دلنوشته دکتر جواد اطاعت برای مردی که زیاد می دانست

چرخ گردون چه نابهنگام گل دیگری از گلستان علم و معرفت برچید و داغ طالبان حق و حقیقت در حوزه و دانشگاه را تازه کرد، گلی که دیرزمانی نبود شکوفا شده بود تا با عطر وجودش جان های مشتاق و جستجوگران علم و ادب را با بیانی فصیح و نثری شیوا طراوت و تازگی بخشد، در حالی بیان رسا و خامه شیوای این معلم و مولف خوش ذوق از جنبش درآمد که استاد با اخلاق ما تازه به پختگی رسیده بود و هنوز می بایست از انبان وجودش بهره ها می بردیم و از خرمن فضلش دانه ها بر می چیدیم؛ افسوس که زمانه شوخ چشم امان نداد و با نوشیدن ساغر مرگ کالبد زمینی اش تسلیم خاک تیره کرد تا روح آسمانی اش از عالم حیات به سرای ممات رحل اقامت گزیند و دانشگاهیان و دانش پژوهان را در اندوهی مانا فرو برد.

در دوره دانشجویی در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، چه زود با یکدیگر مأنوس شدیم و رابطه و داد و قاعده اتحاد میان ما مستحکم شد، تواضع و فروتنی، اخلاص و ایمان، متانت و لطافت در سخن گفتنش به گونه ای بود که وقتی زبان به کلام می گشود، نمی توانستی دامن صحبت با وی درچینی و یا پای ارادت از او درکشی، به واقع دکتر فیرحی در رفتار و گفتار تجسم عینی مکارم و سجایای اخلاقی و اندیشه و کردارش برآیندی از سنت و تجدد در روزگار ما بود.

آری فیرحی به سرعت متداوله و البته با معانات بسیار از افاضل دوران شد، او علوم حوزوی و دانشگاهی را توأمان فرا گرفت تا نماینده این دو نهاد علمی و آموزشی در ایران امروزی باشد و چه خوب از عهده این مهم برآمد، او با هوش سرشار، فراخی و گشادگی فکر، حافظه ای قوی و وارستگی اخلاقی، در اوج استغناأ و ساده زیستی مهمترین موضوع مشترک حوزه و دانشگاه یعنی اندیشه های سیاسی در اسلام و ایران را در سرلوحه مطالعات خویش قرار داد و بیش از دو دهه با تدریس و تألیف به این مبحث پیچیده غنا و سلامت بخشید، استاد فیرحی اگر چه به یافته های خود خرسند و به داده های خود خشنود بود؛ اما راهی که او آغاز کرده بود، تا رسیدن به افق های دور دست به زمان طولانی تری نیاز داشت که مصمم به پیمودن آن بود؛ اما چه می توان کرد؟ حال که دست تقدیر ناباورانه گل بوستان دانش و پژوهش در حوزه اندیشه سیاسی را برچیده است، امید آنکه دانشجویان و دانش پژوهان این حوزه مطالعاتی راه این دانشمند فرزانه را با سرعتی بیش از پیش تداوم بخشند، روحشان شاد و در روضه ای از رضوان الهی مسکن و مأوا باد.