«آرمان امروز» بررسی می کند؛

آرمان امروز_گروه اقتصادی: رئیس کل بانک مرکزی از کاهش ۲۲ درصدی نرخ تورم نقطه به نقطه از ابتدای سال جاری تا پایان بهمن ماه خبر داد و تاکید کرد: برنامه‌ریزی بانک مرکزی قرار گرفتن نرخ تورم نقطه به نقطه در کانال ۲۰ درصد در پایان سال ۱۴۰۳ است.

بنا بر اعلام روابط عمومی بانک مرکزی، محمدرضا فرزین، در دیدار پایان سال خود با مدیران شبکه بانکی کشور با اشاره به اقدامات بانک مرکزی برای مهار تورم و نرخ رشد نقدینگی در سال ۴۰۲ گفت: در ابتدای سال جاری کشور با تشدید انتظارات تورمی و افزایش نرخ تورم بخصوص در فروردین ماه مواجه بود که با اجرای برنامه‌ها و اقدامات بانک مرکزی تورم نقطه به نقطه شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در سال ۱۴۰۲ روند کاهشی قابل ملاحظه‌ای به خود گرفت به نحوی که بر اساس محاسبات بانک مرکزی، نرخ تورم نقطه به نقطه از ابتدای سال‌جاری تا پایان بهمن ماه ۲۲ واحد کاهش پیدا کرده است.

وی افزود: برای پایان سال جاری نیز برآورد می‌گردد نرخ تورم نقطه به نقطه در سطح مناسبی از کانال ۳۰ درصد قرار گیرد که این امر مطابق با هدف از پیش تعیین شده است.

آمارها چه می گویند؟

این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که مرکز آمار ایران که متولی رسمی انتشار آمارهای اقتصادی کشور است، در آخرین گزارش خود از شاخص قیمت مصرف‌کننده (شاخص cpi) در بهمن گذشته از تورم نقطه به نقطه ۳۵/۸ درصدی در این ماه نسبت به بهمن سال قبل خبر داده بود. در همین گزارش تورم ماهانه بهمن با رشد ۱/۴درصدی نسبت به دی ماه ۴۰۲ افزایشی گزارش شده و رقم تورم سالانه نیز ۴۲/۵ درصد اعلام شده که با هر متر و معیاری، نرخ تورم سنگین و کمرشکنی محسوب می‌شود.

طبق آن‌چه سیاست‌گذار پولی کشور گفته است تورم نقطه به نقطه از ابتدای سال ۲۲ واحد کاهش یافته که البته نمی‌توان درباره‌اش قضاوت کرد؛ اگر نرخ‌های مرکز آمار را مبنا قرار دهیم ۲۲ واحد عدد معناداری است و باید به شکل محسوس در زندگی مردم خود را نشان داده باشد اما اگر مبنای دیگری مد نظر باشد، ممکن است ۲۲ واحد کاهش ادعایی تورم نقطه به نقطه از ابتدای ۴۰۲ تا پایان بهمن، دستاوردی کوچک باشد. به هر حال عجیب است که رئیس کل بانک مرکزی نگفته است بر اساس محاسبات کارشناسان بانک مرکزی، تورم در چه سطحی ایستاده و چه میزان تنزل کرده است.

اختلاف آماری بین بانک مرکزی و مرکز آمار در کشور مسبوق به سابقه است و در توجیه آن گفته می‌شود تفاوت مبانی محاسبه، تفاوت اقلام انتخابی سبدهای هزینه‌ای و تفاوت روش‌ها عامل تمایز اعداد اعلامی دو سازمان است با این حال تا پیش از امروز، تفاوت در نرخ تورم یا نرخ رشد اعلامی توسط مرکز آمار و بانک مرکزی در حد دو سه درصد، کمی بیشتر و کمتر نوسان داشت. حال باید دید گزارش مرکز آمار ایران از تورم اسفند، تورم زمستان ۴۰۲ و تورم سال ۴۰۲، موید کاهش ۲۲ واحدی تورم نقطه به نقطه به عنوان دستاورد اقتصادی دولت است یا نه.

