شکست روس‌ها در عرصه جنگ رسانه‌ای

آرمان شرق-گروه ارتباطات: توانمندهای رسانه ای روس ها بر خلاف بضاعت های تسلیحاتی، در حد و قواره ای نیست که بتوانند جریان رسانه ای قدرتمند بلوک غرب را مهار کنند و یا گفتمانی برای شنیدن جهانیان عرضه کنند. تجاوز روسیه به اوکراین بزرگترین چالشی است که کرملین به عنوان هسته مرکزی امپراتوری کمونیستی سه دهه بعد از فروپاشی، با آن دست و پنجه نرم می کند.

با لشگرکشی روس ها، نبرد سختی به صورت توامان در دو آوردگاه میدان و رسانه جریان دارد. هر چند پیروزی های میدان انکارناپذیر است ولی بخش رسانه ای در چرخشی آشکار بر میدان چیره شده و عمق تجاوز نظامی آنها را به نمایش گذاشته است!

روس ها در لشگرکشی به اوکراین با نادیده گرفتن آداب نبرد جوانمردانه در میدان، به قتل و کشتار بی گناهان و غارت اموال مردم و نابودی زیرساخت ها پرداختند. موضوعی که در قاب رسانه ها، پیروزی های آنها را در میدان به حاشیه راند و طعم شکست جنگ رسانه ای را به آنان چشاند.

توانمندهای رسانه ای روس ها بر خلاف بضاعت های تسلیحاتی، در حد و قواره ای نیست که بتوانند جریان رسانه ای قدرتمند بلوک غرب را مهار کنند و یا گفتمانی برای شنیدن جهانیان عرضه کنند.

از همان ابتدای لشگر کشی روس ها به کشور اوکراین، رسانه های جریان اصلی و جایگزین در سراسر جهان، در یک حرکت نانوشته و هماهنگ، تجاوز روس ها دایر بر حمله به قلمرو یک کشور مستقل، گلوله باران و موشکباران نقاط مسکونی، قتل شهروندان بی گناه، غارت اموال و نابودی زیر ساخت های اوکراین در شدیدترین وجه ممکن را به نمایش گذاشته و محکوم کرده اند.

حتی کشورهای غرب ستیز همسو با روسیه مانند ایران، سوریه، کره شمالی و چین نیز که در ابتدای تجاوز، همدلانه با روس ها حرکت می کردند در ادامه با عقب نشینی آشکار از مواضع اولیه، در تولیدات رسانه ای سیاست یکی بر میخ و یکی بر نعل را انتخاب کرده اند.

قرائت روس ها از فلسفه رسانه ها ایدئولوژیک است. تمرکزگرایی، برنامه ریزی متمرکز، ایجاد تک صدایی و استیلای یک تفکر بر کالبد جامعه از ویژگی های آن است. در جامعه اطلاعاتی چنین متاعی خریداری ندارد و موجب استحکام پایه های بی اعتمادی و بی اعتباری رسانه ها می شود.

زخم های کهنه تنش های دوران جنگ سرد دوباره سرباز کرده اند. از یک سو ایدئولوژی سرمایه داری حوزه نفوذ خود را در قالب ناتو به کنار مرزهای غربی روسیه رسانده و از سوی دیگر ناسیونالیسم روسی به عنوان جانشین خلف ایدئولوژی مارکسیست-لنینیستی، هماورد طلبیده و دوباره سر برآورده است.

سردمداران کرملین هنوز از مسابقه تسلیحاتی دوران جنگ سرد و توسعه زرادخانه ای هسته ای درس عبرت نگرفته و همچنان بر طبل ادبیات نظامی گری می کوبند. هرچند توسعه توان نظامی در ایجاد امنیت ملی انکار ناپذیر است ولی این همه ماجرا نیست و قدرت رسانه ای مولفه ای بسیار تاثیرگذار بوده و بیش از یک قرن است از آن غافل شده اند.

فروپاشی شوروی سابق در سال۱۹۹۱ بیشتر ناشی از ناکارآمدی حکمرانی و فساد ساختار یافته و اقتصاد ورشکسته بود. با این حال نقش امپراتوری رسانه ای غرب در سرعت بخشیدن به موعد فروپاشی بسیار تعیین کننده بود.

فروپاشی دهه آخر قرن بیستم، پایانی بر استیلای ایدئولوژی مارکسیست- لنینیستی و گذار جامعه از سرکوب به آزادی بود. ولی به نظر می رسد در عصر پوتینیسم، خرس روسی دوباره از خواب بیدار شده و روسیه به مرحله گذار از آزادی نسبی به سرکوب رجعت کرده است.

رویاها و امیدهای روس ها در دو دوره تاریخی رنگ باخته است. اول ناتوانی انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ در ایجاد جامعه بی طبقه و دیگر ناتوانی ناسیونالیسم روسی در نوسازی اقتصاد در دو دهه اخیر. هر دوی این تجربه های گراسنگ، این درس را می دهند که ایجاد یک ابرقدرت و استمرار آن، بدون تکیه بر اقتصاد مولد و کارآمد و جامعه باز دوام نخواهد آورد!
منبع: @
حجت الله عباسی -Dr_hojjatollah_abbasi