نمی‌توانیم به مجلس دهم نمره قابل قبولی بدهیم/پشت‌پرده استیضاح‌ها مطالبات شخصی پررنگ است/با توجه به شرایط و دلایل ناکافی نمایندگان، استیضاح مصرف منطقه‌ای و سیاسی دارد

آرمان شرق-جواد مرشدی:کمتر از شش ماه از طرح استیضاح وزیر کار در مجلس می گذرد ,طرحی که اکنون مجددا روی کارتابل هیات ریسه جاخوش کرده و مشخص نیست چه اتفاق خاصی طی این شش ماه افتاده یا قرار بوده که رخ دهد که استیضاح وزیر را با همه هزینه های مادی و معنوی و سیاسی و اجتماعی توجیه پذیر کند.صرف نظر از اینکه این استیضاح رای بیاورد یا خیر نمی توان از مصارف سیاسی و منطقه ای برخی نمایندگان چشم پوشی کرد به خصوص که با توجه به مدیریت شستا این بزرگترین هلدینگ اقتصادی کشور، جذابیت های زیادی برای برخی برای ورود به این عرصه فراهم می آید. از آن گذشته همواره شنیده ایم که می گویند عملکرد مجلس در هر دوره ای نسبت به دوره قبل ضعیف تر شده و به عبارتی ممکن است دیگر مجلس در راس امور نباشد،که البته نباید نقش نظارت استصوابی را هم در این میان از یاد برد،چرا که با محدود شدن انتخاب خروجی قابل اتکایی را از مجلس شاهد نخواهیم بود ،چه در حوزه نظارت و چه قانون گذاری.آرمان شرق در گفت و گویی با اسماعیل گرامی مقدم فعال سیاسی به بررسی عملکرد مجلس دهم پرداخته که در پی می آید.

عملکرد مجلس دهم را از ابتدا تا امروز چگونه می بینید و آیا نمایندگان این دوره توانسته اند گره ای از مشکلات کشور بازکنند؟

اینکه مجلس چه گره ای را می تواند از مشکلات دولت باز کند خیلی روشن است ،اگر مجلس به وظیفه خود عمل کند حتما می تواند در دو حوزه قانون گذاری و نظارت مشکلات پیش روی دولت و آنچه که بر دوش دولت است را در مجموع بردارد.در این راستا اگر به وظیفه نظارتی خودش به درستی عمل کند، یعنی اگر دستگاهی از قانون و برنامه های مدون تخطی کرد می تواند با سوال ،تذکر و یا استیضاح اعمال نظارت کند. این مهمترین مورد در حوزه نظارت است .در حوزه قانون گذاری هم می بایستی قوانینی که کهنه شده اند و از کارکرد خودشان فاصله گرفتند، اصلاح شوند چرا که جامعه و مردم در مطالباتشان نیازمند قوانین جدید هستند و مجلسی ها باید در این راستا حرکت کنند،تا کنون مجلس دهم در دو حوزه کار کردهایی داشته ولی نمی توانیم به هر حال به این مجلس نمره قابل قبولی دهیم .البته بسیاری از محدودیت های آنها را هم بایستی در نظر بگیریم.

بطور مشخص می شود به این کارکردها بپردازید؟

خروجی که گفته شد مثلا در رای اعتماد و یا عدم اعتماد است ،در حوزه نظارت دیدیم که سه تن از وزرا را آوردند و استیضاح کردند و بعد هم به همه آنها رای دادند.البته این خروجی مثبتی تلقی نمی شود چرا که اگر مجلس تصمیم به استیضاح گرفته باید این اعمال نظارت خود را انجام دهد ،اینکه صرفا یک وزیر را استیضاح کند و چند نماینده ایراد سخن کنند و مورد مصرف منافع شان باشد، نمی توانیم آن را به عنوان خروجی موفق مجلس بدانیم.

