آرمان شرق- هدف این نوشته، دفاع از مصدق نیست. مصدق نیز مانند هر سیاستمدار دیگری در مقام اجرا مرتکب اشتباهات زیادی شده است. هدف این نوشته، دعوت از آقای مجتهدزاده به‌آرامش، خونسردی، انصاف در قضاوت، اجتناب از عصبانیت، خودداری از توهین و اتهام‌زنی و مهم‌تر از همه تمرکز بر محتوا در مرور تاریخ گذشته کشورمان است.
آرمان شرق- نقد لیبرالیسم به‌عنوان سلاح کارایی در رهبری نهضت ضد‌استعماری همواره جایگاه مهمی در نوشته های ملکی داشت. او در کنار آنچه همگامی و هماهنگی با مصدق می دید، در تمایز با سیاست او در زمینۀ تدوین لایحه های دولت به نقد آن پرداخت و اساس و پایه رویکرد مصدق را برخاسته از مفهومی از آزادی اقتصادی و سیاسی دانست که ریشه در لیبرالیسم داشت. نوعی از فکر و اندیشه که به گفته او جای چندانی برای دخالت دولت در این عرصه باقی نمی گذاشت و «تنظیم امور اقتصادی و اجتماعی را به رقابت آزاد احزاب و جمعیتها» می سپارد. برای ملکی بازتاب چنین سیاستی در عمل به سود سرمایه داران بود.
آرمان شرق- سیستمی که این گونه با دانشگاه برخورد می کند و آن را تحت لوای دولت قرار می دهد، در واقع دانشگاه را از توان واقعیش تهی می کند. یعنی یا سوادش را ندارد یا حالش را ندارد یا ضرورتش را نمی بیند و دانشجوی آن هم چنین است. چون عرض کردم اقتضای سیستم نیست. طرف ترجمه غلط و غلوط می کند هیچ کس نیست نقدش کند چون جامعه علمی نیست. بله تابلوی علم و دانشگاه داریم ولی واقعیتش اصلا دانشگاه نیست؛ وقتی دانشگاه نیست توقع نظریه پرداز هم نباید داشته باشیم.
آرمان شرق- برای فهم دقیق تر این مهم به کتاب جهان پسا امریکایی اشاره می کنم که نویسنده در آن اثر صریحا بیان می کند که سه قرن گذشته دنیا تحت سلطه نظم لیبرالیسم غربی بوده است که ابتدا انگلستان و سپس امریکایی ها آنرا نمایندگی می کرده اند.با این پیش فرض وی در درس هایی برای دنیای پسا کرونا با اشاره به نظم لیبرال دموکرات پس از فروپاشی شوروی اذعان می دارد که این نظم هیچ گاه دوران طلایی نداشته است
آرمان شرق- احمد گل محمدی، مترجم، نویسنده و استاد گروه سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی، عصر امروز در اثر ابتلا به کرونا درگذشت.گل‌محمدی ترجمه آثاری چون درآمدی بر فلسفه تاریخ، بنیادهای علم تاریخ، درآمدی انتقادی بر تحلیل سیاسی، ایران بین دو انقلاب را بر عهده داشته است.
آرمان شرق- در افغانستان حکومت طالبان در سال ۲۰۰۱ سرنگون شد و پاره‌ای نهادهای سیاسی دموکراتیک شکل گرفتند ولی این تغییر، صرفا تغییری در سطح “نهادهای سیاسی رسمی” بود. یعنی خصوصیات رفتاری اکثریت مردم افغانستان چنان تغییر نیافت که حکومت مدرن نوپای این کشور حفظ شود. به عبارت دیگر سیاست تغییر رژیم در افغانستان، “نهادهای حکومتی” را تغییر داد ولی “اسلوب زندگی” را در مجموع نتوانست تغییر دهد.
آرمان شرق- با فرض اینکه پست‌مدرن تجربه غرب است، چرا برخی می‌گویند که این گفتمان را هم می‌توان در ایران به کار گرفت؟ البته توجه به تفاوت‌ها و زمینه‌ها در تفکر مقوله دیگری است که از پست مدرن‌ها هم می‌شود منهای زمینه‌های ظهورشان آموخت. اما تفاوت‌گرایی با تفاوت در عین توجه به ربط متفاوت است. همانگونه که تاریخی‌گرایی با تاریخیت در روند حرکت اشیاء متفاوت است.
آرمان شرق- به قول بزرگی دموکراسی هم ایدئولوژیک کردند، هرکسی شبیه ما بود، دموکرات است. معنای دموکراسی این است گوش بازی برای شنیدن داشته باشید اما ما فقط دهان گشادی برای سخن گفتن داریم.
آرمان شرق-همچنین در یک دوره بین چهار پنج ساله این بناپارتیسم استحاله پیدا خواهد کرد و کشور را از یک حالت تاریخی به یک حالت تاریخی دیگر منتقل خواهد کرد و کشور به یک وضعیت عرفی خواهد رسید. ما الان پروسترویکا می‌خواهیم نه گلاسنوست. بناپارتیسم در دوران رضا شاه هم به همین شکل بود. آیا جامعه ایران در بازه زمانی ۱۳۰۰ تا ۱۳۲۰ با ۲۰ سال قبل خودش اصلا قابل مقایسه نیست.
تدبیر مشکل اکنون را مگذارید به وقت دگر، از حصارهای تنگ و باریک و تاریک ذهنی خود خارج شوید و از حال درون جامعه باخبر، علت بی‌تدبیری خود را از آن علت‌هایی که می‌تراشید و می‌سازید و فرافکنی می‌کنید، جدا کنید، از سیاستِ نمایشی و از نمایشِ سیاست خارج شوید و با واقعیت‌های جامعه آن‌گونه که هستند، رابطۀ ادراکی-شناختی برقرار نمایید. چشم‌ها می‌گویند: اگرچه ممکن است نگاه خیرۀ ما نتواند شما را به ابژۀ میل و اراده خود تبدیل کند، نتواند آزادی در بی‌تدبیری را از شما سلب کند، و نتواند در شما تغییری بنیادین ایجاد کند، اما هیچ‌گاه – حتی در خلوت خود – راه گریزی از این چشمانی که به شما خیره شده‌اند، ندارید، تا زمانی که به‌نام ما (مردم) اعتبـار و هویـت و مشروعیت می‌گیرید، حضور ما برای شما جهنم خواهد بود.
