تعیین اتاق فرمان «مذاکرات» برجام؛ به زودی

سخنگوی وزارت‌خارجه با تاکید بر اینکه گفت‌و‌گوهای برجام بیش از آنکه منتهی به متن جدید باشد، گفت‌وگوهای تکنیکی است که با جزئیات فرابخشی با حضور بخش های مختلف مرتبط انجام شده است، ادامه داد: از این پس نیز همین خواهد بود و اینکه پیشانی آن وزارت خارجه یا جاهای دیگر باشد، تصمیمی است که روزهای آینده اعلام خواهد شد.

سخنگوی وزارت امور خارجه ایران با اشاره به اینکه مذاکرات وین برای رسیدن به یک متن جدید نیست، گفت: اینکه ادامه مذاکرات توسط وزارت خارجه یا جای دیگر باشد، تصمیمی است که طی روزهای آتی اعلام خواهد شد. وی همچنین گفت تعیین تاریخ قطعی دور جدید مذاکرات وین منوط به رایزنی میان همه طرف‌ها است.

به گزارش «ایسنا»، سعید خطیب‌زاده روز دوشنبه در نشست هفتگی با رسانه‌ها درباره اینکه پرونده برجام در کجا پیگیری می‌شود، گفت: باید توجه داشت که مذاکرات وین مذاکراتی برای رسیدن به یک متن جدید نیست. بلکه مذاکراتی برای اطمینان جهت اجرای کامل برجام توسط آمریکا است و آنچه در وین صورت گرفته اطمینان از این مسیر است و اگر آمریکا به تمامی تعهدات خود ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ به صورت راستی‌آزمایی شده برگردد ایران نیز موافقت می‌کند که آنها نیز در اتاق و میز برجام بنشینند و ایران هم اقدامات جبرانی خود را متوقف و مطابق برجام به تعهدات خود عمل می‌کند. خطیب‌زاده با بیان اینکه این گفت‌وگوها بیش از اینکه منتهی به متن جدید باشد گفت‌وگوهای تکنیکی است که با جزئیات فرابخشی با حضور بخش‌های مختلف مرتبط انجام شده است، ادامه داد: از این پس نیز همین خواهد بود و به صورت اجماع حاکمیتی به پیش خواهد رفت و اینکه پیشانی آن وزارت خارجه یا جاهای دیگر باشد تصمیمی است که روزهای آینده اعلام خواهد شد. مهم این است که تاکنون و پس از آن نیز به صورت اجماعی و با تصمیم ملی کارها جلو خواهند رفت. از زمان آغاز مذاکرات هسته‌ای ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سال ۸۲ و پس از آن مذاکرات ایران و سه کشور اروپایی، همواره مذاکرات این پرونده بر عهده شورای عالی امنیت ملی در دوره سید محمد خاتمی با دبیری حسن روحانی و دوره ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد با دبیری علی لاریجانی و سعید جلیلی بود. اما از سال ۱۳۹۲ و با پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری، پرونده مذاکرات از شورای عالی امنیت ملی به وزارت خارجه منتقل شد و در این ۸ سال محمد‌جواد ظریف وزیر خارجه سابق و معاونان او سید‌عباس عراقچی و مجید تخت‌روانچی مذاکرات با ۱+۵ را رهبری کردند. به‌نظر می‌رسد با تغییر دولت در ایران، مذاکرات هسته‌ای می‌تواند مجددا به شورای عالی امنیت ملی برگردد یا همچنان در اختیار وزارت خارجه باشد.
بغداد میانجی برجام؟

خطیب‌زاده در ادامه نشست خبری در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه با توجه به برخی از اظهارات مقامات عراقی در جریان نشست بغداد آیا قرار است بغداد یا کشوری بین ایران و آمریکا در ارتباط با موضوع برجام میانجیگری کند، گفت: موضوع برجام نیاز به میانجی ندارد. ما با آمریکا در وین یا جای دیگر گفت‌وگوی مستقیم و غیرمستقیمی نداریم و گفت‌وگوها در وین بین ایران و ۱+۴ انجام شده است. خطیب‌زاده تاکید کرد: برجام در فضایی جدا از منطقه پیگیری می‌شود و مسیر خود را طی می‌کند.
موضوع تبادل زندانیان

