ایران باید تغییر تاکتیک دهد

کارشناس مسائل بین المللی در گفتگویی با تاکید بر این که ایران باید تغییر تاکتیک دهد گفت: در حال حاضر تاکتیک ایران عمدتاً بر پایه تهدید استوار است که چنین تاکتیکی باید به تهدید و ترغیب تبدیل شود و تهران حسن نیت و اقدامات ایجابی خود را برای احیای برجام نشان دهد.

به گزارش خبرآنلاین، علیرضا سلطانی در پاسخ به اینکه آیا فرصت ایران برای احیای برجام از دست رفته است گفت: بزرگترین مشکل ما این است که در سالهای اخیر فرصت های بزرگی را از دست داده و به عبارتی ایران به استاد فرصت سوزی در عرصه سیاست خارجی تبدیل شده است. بدین معنا که در زمان و موعد مناسب که می بایست از فرصت ها و موقعیت های ایجاد شده بهره برداری کند این کار را انجام نمی دهد و زمانی اقدام به عمل می کند که شرایط گذشته و ابزارهای قدرت نیز متعاقب آن از بین رفته و از همین رو امتیازاتی که بدست می آورد در مقابل هزینه هایی که وجود دارد به صورت حداقلی است. یک خوش بینی زیاد و یک بدبینی زیاد نسبت به شرایط موجب شده تا ما پیش بینی مناسبی نسبت به شرایط موجود نداشته باشیم. این مساله در دوره اجرای برجام اتفاق افتاد و همین موجب شد تا از فرصت اجرای برجام بهره برداری های لازم صورت نگیرد و بسیاری از فرصت ها از بین رود. مسأله این است که آمریکای بایدن بایستی در هفته های نخست به برجام باز می گشت که البته هنوز فرصت وجود دارد. اما اگر این اتفاق رخ ندهد و مشمول مرور زمان شود بازگشت آمریکا به برجام، احیای آن، رفع تحریم ها با ورود و تقویت عناصر و متغیرهای مداخله گر منفی، بسیار دشوار خواهد شد. باید توجه داشت که برای احیای برجام فرصت زیاد نیست؛ همانطور که پیش تر اشاره کردم و باز هم تأکید می کنم عناصر مخالف احیای برجام در مقایسه با عناصر موافق احیای برجام بیشتر و قوی تر هستند. اگر احیای برجام در کوتاه مدت صورت نگیرد این مسأله به ضرر ایران و آمریکا خواهد بود. کشورها می بایست یک واقع بینی و درک متقابل را سرلوحه خود قرار دهند و با اثبات حسن نیت گام در این مسیر بردارند. با توجه به اینکه ایالات متحده کشوری بود که از برجام خارج شد باید گام های اولیه را بردارد تا متعاقب آن با اثبات حسن نیت امید به احیای برجام و کاهش تنش میان آمریکا و ایران افزایش یابد.

این کارشناس افزود: معتقدم که ایران باید تغییر تاکتیک دهد. در حال حاضر تاکتیک ایران عمدتاً بر پایه تهدید استوار است. این تهدیدها شامل افزایش سطح غنی سازی، خروج از پروتکل الحاقی و دیگر تهدیدات رایج است. چنین تاکتیکی باید به تهدید و ترغیب تبدیل شود. ایران بایستی حسن نیت و اقدامات ایجابی خود را برای احیای برجام نشان دهد. یکی از مشکلاتی که برای این مسأله وجود دارد و به تغییر تاکتیک نیز مربوط بوده این است که دیپلماسی به عنوان عنصر و ابزار اصلی برای احیای برجام خارج از مناسبات دوجانبه آمریکا و ایران و با محوریت تروئیکای اروپایی و نقش آفرینی چین و روسیه هنوز فعال نشده است. اما طبیعی است که در این شرایط اهمیت برجام برای طرف های آن به یک اندازه نیست. دولت جدید آمریکا با مشکلات و چالش های زیادی در عرصه داخلی و خارجی که میراث ترامپ است مواجه است مبارزه با همه گیری بیماری کووید ۱۹، تقویت اقتصاد، اصلاح روابط با سازمان های بین المللی، تنظیم سیاست خارجی و روابط با چین و شرکا، مناسبات با روسیه، آمریکای لاتین و غیره جز دغدغه های اصلی دولت بایدن به شمار می رود. کشورهای مقابل نیز در تلاشند تا مناسبات خود با دولت جدید آمریکا را به شرایط عادی برگردانند. در نتیجه مسأله ایران برای این کشورها در اولویت اول قرار ندارد. اما برجام برای ایران به لحاظ اثرات مستقیم بر اقتصاد و سیاست ایران از اهمیت و اولویت زیادی برخودار است. به همین دلیل ایران باید ابتکار عمل را در خصوص احیای برجام در دست بگیرد و موجب ایجاد تحرک دیپلماتیک شود؛ آن هم نه از منظر تهدید و نگاه سلبی، بلکه باید روی به تشویق و نگاه ایجابی آورد.