خبر روزنامه کویتی بی‌دلیل و بی‌هماهنگی نیست/سونداژ کرده‌اند تا واکنش‌ها را بسنجند/این روزها دست بالا را در مذاکرات پیدا کرده‌ایم/هیچ کشوری نباید در رابطه ایران و امریکا پا در میانی کند

آرمان شرق -جواد مرشدی:ترامپ ۷ شرط ایران برای مذاکره مستقیم را پذیرفته است،ادعایی که یک روزنامه کویتی مطرح کرد .به نوشته این روزنامه  قبل از این که ترامپ برای دیدار و گفت و گوی بدون پیش شرط با ایران اعلام آمادگی کند،عمان به رایزنی میان دو طرف پرداخته و طی آن توافقاتی انجام شده مبنی بر آنکه، ایران و آمریکا در بحران یمن و سوریه همراهی های انجام داده و به هماهنگی در افغانستان و عراق می پردازند و در ازای آن هم ایالات متحده به برجام باز می گردد و بر اساس آنچه در قرارداد آمده به تعهداتش عمل کند و از طرفی به تهدید های نظامی نیز پایان می دهد ،علاوه بر این دو، پنج شرط دیگر هم قید شده و آمریکا جملگی آن ها را پذیرفته است .با زیر ذره بین بردن شروط می بینیم، شرط اول همان علت اصلی خروج آمریکا از برجام است و حالا چه شده که ترامپ تاجر مسلک آن را پذیرفته، سوالی است که ذهن هر شنونده ای را قلقلک می دهد،شاید زور حفظ قیمت طلای سیاه و انتخابات کنگره بر لابی صهیونیست چربیده و یا بر هم ریختن سیاست های امریکا در کشور هایی نظیرسوریه و یمن باعث این تغییر رویکرد شده. هرچه که هست این سونداژ می تواند نظر سنجی مناسبی برای افکار عمومی باشد .آرمان شرق در گفت و گویی با دکتر علی بیگدلی استاد بین الملل به بررسی این موضوع پرداخته که در پی می آید.

به نظر شما خبر روزنامه کویتی تا چه حد می تواند صحت داشته باشد و چه شده که ترامپ ۷ شرطی را که مطالبه به حق ایران است و می تواند این تهدیدات را مرتفع کند، پذیرفته؟

درسیاست بحثی وجود دارد که دولت ها از طریق کشورهای دیگری پا در میانی می کنند و روزنامه ها و خبر گزاری های آن کشور برای اطلاع آن اقدام سیاسی اعلام آمادگی می کنند ،با توجه به این موضوع بعید نیست که این اتفاق بیافتد .رابطه ما هم با کویت در خلیج فارس خیلی نزدیک است و احتمالایک ملاقات هایی هم در کویت صورت گرفته همانطور که در عمان و لبنان صورت گرفته بود  و به نتیجه نرسید .بنابراین این روزنالمه کویتی قطعا با یک علائمی از طرف ما دست به چنین اقدامی زده .با توجه به اینکه از آن طرف هم نگاه کنیم ترامپ هم به لحاظ نزدیکی انتخابات کنگره در ماه نوامبر احتیاج به امتیازات بیرونی دارد و خیلی علاقه مند است که  اختلافات را با ایران برطرف کند تا بتواند سطح محبوبیت خود را بالا ببرد.چون الان در وضعیت خطرناکی است و برای اینکه این تعادل نیم بند را در کنگره با تفاوت دو تا سناتور از دست ندهد، چرا که وضعیت خیلی بدی پیدا خواهد کرد این احتمال وجود دارد با ایران به صورت غیر مستقیم از طریق کشور دیگری موضوع را مطرح کرده، ضمن اینکه راهی غیر از این وجود ندارد و تنها گزینه ما گزینه مذاکره است و راهی هم جز این وجود ندارد .دولت ها از این طریق جامعه شان را سونداژمی کنند یعنی موضوعی را مطرح می کنند تا ببینند جامعه چه واکنش هایی در برابر آن موضوع دارد ،اگر این صحت داشته باشد که نمی شود نداشته باشد، حتما درروز های آینده در نهاد های مختلف یک اظهار نظری راجع به این خواهند کرد و الان در طیف تصمیم گیری ما هم دو جور نظر وجود دارد که این نظر مذاکره تقریبا نظر غالب است و شاید بطور مستقیم نگوید ما با آمریکا وارد مذاکره شویم ،چون ممکن است تبعات آن یک مقدار سنگین باشد از جمله مسئله اسراییل مطرح خواهد شد و یک مقدار پروا از این است که بطور مستقیم خودمان اعلام آمادگی نمی کنیم.