آقای ربیعی در اسفند ماه با یک رای از استیضاح گریخت و شایعاتی در این خصوص پیش آمد ،نقش لابی گری ها را در مجلس چگونه می بینید ،اصلا اینها بر آمده از چیست و از کجا نشات می گیرد؟

در سوال اول شما در مورد اینکه مشکلات مردم را می توانند حل کنند یا نه ،به دلیل اینکه نظارت ها نظارت کیفی نیست و صرفا سمبلیک یا برای پیشبرد مقاصد شخصی است قاعدتا آن کارکرد لازم خود را ندارد و در این صورت ممکن است بگوییم مجلس در راس امور قرار نمی گیرد.چرا که وقتی ما یک نگاه سطحی هم به طرح استیضاح می کنیم می بینیم که نسبت به برنامه ها و عدم موفقیت ها به صورت کلان وزرا استیضاح نمی شوند.وقتی پشت پرده این استیضاح ها را می بینیم متاسفانه مطالبات شخصی در حقیقت از این موضوع پشتیبانی می کند ،حالا من نمی خواهم بپردازم به آنچه که شما گفتید و منفعت نمایندگان در حوزه انتخابیه خودشان ولی به همین دلیل این استیضاح ها نمی تواند در حقیقت کاربرد اصلی خود را در نظارت داشته باشد و وزرا هم به سهولت می آیند پاسخ ها را مطرح می کنند و می بینیم که آن استیضاح در مجلس عقیم می ماند ولی اگر استیضاح مبنا و معیار داشته باشد و برای منافع ملی انجام گیرد حتما هم افکار عمومی را قانع خواهد کرد و هم وزرا هم نمی توانند به همین سادگی از خطوطی که در برنامه ها ترسیم شده تخطی کنند.بنظرمی رسد در شرایط کنونی که بسیاری از مشکلات در وزارت خانه ها ست و محدودیت هایی که وجود دارد و دلایل کافی که نمایندگان مجلس ارائه نمی دهند این استیضاح چه رای بیاورد و چه نیاورد نمی تواند ما را به مقاصد نظارتی که در قانون برای نمایندگان مجلس در نظر گرفته اند رهنمود کند و بیشتر یا مصرف منطقه ای دارد و یا سیاسی.

طی این ادوار همواره شنیده شده که عملکرد مجلس هر دوره نسبت به دوره قبل ضعیف تر شده ،با این موضوع موافق هستید ؟

بله بنده حتما موافق هستم که مجلس هر دوره از دوره قبل ضعیف تر می شود ،البته خوب اگر بخواهیم نمودار عملکرد مجلس را ترسیم کنیم حتما این نمودار صعودی نخواهد بود و نوسانات خواهد داشت .ما هم مجالسی را داریم که کار کرد آن افزایش داشته و هم کاهش ،مثلا می توان به دو دوره نمره قبولی داد و یک دوره نمودار پایین باشد .واقعیت این است که تا مادامی که محدودیت هایی برای گزینش نمایندگان به صورت استصوابی در مجلس حاکم است خروجی این انتخابات همین مجلس است ،نبایستی بیش از این انتظار داشت .وقتی که ما می بینیم که یک جریان سیاسی ۸۰ درصد نیرو هایش را در انتخابات با تیر شورای نگهبان از دست می دهد، تعدادی که برای ورود به مجلس می ماند آن قابلیت و توانمندی لازم را ندارند و مردم هم به هر حال از همان تعداد نمایندگان می توانند گزینش کنند . وقتی انتخاب محدود می شود حتما خروجی آن مجلس، مجلس قابل اتکایی برای بر طرف کردن مشکلات مردم  و عمل کردن در سطح عالی به دو و ظیفه نظارتی و تقنینی نخواهد داشت .بنابراین درارزیابی مجالس بایستی به ریشه ها پرداخت ،تا مادامی که ما نظارت استصوابی را بر سر انتخابات نداریم بجز توانمندی و قابلیت های افراد مسائل دیگری مثل لابی گری های غیر قانونی و یا ورود پول و  یا مسائل حاشیه ای دیگر موجب این خواهد شد که به هرحال این موارد تعیین تکلیف کند که به هر حال نمایندگان دارای چه ویژگی هایی باشند تا به مجلس راه پیدا کنند. چند سال قبل هم آقای رحمانی فضلی به این نکته اشاره کردند که پول نباید وارد انتخابات شود و این بخشی از فساد است . به صورت ریشه ای باید به کار کرد مجلس توجه کرد نه به صورت مقطعی.