اخطار جدی تهران به آنکارا

اخطار جدی تهران به آنکارا

آرمان امروز، گروه دیپلماسی: لغو سفر «ابراهیم رییسی» به ترکیه سوالات بسیاری به وجود می‌آورد. باتوجه به اینکه وزیر امورخارجه ایران از همتای ترکیه‌ای خود خواسته است تا زمان دیگری را برای این سفر در نظر بگیرد ولی به‌نظر می‌رسد که تحولات منطقه قفقاز جنوبی در این عدم حضور بی تاثیر نبوده است. برخی کارشناسان معتقدند که زیاده‌خواهی‌های باکو که با حمایت مستقیم آنکارا مطرح می‌شود می‌تواند وضعیت جدیدی را در منطقه به وجود بیاورد. «الهام علی‌اف» ادعایی در مورد قره‌باغ مطرح کرده است که رجب طیب اردوغان را باید حامی اصلی او بنامیم. ایران همواره در برابر این ادعاها سعی کرده است تا از راه دیپلماتک وارد شود که لغو سفر رییسی به آنکار را باید در همین رابطه بدانیم. هانی‌‎زاده در این مورد به خبرنگار ما می‌گوید که عدم سفر رییس جمهور به ترکیه نشان از دلگیری ایران از آنکارا و باکو دارد.
سفر رئیسی به درخواست طرف ایرانی لغو شد
وزیر امور خارجه ترکیه مدعی شد که سفر  «ابراهیم رئیسی » رییس جمهور اسلامی ایران به ترکیه به درخواست طرف ایرانی به تعویق افتاده است. خبرگزاری آناتولی ترکیه در این مورد نوشت، مولود چاووش‌اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه در نشست مطبوعاتی سالانه خود با خبرنگاران در آنکارا درباره تعویق سفر برنامه‌ریزی شده ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران به ترکیه گفت: سفر رئیسی به درخواست طرف ایرانی به تعویق افتاد. چاووش‌اوغلو در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره علت تعویق سفر برنامه ریزی شده رئیس جمهور ایران به ترکیه تصریح کرد: سفر رئیسی به درخواست طرف ایرانی به تعویق افتاد، امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران طی تماس تلفنی با من خواستار تعویق این سفر شد. وزیر امور خارجه ترکیه در ادامه در این ارتباط  افزود: امیرعبداللهیان همچنین با اعلام اینکه مایل به سفر رئیسی به ترکیه در سال جدید هستند از ما خواست که تاریخ جدیدی را برای سفر مذکور پیشنهاد کنیم.
ایران از همسایگان شمالی دلگیر است
«حسن هانی‌زاده»، تحلیلگر مسایل منطقه‌ای در پاسخ به این سوال که چه ارتباطی بین اختلافات منطقه قفقاز و عدم سفر رییس جمهور به آنکار وجود دارد، به‌خبرنگار «آرمان امروز» می‌گوید: «یکی از موضوعاتی که می‌توانست در سفر «ابراهیم رییسی» به ترکیه در دستور کار قرار بگیرد موضوعات منطقه قفقاز بود. در این چالش‌هایی که با محوریت باکو و با حمایت مستقیم ترکیه به‌وجود آمده است می‌تواند بر آتش اختلافات دامن بزند. از سویی «الهام علی‌اف»، رییس جمهور آذربایجان در مورد مرزهای ایران صحبت می‌کند که مشاهد می‌کنیم «رجب طیب اردوغان» به صورت رسمی از او حمایت می‌کند. این نوع رفتارها باعث شده است که به‌نوعی ایران از این دو کشور که همواره به چشم همسایه به آنها نگاه می‌کرد، دلگیر شده است. پس از اینکه باکو تصمیم گرفت در حوزه قفقاز و به‌خصوص «قره‌باغ» که مرز بین ایران و «ارمنستان» محسوب می‌شود، ادعاهای بی پایه و اساس مطرح کند، روابط ایران با ترکیه و دولت باکو به سمت غبار آلود شدن رفت و حالا باید بگوییم که باتوجه به لغو سفر رییس جمهور به آنکار این اختلافات وارد فاز جدیدی شده است.»
