گفته‌اند که از تلگرام استفاده می‌کنند. در واقع با افزایش سن، استفاده از تلگرام بین کاربران کاهش چشمگیری داشته ‌است. همچنین ۱/ ۵۵درصد افراد دارای تحصیلات دانشگاهی از تلگرام استفاده می‌کنند. این میزان بین افراد فاقد تحصیلات دانشگاهی ۳۱درصد است. طبق نتایج نظرسنجی ایسپا، ۷/ ۸۷درصد جوانان ۲۹-۱۸ سال، ۱/ ۷۶درصد افراد ۴۹-۳۰ سال و ۵/ ۴۶ درصد افراد بالای ۵۰ سال گفته‌اند که از واتس‌آپ استفاده می‌کنند. در واقع با افزایش سن، استفاده از واتس‌آپ بین کاربران کاهش چشمگیری داشته است. همچنین ۶/ ۸۷درصد افراد دارای تحصیلات دانشگاهی از واتس‌آپ استفاده می‌کنند و این میزان بین افراد فاقد تحصیلات دانشگاهی ۳/ ۶۱درصد است. ۸/ ۷۰درصد زنان و ۷۲درصد مردان نیز از واتس‌آپ استفاده می‌کنند. همچنین میزان استفاده از اینستاگرام بین گروه‌های مختلف سنی و تحصیلی معنادار است. ۹/ ۷۵درصد جوانان ۲۹-۱۸ سال، ۸/ ۵۴درصد افراد ۴۹-۳۰ سال و ۳/ ۲۷درصد افراد بالای ۵۰سال گفته‌اند که از اینستاگرام استفاده می‌کنند. در واقع با افزایش سن استفاده از اینستاگرام بین کاربران کاهش یافته است. همچنین ۲/ ۷۰درصد افراد دارای تحصیلات دانشگاهی از اینستاگرام استفاده می‌کنند. این میزان بین افراد فاقد تحصیلات دانشگاهی ۴/ ۴۲درصد است. ۹/ ۵۰درصد زنان و ۲/ ۵۵درصد مردان از اینستاگرام استفاده می‌کنند.