تورم نقطه‌به‌نقطه چیست؟

تورم معمولاً به‌صورت سالانه، فصلی و ماهانه محاسبه و اعلام می‌شود. به‌عنوان‌مثال اگر تورم یک سال ۳۰ درصد اعلام شود ممکن است تورم‌های فصلی و ماهانه همان سال اعدادی بیشتر و یا کم‌تر از ۳۰ درصد را نشان دهد. اما تورم نقطه‌به‌نقطه از مقایسه شاخص قیمت‌ها در یک ماه با ماه مشابه سال قبل از آن محاسبه می‌شود.

به‌عنوان‌مثال با اعلام مرکز آمار تورم نقطه‌به‌نقطه خردادماه سال ۱۴۰۲، حدود ۴۳ درصد اعلام شده است. این یعنی مردم برای خرید سبد خانوار مشخص نسبت به خرداد سال گذشته باید حدوداً ۴۳ درصد هزینه بیشتری پرداخت کنند. البته باید اشاره کرد نرخ تورم سالانه در خردادماه سال جاری به بیش از ۴۸ درصد رسید؛ بنابراین می‌توان دید که نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه در یک ماه ممکن است با نرخ تورم سالانه تا همان ماه متفاوت باشد. در واقع شاخص تورم نقطه‌به‌نقطه بهترین شاخص برای مقایسه عملکرد و تغییرات در یک سال اخیر است. ضمن اینکه در گزارش مرکز آمار در کنار تورم نقطه‌ای، تورم ماهیانه و سالانه نیز اعلام می‌شود که هر یک از این شاخص‌ها کاربرد خود را دارد.

تورم نقطه به نقطه از بررسی شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در هر مـاه نـسبت بـه مـاه مـشابه سـال قبـل حاصل می‌آید. برای مثال، شاخص قیمت اردیبهشت ۱۴۰۰ (میانگین موزون قیمت سبد خانوار) به شاخص قیمت مدت مشابه سال قبل یعنی شاخص قیمت در اردیبهشت ۹۹ مقایسه می‌شود که به آن تورم نقطه به نقطه می‌گویند.

افزایش تورم در بهمن :‌ ۴۲ درصد

صحبت های رئیس کل بانک مرکزی در حالی است که  تورم بهمن ۱۴۰۲ ،‌ به ۴۲.۵ درصد رسید. تورم ماه قبل از آن (دی ۱۴۰۲)،‌ ۳۸.۵ درصد بود.

طبق اعلام مرکز آمار، در دی ماه ۱۴۰۲ ، تورم نقطه به نقطه خانوارهای کشور، ۳۸,۵ درصد بوده است. تورم  آذر ماه ۱۴۰۲ هم ۴۴.۴ درصد بود. درباره بهمن ۱۴۰۲،‌ طبق اعلام مرکز آمار، شاخص قیمت مصرف‌کننده در ۱۲ ماه منتهی به ماه جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل، ۴۲.۵ درصد افزایش داشته و تورم ماهانه برای گروه‌های عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات»، منفی چهار درصد بوده است.

در بهمن ۱۴۰۲، شاخص قیمت مصرف‌کننده خانوارهای کشور به عدد ۲۲۵.۷ رسیده است که نسبت به ماه قبل ۱.۴ درصد افزایش، نسبت به ماه مشابه سال قبل ۳۵.۸ درصد افزایش و در ۱۲ ماه منتهی به ماه جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل، ۴۲.۵ درصد افزایش داشته است.

منظور از تورم نقطه به نقطه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت نسبت به ماه مشابه سال قبل است. در بهمن ماه ۱۴۰۲ تورم نقطه به نقطه خانوارهای کشور، ۸.۳۵ درصد بوده است؛ یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین، ۸.۳۵ درصد بیشتر از بهمن ماه ۱۴۰۱ برای خرید «یک مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند. تورم نقطه به نقطه بهمن ماه ۱۴۰۲ در مقایسه با ماه قبل، ۷.۲ واحد درصد کاهش داشته است.