این تحلیلگر مسایل منطقه‌ای با اشاره به چشم پوشی تهران از تحرکات باکو و آنکار ادامه می‌دهد: «باتوجه به اینکه ایران همواره یکی از همسایه‌هایی محسوب می‌شود که با دیگر کشورها روابط مناسبی دارد و حتی از بسیاری از تحرکات چشم پوشی می‌کنند. همین مورد باعث شده است تا برخی دولت‌ها مانند باکو بخواهند ادعاهای بی اساسی را مطرح کنند. حمایت آنکارا از باکو را باید وسیع‌تر توصیف کنیم زیرا حالا باکو به پایگاهی برای اسرائیل تبدیل شده است که البته ترکیه هم از این پروژه به دلیل نفع اقتصادی و سیاسی بهرمند خواهد شد. توجه داشته باشید که اگر در مرز بین ایران و ارمنستان تغییری رخ بدهد، فضای داخلی ایران را نمی‌توان کنترول کرد و جمهوری اسلامی راهی ندارد تا از نیروهای خود استفاده کند. مرز قره‌باغ از این نظر برای ایران بسیار مهم است که به‌عنوان درگاه تهران و اروپا محسوب می‌شود و اگر تغییری در آن رخ دهد از نظر اقتصادی هم برای ایران چالش‌هایی را به وجود خواهد آورد. طبق آخرین خبرهایی که در حوزه قفقاز جنوبی منتشر می‌شود در حال حاضر دولت باکو ۳ پایگاه اطلاعاتی جاسوسی را در اختیار نیروهای امنیتی اسرائیلی قرار داده است که این می‌تواند مناسبات منطقه‌ای را وارد فاز جدید بکند. ناگفته نماند که کشورهای فرامنطقه‌ای هم موضوعات مربوط به قفقاز را از نزدیک رصد می‌کنند، کشورهایی مانند «آمریکا» و «اسرائیل» که همواره در این بین به‌دنبال تحریک دولت باکو و تریکه بر علیه ایران هستند.»
هانی‌زاده با اشاره به شباهت رفتار علی‌اف و «صدام حسین» پیش از جنگ ایران و عراق اضافه می‌کند: «آنچه در این بین باید مورد توجه قرار بگیرد حفظ آرامش ایران در مرزها است. ایران از ابتدای به وجود آمدن چالش قره‌باغ سعی دارد که از راه‌های دیپلماتیک وارد میدان شود و به بسیاری از تحرکات آذربایجان و ترکیه واکنش چندانی نشان نداده است. این نشان می‌دهد که تهران در تلاش برای عبور از وضعیت کنونی با تاکید بر راه‌حل‌های دیپلماتیک است ولی باید بگوییم که این خون‌سردی ایران در برابر تحرکات دولت باکو و حمایت‌هایی که آنکار از آنها می‌کند و بر آتش اختلافات می‌دمد، نمی‌تواند دوام چندانی باشد. عدم سفر رییس جمهور به ترکیه را می‌توانیم در همین چهارچوب بررسی کنیم که ایران به نوعی می‌خواهد باز هم به وضعیت کنونی قفقاز جنوبی واکنش دیپلماتیک نشان دهد. آنچه بر اساس اطلاعات تاریخی و تجربه دهه‌های گذشته می‌تواند مورد توجه قرار بگیرد این است که الهام علی اف همان مسیری را در پیش گرفته است که «صدام حسین» پیش از جنگ ۸ ساله ایران عراق در دستور کار قرار داده بود. قطعا مسئولان ایرانی باید در این مورد با اقتدار عمل کنند تا در درجه اول از بروز آتش جنگ در منطقه جلوگیری کند و در ادامه هم نقش خود در منطقه را به رخ مخالفان خارجی به‌خصوص اسرائیل بکشاند. باز هم باید به این موضوع اشاره کنیم که تهران به دنبال ستیز در منطقه قفقاز جنوبی نیست و همچنان به راه‌کارهای دیپلماتیک تاکید دارد.»