هنوز برجام شانس احیا دارد
آرمان شرق-گروه بین الملل:ایران و امریکا بسعی می‌کنند از این فرصت‌ها استفاده کنند. در مجموع شرایط را به نفع احیای برجام می‌بینم اما بدان معنا نیست که دو طرف حاضر باشند برای احیای برجام هر هزینه‌ای را بدهند بلکه سعی می‌کنند هزینه‌ای که در سطح داخلی می‌دهند، حداقلی باشد.
یک کارشناس مسائل بین‌الملل درباره شرایط موجود برای احیای برجام، گفت: «در مجموع شرایط را به نفع احیای برجام می‌بینم اما بدان معنا نیست که دو طرف حاضر باشند برای احیای برجام هر هزینه‌ای را بدهند بلکه سعی می‌کنند هزینه‌ای که در سطح داخلی می‌دهند، حداقلی باشد. به نظر می‌رسد که دو طرف راهی پیدا خواهند کرد اما این راه‌حل باید به گونه‌ای باشد که هم دولت ایران و هم دولت امریکا، بتوانند در داخل از آن دفاع کنند.»
در تازه‌ترین تحولاتی که در مورد مذاکرات احیای برجام رخ داده است، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده در نشست کمیته روابط خارجی مجلس سنای این کشور با اشاره به اینکه همچنان تهدیدها از جانب سپاه پاسداران علیه مقام‌های کنونی و پیشین آمریکایی ادامه دارد اضافه کرده است که «تنها راه خروج سپاه از فهرست سازمان‌های تروریستی این است که تهران اقدامات لازم برای این منظور را که خود رهبران این کشور می‌دانند چه هستند، انجام دهند.»
از سوی دیگر ۴۳ مقام ارشد سابق اروپایی در نامه سرگشاده‌ای که در ششم اردیبهشت ماه منتشر منتشر شد، از دولت‌های آمریکا و ایران خواستند که مذاکرات مربوط به احیای برجام را با موفقیت به پایان برسانند.
برای بررسی این تحولات با رحمان قهرمانپور، تحلیلگر مسائل بین‌الملل به گفت و گو نشستیم. مشروح این گفتگو را در ادامه می‌خوانید.
*باتوجه به اظهاراتی که بلینکن درمورد خروج سپاه از لیست تروریسم وزارت خارجه، در کمیته روابط خارجی سنا داشت، به نظر شما امریکا چه تصمیمی در بحث سپاه خواهد گرفت؟
موضوع برای هر دو طرف موضوع سختی‌ست. در واقع آنچه بلینکن و پیش از این مقامات امریکایی هم اعلام کرده بودند، خارج کردن سپاه از فهرست گروه‌های تروریستی وزارت خارجه را منوط به این امر کردند که ایران یک سری تعهداتی، ازجمله بحث سنتکام که ایران در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داده، بدهد. درخواست دیگری هم که دارند این است که ایران علیه نیروهای امریکایی در منطقه اقدامی انجام ندهد. افزون بر این موارد، شاید مسئله مهم‌تر این باشد که ایران به تعهدی که می‌دهد، عمل کند. پیش از آغاز سال جدید ایران یک سری توافقاتی در این راستا انجام داده بود اما حرف امریکا این است که آن‌ها در جلسات مذاکراتی بوده است و حال ایران باید تعهد خود را علنی کند. دلیل این موضوع هم برمی‌گردد به اینکه شاید جناح آقای جک سالیوان در شورای عالی امنیت ملی امریکا، تصورش این است که شرایط منطقه به شکلی‌ست که ایران و امریکا نمی‌توانند بعد از احیای برجام مذاکرات منطقه‌ای را انجام دهند. بنابراین خواسته‌ای که جناح سالیوان از ابتدا داشت، این بود که موضوعات منطقه‌ای در برجام لحاظ شود و همانجا این امتیاز گرفته شود. یعنی اینکه ایران در مورد عدم برخورد با نیروهای امریکایی در منطقه، به دولت امریکا تعهد دهد و این تعهد را علنی کند. از نظر ایران موضوع به این شکل است که حتی اگر نام سپاه از فهرستFTO حذف شود، باز هم سپاه در لیست گروه‌های تروریستی وزارت دارایی و همچنین خود نیروی قدس در فهرست تحریم‌ها قرار دارد. بنابراین حرف ایران این است که میان آنچه امریکا می‌خواهد و امتیازی که می‌دهد، توازنی وجود ندارد. در نتیجه فعلا ایران و امریکا درخواست‌های خود را مطرح کرده‌اند و چانه زنی می‌کنند تا ببینند آیا راه‌حلی پیدا می‌شود یا خیر.