یکی از بحث ها هم همین است ،می گویند ایران در سوریه و یمن و اینها حضور دارد و با ایالات متحده برای حل دو بحران یمن و سوریه همکاری خواهد کرد و با امریکایی ها در عراق و افغانستان هماهنگی خواهد داشت.به نظر شما این یک بازی برد برد خواهد بود؟

من به عنوان کارشناس می گویم که درست نیست که ما بیاییم و با موضوعاتی وارد مذاکره شویم چون این مسئله دو مرحله ای نیست ،یک وقت هست دفع اول ملاقات می کنیم و دفعه دوم مذاکره می کنیم .این هفت شرط را من نمی دانم ترامپ از کجا آورده و چطور با دقت این هفت شرط را مطرح کرده ،دوازده شرط پمپئو سر و صدا کرده ولی هفت شرط ترامپ را من نشنیده ام .

هفت شرط را ایران مطرح کرده و جزیی از آن دوازده شرط است و گفته اند این هفت شرط سخت ترین شروطی بوده که ترامپ پذیرفته،این شرط ها عبارتند از: بازگشت واشنگتن به توافق هسته ای و اجرای تمامی تعهداتش ، توقف تهدیدات نظامی امریکا علیه ایران ، ارائه تضمین در جهت عدم تلاش امریکا برای براندازی نظام ، پایان دادن به اختلاف افکنی میان ایران با کشورهای عربی توسط امریکا ، پایان دادن به تحریم های جدید اقتصادی  ، توقف فشارهای اقتصادی و توقف فشار به شرکت های اروپایی تا آنها به تهران بازگردند .

این شرایط شرایطی است که نمی تواند ساختگی باشد و تمام آن چیزهایی است که ما انتظار داریم و آرزو می کردیم که عملی شود .الان که این شرط را برای من خواندید می بینم تمام شروطی است که جزو آرزو ها وانتظارات ماست،بنابراین من تایید می کنم که این روزنامه حتما با توافق با وزارت خارجه ما دست به چنین اقدامی زده و شیوه خوبی هم بکار گرفته است تا سونداژ کنند و ببینند واکنش ها چیست .به نظر من این کار درستی بوده و حتما این موضوع صحت دارد برای اینکه ۷ شرط خیلی با دقت طراحی شده و معلوم می شود با نظر ما این کار را انجام داده اند .

با توجه به اینکه ترامپ یک آدم تاجر مسلک است و در داخل امریکا هم فشار هایی در مورد روسیه و انتخابات وجود دارد اگر با ایران به این توافق برسد، برایش خوب است ولی با توجه به شخصیت ترامپ آیا وی تن به چنین مذاکره ای با این شرایط خواهد داد؟