خطیب‌زاده در پاسخ به این سوال که آیا بحث مبادله زندانیان بین ایران و آمریکا از دستور خارج شده است یا اینکه با ادامه مذاکرات وین این موضوع نیز همچنان پیگیری خواهد شد، تصریح کرد: موضوع آزادی زندانیان ایرانی که به بهانه‌های واهی توسط آمریکا در این کشور یا کشورهای دیگر به گروگان گرفته شده‌اند چیزی نیست که از دستور کار ما خارج شود و اگر آمریکا این موضوع را تسهیل کند و به تعهدات خود در این زمینه عمل کند این مساله برای گفت‌وگوهای وین نیز بهتر است. وی ادامه داد: آنچه در این زمینه توافق شده بود به دلیل کارشکنی‌های آشکار آمریکا در شب آخر انجام نشد و اگر امروز آمریکایی‌ها به توافق انجام شده عمل کنند، فردا این زندانیان آزاد می‌شوند.
ایران و عربستان

این دیپلمات ارشد ایران در بخش دیگری از نشست خبری در پاسخ به این سوال که آیا در حاشیه نشست بغداد گفت‌وگویی بین ایران و عربستان انجام شده است، گفت: درباره عربستان، بیشتر از گفت‌وگوهایی که پیش از این در بغداد صورت گرفته گفت‌وگویی بین ایران و عربستان انجام نشده و در نشست بغداد شاهد گفت‌وگوی جدیدی نبودیم.

او همچنین در پاسخ به سوال دیگری درباره موضوع عربستان و گفت‌وگوها بین دو کشور تصریح کرد: تاکنون سه دور گفت‌وگو بین دو کشور برگزار شده است و در صورت لزوم دورهای بعدی برگزار می‌شود و ما از نقش سازنده عراق هم در این زمینه تقدیر و تشکر می‌کنیم.

خطیب‌زاده همچنین در پاسخ به این سوال که آیا بن‌بستی در مذاکرات ایران و عربستان صورت گرفته که این مذاکرات ادامه پیدا نکرده یا اینکه ادامه این مذاکرات نیز منتظر ادامه تغییرات در ایران و استقرار دولت جدید است، تصریح کرد: عربستان همسایه ما در این منطقه است. ما و عربستان نقاط اشتراک زیادی برای صلح و ثبات در این منطقه داریم. ایران هیچ گاه دست دوستی خود را از ریاض دریغ نکرده است و هرگاه در عربستان این اراده ایجاد شده است که براساس سازوکار منطقه‌ای عمل کند و در این مسیر حرکتی داشته باشد با استقبال ایران روبه‌رو شده است. او تاکید کرد: هیچ بن‌بستی میان این دو کشور بزرگ نیست که قابل حل نباشد و تنها به اراده سیاسی و به اقدام در پایتخت‌های دو کشور نیاز دارد و این امر می‌تواند کمک‌کننده باشد.
حواشی اجلاس بغداد

خطیب‌زاده در پاسخ به این سوال که آیا در حاشیه نشست بغداد گفت‌وگوهایی بین ایران و برخی کشورها از جمله مصر انجام شده است یا خیر، گفت: عموما در جریان برگزاری اجلاس‌های بین‌المللی و منطقه‌ای رایزنی‌های مختلفی بین کشورهای شرکت‌کننده به سبک و سیاق‌های مختلفی انجام می‌شود. برخی از این مذاکرات دوجانبه، برخی چندجانبه و برخی نیز در حاشیه آن اجلاس انجام می‌شود و همان طور که خودتان نیز مشاهده کردید در جریان نشست بغداد گفت‌وگوهایی بین آقای امیرعبداللهیان و رئیس جمهور مصر صورت گرفت.