بر اساس اخباری که منتشر شده است، انریکه مورا و اروپایی‌ها تلاش بر این دارند که دوباره ارتباط بین ایران و امریکا در موضوع برجام برقرار شود، تبادل پیام اتفاق بیافتد و دو طرف تشویق به این شوند که دوباره نشستی را در وین داشته باشند. حال بحث نشست آقای باقری با انریکه موراست که قاعدتا امریکایی‌ها هم خبردار می‌شوند. با این تفاسیر باید منتظر باشیم و ببینیم تلاش‌های دیپلماتیک و رفت و آمدها چه زمانی نتیجه خواهد داد.»
* اساسا فکر می کنید راه‌حلی برای این ماجرا وجود دارد؟
در سیاست همیشه ما می‌گوییم که اگر اراده دو طرف بر این باشد که توافق صورت گیرد، پیدا کردن راه‌حل‌های فنی کار دشواری نیست. مسئله این است که باید اراده دو طرف وجود داشته باشد؛ در نتیجه این چانه‌زنی‌هایی که می‌بینیم، اصرار دو طرف بر مواضع خود و فشاری که بر طرف مقابل می‌آورند، جزو کارهای طبیعی در دیپلماسی است. در واقع لزوما نشانه این نیست که بگوییم توافق منتفی شده یا از طرف دیگر، توافق صورت می‌گیرد؛ بلکه دو طرف چانه‌زنی می‌کنند و درخواست‌های خود را مطرح می‌کنند. طرف‌های سوم هم تلاش می‌کنند که خواسته‌هایشان به هم نزدیک باشد.
به نظر می‌رسد که دو طرف راهی پیدا خواهند کرد اما این راه‌حل باید به گونه‌ای باشد که هم دولت ایران و هم دولت امریکا، بتوانند در داخل از آن دفاع کنند. اکنون مسئله هر دو طرف این است که امتیازی که می‌خواهند به طرف مقابل بدهند، طوری نباشد که موقعیت‌شان را در سیاست داخلی تضعیف کند.
*چند تن از مقام‌های سابق اروپایی در نامه‌ای اعلام کرده‌اند که تنفس بیش از حد در مذاکرات، ممکن است به ضرر توافق تمام شود. نظر شما در این باره چیست؟
بله، چند نفر از مقامات بریتانیایی از جمله آقای جک استراو و چند وزیر سابق بریتانیا، نامه‌ای را منتشر کردند و گفته‌اند که ادامه وضع موجود و توافق نکردن به ضرر امنیت منطقه‌ای است. این دیدگاه اروپاییان است و آن‌ها از نظر زمان گریز هسته‌ای به مسئله نگاه می‌کنند. حرف آن‌ها این است که هر چه توافق دیرتر شود، زمان گریز هسته‌ای هم برای ایران کمتر می‌شود. این دیدگاه اروپایی‌هاست و نشان می‌دهد که بیشتر از امریکایی‌ها نگران وضع موجود هستند. نگرانی آن‌ها طبیعی‌ست؛ چرا که در حال حاضر اروپا با مسئله اوکراین، مهاجران سوریه و در داخل با مسئله راست افراطی، مواجه است. آن‌ها نگران این هستند که اگر برجام احیا نشود، تنش‌ها در منطقه تشدید و بخشی از آن هم به اروپا منتقل شود.
* باتوجه به تحولات جهان، تحلیل‌تان در مورد شرایط موجود برای احیای برجام چیست؟ آیا زمان و تحولات به نفع ایران است؟
این مهم به ادراک دو طرف از صحنه و اینکه چطور به صحنه نگاه می‌کنند، بستگی دارد. قاعدتا مسئله اوکراین برای همه کشورها، چه امریکا و چه ایران، فرصت‌ها و تهدیداتی ایجاد کرده است. تهدید جنگ را ما ابتدا در برجام دیدیم که روسیه شروطی را مطرح کرد که دست‌کم برای مدت کوتاهی باعث توقف در روند احیای برجام شد. اما در کنارش فرصت‌های دیگری هم برای ایران و هم برای امریکا به وجود آمده است و دو طرف سعی می‌کنند از این فرصت‌ها استفاده کنند. در مجموع شرایط را به نفع احیای برجام می‌بینم اما بدان معنا نیست که دو طرف حاضر باشند برای احیای برجام هر هزینه‌ای را بدهند بلکه سعی می‌کنند هزینه‌ای که در سطح داخلی می‌دهند، حداقلی باشد./ «انتخاب»
برچسب ها :
ناموجود- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