حتما می رود ،اولا ما در یک موضع قدرتمندی نسبت به گذشته قرار داریم ولی طرف مان در یک موضع ضعیفی است و نتوانسته با روسیه به توافق برسد و نه توانسته با کره شمالی وضعیت خود را روشن کند و نه توانسته با کوبا و  نه توفیق آنچنانی در خاورمیانه داشته .بنابراین  در مجموع شرایط ما شرایط مطلوب تری است ،یعنی ما یک نمایش قدرتی در دریای سرخ از خودمان نشان دادیم که این می تواند موفقیت ما را در میز مذاکره محکم تر کند بنابراین موقعیت بسیار مناسبی است .اگر چه حکومت ما متخصص در فرصت سوزی هاست ولی بسیار موقعیت مناسبی است چون شروط خیلی خوبی را ایران گذاشته است.حالا باید دید در طرف دیگر چه خواهد گذشت که همانطور که گفته شد من یک مقدار نگران هستم که آمریکا یی ها در مذاکرات شان مسئله اسرایل را هم پیش بکشند که این بعید هم به نظر نمی رسد.ما نمی توانیم با توجه به شرایطی که در جامعه مان وجود دارد بیاییم اسرائیل را به رسمیت بشناسیم و حتی عربستان سعودی هم نیامد اینکار را کند ولی ما می توانیم سطح خشونت و خصومت مان را به این رژیم کاهش دهیم مثل جمال عبدالناصر (مصر) که در مذاکره با امریکایی ها در این مورد موضع گرفت . در علم سیاست یک موضوع سه مرحله ای داریم،مرحله اول دیپلماسی است و وقتی دیپلماسی با شکست مواجه می شود جنگ شروع می شود،وقتی جنگ به اوج خود می رسد باز دوباره این دیپلماسی است که پا در میانی می کند و جنگ را خاتمه می دهد و ما در همین مرحله هستیم .وقتی صدام حسین می خواست آتش بس کند، گفت آخرین موشک را من می زنم و بعد آتش بس کنیم ،البته او از موضع قدرت صحبت کرد ،الان موضع ما هم موضع قدرتمندی است و موضع ترامپ در داخل و فضای بین المللی از محبوبیت بالایی برخوردار نیست و ما می توانیم بنشینیم و با او مذاکره کنیم و همه محور هایی که به آن اشاره شده قابل طرح و شاید قابل قبول هم باشد.

یعنی می توانیم متصور باشیم که روحانی با ترامپ و ظریف با پمپئو دیدار خواهد کرد ،چه تفاوتی بین الان و ۵سال قبل وجود دارد؟

اوباما نسبت به ما نرمش بیشتری داشت و متاسفانه آن هم یکی از همین فرصت سوزی ها بود که متاسفانه ما ازدست دادیم ولی ترامپ بخاطر فشاری که یهودی های داخل آمریکا به او می آورند ناچار است همان فشار را به ایران منتقل کند ولی الان که در شرایط خاصی است (انتخابات کنگره و دور دوم ریاست جمهوری) و عدم موفقیت در روسیه و کره و اینها دارد تلاش می کند که این مسئله کهنه ایران را بعد از ۴۰ سال بتواند به شکلی سرو سمان دهد و از آن امتیاز بیشتری بگیرد.چون خطرایران به مراتب بیشتر از خطر کره شمالی است ،نزدیکی ایران به اسرائیل و فشاری که لابی های یهودی بر ترامپ وارد می کنند، می توانیم با فراغ بال برویم و با ترامپ صحبت کنیم و به نظر من خیلی از خواسته هایمان عملی خواهد شد.

عمان همواره نقش میانجی گری را برای ما اعمال کرده ،به نظر شما آیا عمان این ظرفیت را دارد که همانند دفعات قبل در این میان نقش داشته باشد ؟

من به شدت مخالف هستم که یک کشور واسطه بین ما و امریکا به وجود بیاید ،اعتقاد من این است که این ملاقات ها دومرحله ای باید باشد ،یک مرحله وزیر خارجه ما در یک کشور ثالث با وزیر خارجه آمریکا دیدار کند و بعد زمینه مساعدی را فراهم کند که اگر به توافق هایی رسیدیم و بستر ها مناسب شد آن وقت رئیس جمهور با ترامپ در یک کشور ثالث با هم ملاقات کنند.به هیچ وجهی روسیه و کشور های اروپایی و عمان و کویت واینها نباید اینکار را کنند برای اینکه اینها بعدا احساس تاج بخشی می کنند و سایه سنگینی را بر سر ما خواهند انداخت که ما بودیم واسطه شدیم آمریکا با شما صحبت کند . به هیچ وجهی تکرار می کنم به هیچ وجهی کشور ثالثی پادر میانی نکند و ما خودمان مستقیم با آمریکا وارد مذاکره شویم.