سخنگوی وزارت خارجه در این نشست در پاسخ به این سوال که چرا ایران در اجلاس منطقه‌ای حمایت از عراق در سطح رئیس جمهور شرکت نکرد و امیرعبداللهیان به عنوان نماینده ایران در آن اجلاس حضور داشت، گفت: درباره هر اجلاس بین‌المللی، سطح و ترکیب شرکت‌کنندگان توسط کشورها براساس جزئیات برگزاری و براساس آمادگی موجود در کشورها تصمیم گرفته می‌شود. او همچنین گفت: پیش از این آقای رئیسی سفر بسیار موفقی به عراق داشتند. گفت‌وگوهای خوبی با مقامات این کشور انجام دادند و ان‌شاءالله در آینده نیز این سفر انجام خواهد شد.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوالی درباره برخی از حواشی ایجاد شده درباره عکس یادگاری مقامات شرکت‌کننده در نشست بغداد و جایگاهی که وزیر امور خارجه ایران در آن ایستاد تصریح کرد: سفر آقای امیرعبداللهیان به عراق و حضورشان در این نشست سفر موفقی بود. پرداختن به حواشی که بخواهد متن را کمرنگ کند در حوزه سیاست خارجی نیست. این سفر بازتاب بسیار خوبی در گروه‌های مختلف داشته است و ممکن است برخی بخواهند با حواشی این متن پررنگ را بپوشانند. خطیب‌زاده گفت: همه می‌دانند که ایران چه جایگاهی در عراق و منطقه دارد و آنچه مهم است این است که اجلاس عراق در مسیر همگرایی بیشتر بود و آقای امیرعبداللهیان نیز در این نشست بر اهمیت همکاری کشورهای منطقه و اینکه سرنوشت ملت‌ها و دولت‌های منطقه به هم پیوند خورده است تاکید کردند.
طالبان

سخنگوی وزارت خارجه در بخش دیگری از نشست خبری در پاسخ سوال خبرنگاری مبنی بر اینکه با توجه به صحبت‌های اخیر مقام معظم رهبری آیا ایران، طالبان را به رسمیت می‌شناسد، تصریح کرد: آنچه مقام معظم رهبری فرمودند سیاست‌های قطعی ایران درباره افغانستان در ۴۰ سال گذشته بوده است. ما همواره در کنار مردم افغانستان بوده‌ایم و اولویت ما تامین صلح و ثبات و پیشرفت افغانستان بوده و است. افغانستان همسایه عزیز ما است. در حوزه تمدنی ما قرار دارد و در بیانیه‌ای که من نیز در جلسه سخنگویی وزارت خارجه هفته گذشته به عنوان بیانیه وزارت خارجه خواندم تاکید شده بود که جان و ناموس و مال مردم افغانستان باید توسط همه گروه‌ها در این کشور رعایت شود. آنچه ما فکر می‌کنیم برای افغانستان صلح و ثبات می‌آورد تشکیل دولتی فراگیر در این کشور است که بازتاب‌دهنده ترکیب قومیتی و جمعیتی افغانستان باشد. خطیب‌زاده افزود: در این مسیر مسوولیت‌پذیری دولت آتی افغانستان و تعهد‌پذیری به انجام تعهدات قطعی‌شان کمک می‌کند و ما منتظر می‌مانیم که در عمل تشکیل دولت فراگیر و تعهد آن دولت به اجرای مسوولیت‌هایش را مشاهده کنیم و بر آن اساس ایران و جامعه بین‌الملل تصمیمات خود را اتخاذ خواهند کرد.
اجلاس شانگهای

سخنگوی وزارت خارجه درباره اینکه آیا ایران در اجلاس سران شانگهای شرکت خواهد کرد یا نه، گفت: دعوت‌نامه‌ای در این زمینه دریافت شده است و در حال بررسی هستیم که ان‌شاءالله در سطح بسیار خوبی شرکت کنیم.
دیپلماسی اقتصادی

سخنگوی وزارت خارجه همچنین درباره برنامه‌های وزارت خارجه در حوزه دیپلماسی اقتصادی با توجه به تاکید وزیر امور خارجه جدید در این زمینه اظهار کرد: در امر دیپلماسی اقتصادی و توجه به موضوع اقتصاد و تبادلات مرتبط با آن وزارت امور خارجه نقش پل و تسهیل‌کننده دارد. براساس اختیارات و وظایفی که دارد در این حوزه عمل می‌کند و باید توجه داشت که در کشور، سازمان‌ها، نهادها و وزارتخانه‌های زیادی هستند که مرجع انحصاری بسیاری از مراودات، امر واردات، صادرات، تخصیص ارز و تسهیل حضور تجار در دیگر کشورها و… هستند و وزارت خارجه در تمامی این امور نقش تسهیل‌کننده دارد. همه باید توجه داشته باشند که وزارت خارجه به تنهایی نمی‌تواند در این مسیر حرکت کند و باید کل بدنه دولت و دیگر نهادها در این زمینه کمک کنند.